Çocuk felci vakaları 28 yılda yüzde 99 azaldı

ANKARA - Dildar Baykan

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve Küresel Çocuk Felcini Yok Etme Girişiminin (GPEI) verilerine göre, çocuk felci, 5 yaşından küçük çocuklarda görülen ve çocuk felci virüsünün (poliomyelit) neden olduğu bir hastalık olarak tanımlanıyor.

Virüs, her 200 vakadan birinde omuriliğe sirayet ederek geri dönüşü olmayan felce yol açıyor. Felç olanlardan yüzde 5 ila 10'u, solunum kasları etkilendiğinde yaşamını yitiriyor.

Çocuk felci virüsüne karşı ilk aşıyı geliştiren ekibin lideri Jonas Salk'ın doğum günü olan 24 Ekim, her yıl "Dünya Çocuk Felci" günü olarak kutlanıyor.

İnsanoğlu, diğer birçok virüsün aksine çocuk felci virüsünü tamamen yok edebilme şansına sahip.

Üç farklı türü olan çocuk felci virüsü, insan vücudu dışında uzun süre yaşamını sürdüremiyor. Dolayısıyla aşı kampanyaları sonucu bulaşacağı kimsenin kalmaması durumunda virüs de yok olacak.

Tip 2 çocuk felci virüsü, 1999'da tamamen yok edildi, Tip 3 virüs vakasına da 2012'den bu yana rastlanmadı. Tip 1 çocuk felci virüsü ise hala varlığını gösteriyor.

Virüs için herhangi bir tedavi bulunmuyor ancak aşı etkili sonuç veriyor.

Dünya Sağlık Meclisinin kararıyla 1988'de GPEI kurulduğunda dünya genelinde yılda 350 bin çocuk felci vakası görülüyordu.

GPEI'ye verilen uluslararası destek sayesinde bu sayı, 2016'da 37'ye geriledi ve böylece çocuk felci vakalarında yüzde 99 düşüş kaydedildi.

Uzmanlar, virüsün tek bir çocukta dahi bulunmasının salgın riski anlamına geldiği uyarısında bulundu.

Afganistan, Pakistan ve Nijerya, çocuk felci vakalarının önüne geçilemediği 3 ülke olarak biliniyor. Bu ülkelerde güvenlik ve sağlık sistemlerindeki sorunlar ve hijyenin olmaması, virüsün yok edilmesi ve önlenmesine yönelik çabaları engelliyor.

Afganistan'ın özellikle doğu, güney, güneydoğu bölgelerinde hala çocuk felci vakaları görülüyor. Kunar, Paktika, Helmand ve Kandahar'da 2016'da 13 çocukta virüse rastlandı. 12 Eylül 2017 itibarıyla Kandahar, Helmand, Kunduz ve Zabul'de 6 çocuk felci vakası bildirildi.

Pakistan, çocuk felcini bitirmeye yönelik önemli ilerleme kaydettiyse de ülkenin yüksek riskli kesimlerinde aşı yapılmamış çocuklar hala hastalığa karşı savunmasız durumda. Bu ülkede geçen yıl 15 çocuk felci vakası görülürken 2017'de 5 vaka kayıtlara geçti.

Nijerya'da 2 yıl aradan sonra 2016'da ilk çocuk felci vakasının görülmesiyle Çad Gölü Havzası'ndaki çevre ülkelerde (Kamerun, Orta Afrika Cumhuriyeti, Çad ve Nijer) birçok aşı kampanyası düzenlendi.

Nijerya'da geçen yıl 4 çocuk felci vakası görülürken, bu yıl henüz herhangi bir vakaya rastlanmadı.