Nişantaşı Psikiyatri Merkezinden Çocuk Ergen Terapisti Uzman Psikolog Merve Demir, “Bu dönemdeki değişim fiziksel değişimle sınırlı değildir. Vücudu değişmekte olan ergenin ilgileri, davranışları ve tutumları da değişmektedir. Ergenlik döneminde çocuk anne-babanın davranışlarını sorgulamaya başlar. Bu zamana kadar kendi anne ve babasının en doğru şekilde davrandığını düşünen çocuk, ergenlikle birlikte onları başka anne-babalarla kıyaslar ve eleştirir” dedi.
Ergenlik dönemindeki önemli bir değişimin de sosyal yaşamda yaşandığını ifade eden Demir, “Ergenlikle birlikte genç, ailesi yerine daha çok arkadaşları ile vakit geçirmeyi tercih eder, canını sıkan şeyleri anne babasına değil, arkadaşlarına anlatmaya başlar. Ayrıca ergen, anne ve babasıyla sorun yaşadığında da arkadaş grubundan destek alır. Ergen için akranları tarafından beğenilmek ve akran grubu tarafından kabul görmek çok önemlidir. Ergen bu dönemde, çocukluktakinden farklı olarak kendisi ile benzer ilgi alanları ve değerleri olan kişileri tercih etmeye ve arkadaşları ile daha güçlü duygusal bağlar kurmaya başlar. Bu dönemde kurulan arkadaşlıklar, ergenin yetişkin yaşamına hazırlanmasına yardımcı olur. Arkadaşlıkları sayesinde genç kendisini saygı duyulan bir birey olarak hissetmeye başlar. Problemlerini ya kendisi, ya da arkadaşlarıyla birlikte çözmeye çalışır. Böylece kendine güveni artar” diye konuştu.
Demir, “Ergenlik anne-baba ile tartışmaların en fazla olduğu dönemdir. Bu dönemde çoğu anne-baba, ergenin bir isteğini reddederken ona hala çocuk olduğunu söyler. Ancak sorumluluklarını hatırlatırken, ona artık çocuk olmadığını ifade eder. Bu tutarsız konuşmalar aile ve genç arasındaki ilişkiyi bozar. Ancak bu çatışmalar normal gelişimin bir parçasıdır. Çocukların kendilerini ve anne-babalarını hiç sorgulamamaları ve hiç çatışmamaları da bir problemin göstergesi olabilir. Bu sebeple anne babalar çocuklarının kendilerine karşı olumsuz tepkilerinin, içinde bulundukları dönemden kaynaklanabileceğini göz önünde bulundurmalıdır” ifadelerini kullandı.
Nişantaşı Psikiyatri Merkezinden Çocuk ErgenTerapisti Uzman Psikolog Merve Demir, ailelerin ergenlik dönemindeki çocuklarda dikkat etmeleri gereken hususları şöyle sıraladı:
“Sınırlar koyun: Ergenlik döneminde genç, anne basına karşı çıkar, onları eleştirir, eskisinden farklı isteklerde bulunur ve umursamaz davranır. Bununla karşılaşan anne babalar, nasıl davranmaları gerektiği ile ilgili kafa karışıklığı yaşayabilirler. Bu dönemde anne babalar net ve tutarlı sınırlar oluşturmalıdır. Bu sınırlar harçlığın miktarı, eve geliş saatleri gibi konularda olabilir. Ancak bunu yaparken çocuğa karşı fazla baskı yapmak ya da çok fazla serbest bırakmak doğru değildir. Anne babaları tarafından fazla kısıtlanan ya da fazla serbest bırakılan çocuklar, arkadaş grubunun etkisinde daha fazla kalabilirler. Aynı zamanda daha fazla riskli davranışlarda bulunabilirler. Bu sebeple, öncelikle ergenin anne babadan ayrı bir birey olduğunu kabul etmek önemlidir. Gencin isteklerine ve taleplerine değer vermek, bunları ifade etmesine izin vermek, ancak belli sınırlar koymak gerekmektedir. Bu sınırların sebepleri ergenle konuşulmalı, onun da bu konudaki fikri dinlenmeli ve gerektiğinde konulan sınır biraz esnetilmelidir.
Dinleyin: Ergenlik döneminde gençlerin, anne-babasından farklı olan düşüncelerini ifade etmeye ihtiyaçları vardır. Anne babalar bu fikirleri kabul edici bir tutumla dinlemeli, aynı fikirde olmasalar da onu anlamak için çaba göstermelidirler. Asla kendi fikirlerini çocuğa zorla kabul ettirmeye çalışmamalıdırlar. Nasıl davranması gerektiğini söylemek, nasihat vermek, ergenle olan iletişimi olumsuz etkiler. Ayrıca gencin anne babası ile daha az şey paylaşmasına sebep olur
Özel alan ve mahremiyete saygı gösterin: Ergenler için bir özel alanlarının olması çok önemlidir. Ergenlikle beraber genç; odasının kapısını kapatmaya, odasını kendisi için özel bir alan olarak kullanmaya başlar. Başkalarının o alana müdahale etmesinden rahatsızlık duyabilir. Bu sebeple ergenin odasına her zaman kapı çalarak girmek önemlidir. Odasını düzenleme biçimine mümkün olduğunca müdahale etmeyerek, gence duyulan saygı gösterilebilir.
Takdir edin ve sevgi gösterin: Bu dönemde yaşanan hızlı fiziksel değişimler sebebiyle, gençlerin duygularında da ani değişimler olabilir. Ergen bu dönemde anne babasından biraz uzaklaşsa da onların sevgilerini hissetmeye eskisi kadar ihtiyaç duyar. Ancak anne babanın sevgisini gösterme biçimi, çocukluktakinden biraz farklı olmalıdır. Çünkü bu dönemde gençler, sevgi sözcüklerinden ya da fiziksel temasla sevginin gösterilmesinden biraz rahatsızlık duyabilirler. Bu sebeple, anne-babalar sevgilerini göstermek için genci dinlemeli, fikirlerine saygı göstermelidir. Ayrıca onun ilgilendiği konulara ilgi göstermek, başarılarını takdir etmek ve hatalarına karşı anlayışlı yaklaşmak da sevgiyi göstermenin iyi bir yoludur.
Eleştirmekten vazgeçin: Ergenlik döneminde gencin giyim tarzı, ilgi alanları, arkadaş çevresi, tutum ve davranışları, anne babasını rahatsız edebilir. Ancak bu dönem çocukların eleştiriye karşı oldukça hassas oldukları ve kolay incindikleri bir dönemdir. Bu nedenle anne babalar çocuklarını eleştirmemeye, yargılamamaya ve küçümsememeye özen göstermelidir.
Güvenin: Bu dönemde aileler de çocuklarının büyümesi ve zarar görmesi ile ilgili endişelidirler. Bu sebeple çocuklarının kendilerine yalan söylediğini düşünüp, pek çok davranışına kuşku ile yaklaşabilirler. Bu şüpheci yaklaşım, ergeni daha fazla kısıtlamalarına sebep olabilir. Ancak genç, anne babasının kendisine güvenmesine ihtiyaç duymaktadır. Ancak bu şekilde kendisine olan güveni gelişebilir. Bu sebeple anne-babalar, sözlerine güvendiğini çocuğa hissettirmeli, kuşkucu bir tutum izlememelidir.
Arkadaşları ile ilgili baskı uygulamayın: Ergenlik döneminde genç arkadaşlarıyla daha fazla vakit geçirmeye başlar. Çocukların bu dönemde anne-babalarından biraz uzaklaşma ihtiyacı hissetmeleri normal gelişimin bir parçasıdır. Anne babalar ise çocuklarının kendilerinden uzaklaşmalarından rahatsızlık duyarlar. Çocuklarının arkadaşlarından olumsuz etkilenmesini engellemek amacıyla onun arkadaş ilişkilerine müdahale etmek isteyebilirler. Ergenin arkadaşlarını kendi başına seçmesine izin vermemek, bazı arkadaşları ile görüşmesine engel olmak çatışmalara yol açar. Anne-babanın arkadaşları ile ilgili baskı yaptığı durumlarda, gençler arkadaş grubunun etkisi altına daha fazla girerler. Bu sebeple anne babalar, gencin arkadaş seçimine saygı duymalı ve çocuklarına baskı yapmamalıdır. Eleştirmeden arkadaşları ile ilgili konuşmak, gencin arkadaşları ile ilgili daha gerçek bilgileri paylaşmasını sağlar. Mümkünse arkadaşları ve aileleri ile tanışmak da çocuğun ilişkilerini takip etmek için uygun bir yoldur.
Dürüst davranın: Ergenlik dönemindeki çocuk için kendisine karşı dürüst davranılması çok önemlidir. Herhangi bir konuda samimi davranmamak, çocuğu kandırmaya çalışmak, eksik bilgi vermek çocuğun anne babasına olan güveninin sarsılmasına sebep olabilir. Gerçeği söylemek o an için çatışmaya sebep olsa da size olan güveninin pekişmesini sağlar. Böylece onun büyüdüğünü kabul ettiğinizi ve ona değer verdiğinizi göstermenize yardımcı olur. Ayrıca dürüst davranmak, onu size karşı dürüst olmaya teşvik eder”
Kaynak: IHA
dikGAZETE.com
