Ä°ki ülke arasında 1975’ten bu yana en ÅŸiddetli olay önceki gün 20 Hint askerinin ölümüyle yaÅŸanırken, son yıllarda tartışmalı sınır bölgeleri sık sık çatışmalara sahne oluyor.
Hindistan ile Çin arasında 1993’te imzalanan anlaÅŸmaya göre, sınır devriyelerindeki askerlerin silah taşımaması kararlaÅŸtırıldı.
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Cao Lician, dün, Hindistan askerlerinin Ladakh bölgesinde iki taraf arasında varılan uzlaşmayı ciddi biçimde ihlal ettiğini, sınırı iki kez yasa dışı biçimde geçtiğini ve Çin personeline provokatif saldırılar düzenlediğini açıkladı.
Hindistan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Anurag Srivastava ise ülkesinin sınır bölgelerinde barış ve sükunetin muhafaza edilmesine ve farklılıkların diyalog yoluyla çözülmesine inandığını belirtti.
İki ülke arasında son 70 yıldır sınır sorunları yaşanıyor.
1947- 1962Çin, Tibet’in batısı ve Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ni birbirine baÄŸlayan 1200 kilometre uzunluÄŸunda yol inÅŸa etti. Yolun Johnson Hattı’nın güneyindeki 179 kilometresi Hindistan tarafından hak iddia edilen Aksai Çin bölgesinden geçiyordu.
1960’ta Hindistan BaÅŸbakanı Jawaharlal Nehru ile Çinli mevkidaşı Cu Enlay arasındaki anlaÅŸmaya dayanarak her iki ülkeden de yetkililer sınır anlaÅŸmazlığını çözmek için görüşmelerde bulundu.
Sınır konusunda anlaÅŸamayan iki ülkenin, 1962’de savaÅŸa girmesi sonucu 3 bin Hint, 700 Çin askeri yaÅŸamını yitirdi.
11 Eylül 1967 "Nathu La" ve "Cho La" çatışmalarıÇin Ordusu, Hindistan’ın Sikkim eyaletinin doÄŸusunda bir daÄŸ geçidi olan Nathu La'daki Hint askeri noktasına saldırılar düzenledi ve iki ülke arasında çatışmalar yaÅŸandı.
Ekim 1975Hindistan'ın Arunachal Pradeş eyaletinin Tawang bölgesinde yer alan Tulung La'da iki ülke askerleri arasında yaşanan olaylarda 4 Hint askeri hayatını kaybetti. Olay daha sonra iki devriye aracının siste yollarını kaybetmesi sonucu oluşan bir kaza olarak tanımlandı.
Nisan 2013Hindistan, Çin birliklerinin iki ülke arasındaki Fiili Kontrol Hattı'ndan (FAC) 10 kilometre içeri girerek Daulat Beg Oldi’de kamp kurduÄŸunu açıkladı. Daha sonra Hindistan Çin birliklerinin 19 kilometre ilerlediÄŸini öne sürdü.
Her iki ülkenin askerleri karşı karşıya gelecek şekilde kamplar kurarken, yaşanan gerilim, askerlerin mayıs başında geri çekilmesiyle sona erdi.
Eylül 2014Hindistan, Ladakh'taki sınır köyü Demchok’ta bir kanal inÅŸa etmeye baÅŸladı ve bu durum Çin tarafından protesto edildi. Olayın ardından Çin, bölgeye birliklerini gönderdi ve 3 hafta sonra her iki tarafın askerlerinin söz konusu alandan çekilmesiyle gerilim sona erdi.
Eylül 2015Hint askerlerinin Çinli askerlerce inÅŸa edilen nöbet kulübesini sökmesiyle iki ülke birlikleri Ladakh’ın kuzeyindeki Burtse bölgesinde karşı karşıya geldi.
Haziran 2017Hindistan’ın Sikkim eyaleti ve Butan sınırı boyunca uzanan Doka La geçidi yakınındaki tartışmalı Doklam bölgesinde askeri bir anlaÅŸmazlık meydana geldi.
Çin, bölgeye getirdiÄŸi ağır yol yapım araçlarıyla bir yol inÅŸa etmeye baÅŸladı. Hindistan Çin’in yol inÅŸasına baÅŸlamasından iki gün sonra 18 Haziran’da buraya birlikleriyle müdahale etti.
AÄŸustos 2017Deniz seviyesinden 4 bin 350 metre yükseklikte yer alan Pangong Gölü’ndeki olaylarda her iki taraftan da çok sayıda asker yaralandı. Hindistan basını, 72 Hint askerinin yaralandığını ve bazılarının hastanelere kaldırıldığını duyurdu.
5 Mayıs 2020Ladakh’tan Çin’in Tibet Özerk Bölgesine uzanan Pangong Gölü çevresinde Hint ve Çin askerleri arasında bu yıl arbede yaÅŸandı. Basına yansıyan görüntülerde askerlerin yumruk yumruÄŸa kavga ettiÄŸi ve birbirlerine taÅŸ fırlattığı gözlemlendi.
10 Mayıs 2020Sikkim eyaletinin Muguthang Vadisi’nde iki ülke askerleri karşı karşıya geldi. CNN’de yer alan habere göre yaÅŸanan olaylarda 7’si Çin, 4’ü Hint olmak üzere 11 asker yaralandı. Press Trust of India’daki haberde 150 askerin olaya karıştığı kaydedildi.
21 Mayıs 2020Çin birlikleri Hindistan’ın yol inÅŸasına itiraz ederek Ladakh’taki Galwan Vadisi’ne girdi.
24 Mayıs 2020Çin birlikleri "Hot Springs, Patrolling Point 14 ve Patrolling Point 15” bölgelerinde kamp kurdu. Söz konusu yerlerin her birinde 800 ila 1000 Çin askeri çadır kurarken, bu bölgelere ağır araçlar sevk edildi ve gözetleme ekipmanları getirildi.
15 Haziran 2020Ladakh bölgesindeki Galwan Vadisi'nde, Hint ve Çin askerleri arasında çıkan çatışmada 20 Hint askeri yaşamını yitirdi. Hint basını, 43 Çin askerinin öldüğünü veya ağır yaralandığını öne sürdü.
Hindistan ve Çin arasında 5 anlaşmaSınır tartışmalarına yönelik Hindistan ve Çin arasında 5 ikili anlaşma yapıldı. Bu anlaşmalar, şöyle:
1993: Hindistan - Çin Sınır Alanlarındaki Fiili Kontrol Hattı Boyunca Barış ve Huzurun Korunması Anlaşması
1996: Hindistan - Çin Sınır Alanlarındaki Fiili Kontrol Hattı Boyunca Askeri Alanda Güven Artırıcı Önlemler Anlaşması
2005: Hindistan - Çin Sınır Alanlarındaki Fiili Kontrol Hattı Boyunca Askeri Alanda Güven Artırıcı Önlemlerin Uygulama Yöntemleri Protokolü
2012: Hindistan - Çin Sınır İlişkilerinde İstişare ve Koordinasyon için Çalışma Mekanizması Kurulması
2013: Hindistan ve Çin Arasında Sınır Savunma İş Birliği Anlaşması
Kaynak: AA
dikGAZETE.com
