Dünya mirasına yapısal izleme sistemi

DİYARBAKIR(AA)- Diyarbakır Surları'na yapısal izleme Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzajı için oluşturulan Bilim Komisyonu ile yapılan toplantılarda alınan kararlar sonucunda, kentin simgesi olan yaklaşık 5 bin 800 metre uzunluğunda, 12-14 metre yüksekliğinde, 4 metre genişliğinde üzerindeki yazıtları, burçları ve bezemeleriyle görkemli bir açık hava müzesi konumunda olan Diyarbakır Surları'nın restorasyonu için Diyarbakır Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü çalışma başlattı.

Proje çalışmasında surların ana kapısı niteliğindeki Urfakapı Burcu'nda yapılan incelemede, yapının kubbe ve tonozlarında yarık ve çatlak olduğu belirlendi. Bunun üzerine toplanan Bilim Komisyonu yarık ve çatlağın nedeni, devam edip etmediğinin tespiti için burca yapısal izleme sistemi kurulmasına karar verdi. Bunun üzerine Urfakapı Burcu'na çatlak ölçer cihazı yerleştirildi.

Diyarbakır Rölöve ve Anıtlar Müdürü Cemil Koç, AA muhabirine, 82 burçtan oluşan 5 bin 800 metre uzunluğundaki surun tarih boyunca 33 medeniyete ev sahipliği yaptığını anımsattı.

Koruma amaçlı olarak yapılan surların zaman içerisinde büyütülerek 5 bin 800 metre uzunluğa ulaştığını belirten Koç, Diyarbakır Surları'nın, Çin Seddi'nden sonra dünyadaki en uzun sur olma özelliği taşıdığını kaydetti.

Tarihi yapının taşıdığı sanatsal değerlerini ihtişamıyla koruması dolayısıyla 2015 yılında UNESCO Dünya Miras Listesi'ne dahil edildiğini vurgulayan Koç, tarihi yapıyı koruma sürecinin bilimsel olarak devam ettirildiğini aktardı.

Koç, bu kapsamda oluşturulan Bilim Komisyonunun surların restorasyonu için proje çalışmasına başladığını işaret ederek, surların ana kapısı niteliğindeki Urfakapı Burcu'nda yapılan incelemede kubbe ve tonozlarında yarık ve çatlak olduğu, düşeyde çatlağın devam ettiğinin tespit edildiğini bildirdi.

Burçlara yapılacak her müdahalenin çok hassasiyet içerdiğini, bunların bilim ışığında uzmanlarca yapılmasının büyük önem taşıdığını vurgulayan Koç, şöyle konuştu:

"Yapılan incelemede burcun kubbe ve tonozlarında açıklık ve yırtılma olduğu görüldü. Bilim komisyonumuzun yarık ve çatlak kaynaklarının tespiti, devam edip etmediğini belirlemek için yapısal izleme sistemi kurulmasına karar verildi. Yapıdaki oturmanın devam edip etmediğinin belirlenmesi için burca 1 Ağustos itibariyle 6 adet "Deplasman (çatlak) ölçer)" cihazı yerleştirildi. Cihaz, milimetre hassasiyetinde ölçüm yapıyor. Gelecek veriler doğrultusunda tarihi yapının hangi yöntemle restore edileceği belirlenecek."

Yapısal izlemenin bir yıl süreceğini işaret eden Koç, "Burç batı cepheye doğru oturuyor. Yarık düşeyde 10-13 santimetreye, yukarıda ise 15-20 santimetreye ulaşıyor. 2,5 ayda elde edilen rapor ulaştı. Sevindirici sonuçlar var. 001 milimetre hassasiyetinde ölçüm yapıyor. Çatlakların durma aşamasına geldiği gibi görülüyor. Mevsimsel etki dolayısıyla açıklık miktarı değişebiliyor. Ölçüm sonucunda yapının durumu net olarak tespit edilecek." dedi.