ŞİAN
Çin’de Ä°slam ile ilk tanışan kent Åžian'da Çinli Ä°mam ve Hattat Muhammed Fudayl Ma, yüzlerce yıllık hat sanatını yaÅŸatıyor.
Ãœlkenin ÅžanÅŸi eyaletinin Åžian kentindeki 4 büyük camiden biri Åžiaopiyüen Camisi’nde görevli imam Ma, bir yandan camideki görevlerini yerine getirirken, diÄŸer yandan hat sanatı üzerine çalışmalar yapıyor.
Åžiaopiyüen Camisi ve 13 asırlık Åžian Ulucamisi’nin zamana yenik düşerek kaybolan hat yazılarını da yeniden yazan Ä°mam Ma'nın, görevli olduÄŸu camide hat sanatını kullanarak geliÅŸtirdiÄŸi tekniklerle yazdığı levhalar görsel şölen sunuyor.
İlk eğitimi babasından aldıktan sonra uzun yıllar kendi gayret ve çabalarıyla uzmanlaşan İmam Ma, zamanla meraklısı azalan bu mesleği canlı tutmaya çalışıyor.
Belirli bir geometrik düzen ve uyum içerisinde yazıya görünüm açısından derinlik ve estetiÄŸin katıldığı hat sanatı, cami, saray, külliye baÅŸta olmak üzere birçok yapının duvar, kemer ve tavanlarına ahÅŸap veya beton üzerine Kur’an-ı Kerim’den ayetler, hadisi ÅŸerif, bazen de veciz sözler ve ÅŸiirlerin iÅŸlenme tekniÄŸi olarak biliniyor.
AA muhabirine açıklamalarda bulunan Ma, Çin’in Tang Hanedanlığı (618-907) döneminde Ä°slam ile tanışması sürecinde hat sanatına yönelik ilk eserlerin ortaya çıktığını anımsatarak, Çing Hanedanlığı (1644-1911) döneminde ise Müslümanların refahının artmasıyla hat sanatına daha fazla ilgi duyulduÄŸunu ve o dönemde önemli eserlerin ortaya çıktığını söyledi.
Ä°mam Ma, “500-600 yıl öncesinde hat sanatını öğrenenlerin sayılarının az olması nedeniyle o dönemde hat sanatı çalışmaları kısıtlı kaldı. Ancak Çing hanedanlığı ile beraber Müslümanların yaÅŸamlarında giderek refah arttı. Bu dönemde hat sanatına gönül veren Çinli Müslüman hattatlar, Arapça hat ile Çin yazı kültürünü birleÅŸtirerek farklı bir tarz oluÅŸturdu." ifadelerini kullandı. Ma, ancak son yıllarda Çin'de bu sanata ilginin azaldığını bu nedenle hattatların sayılarında azalma olduÄŸunu kaydetti.
“Babam Ma Cünhay, bana Arapça temel hat bilgisini, Arapça grameri, Kur’an-ı Kerim okumayı ve Ä°slam akaidini öğretti. Daha sonra hat kabiliyetimi geliÅŸtirmek için bir yandan kendim çalıştım, bir yandan da diÄŸer hattatların yazı üsluplarını araÅŸtırdım.” diyen Ma, 1998-1999 yıllarında Mısır’a gittiÄŸini, orada gördüğü Kufi hat eserlerinden çok etkilendiÄŸini belirtti.
Ä°mam Ma, Çin’e döndüğünde Çin hattını Arapça hat sanatı ile birleÅŸtirip farklı teknikler geliÅŸtirdiÄŸini kaydederek, görevli olduÄŸu camide bu teknikler ile ilgili hat yazılarını kullandığını anlattı.
Hat sanatını öğrenmesinin ardından yazdığı hatların yurt içinde ve dışındaki sergilerde beğeni toplandığını belirten Ma, Şian'daki bazı camilerde zamanla silinen hat süslemelerini de yeniden yazdığını vurguladı.
Ä°mam Ma, "Görevli olduÄŸum Åžiaopiyüen Camisi içindeki tüm hat eserlerini kendim yazdım. Bunları yazarken cemaat ibadet ederken dikkatlerinin dağılmaması için Kur’an-ı Kerim’de zikir ve tesbih olarak geçen ifadelerini seçtim." dedi. Ma, farklı renk ve teknikteki hat yazılarıyla caminin duvarlarını donattığını söyledi.
Muhabir: Fuat Kabakçı
Kaynak: AA
dikGAZETE.com
