SARAYBOSNA
Sırpların Bosna Hersek'te "ithal" askerler için diktiği anıt, mezarlıklar ve ortaya çıkan fotoğraflar paralı askerlerin savaştaki rolünü gözler önüne seriyor.
Bosna Savaşı (1992-1995) konusunda genellikle gündem dışı kalan "ithal savaşçılar" meselesi bir süre önce Vişegrad şehrine, Rus askerleri için anıt dikilmesiyle tekrar gündeme geldi.
"Kardeş Ortodoks" fikrinin getirdiği ideoloji ve para için başta Rusya ve Yunanistan olmak üzere, Ukrayna, Belarus ve Romanya'dan paralı savaşçılar Sırp Cumhuriyeti Ordusu (VRS) ile birlikte Boşnaklara karşı savaşmaya geldi.
Savaşa, Ortodoks olmanın getirdiği ortak misyon güdüsü ile katılan ve Srebrenitsa soykırımı dahil, birçok savaş suçuna karıştıkları tahmin edilen "ithal haçlı kasapları"nın işlenen suçlardaki rolünün bilinenin ötesinde olduğu düşünülüyor.
Mezar taşları üzerinde "Rus gönüllü askeri" yazıyor
Savaşın ardından, Sırpların çoğunlukta olduğu Vişegrad şehri ve Saraybosna yakınındaki Donji Miljevici'de ölen Ruslar adına mezarlıkların oluşturulması Rusların savaştaki payının bir kanıtı olarak değerlendiriliyor.
Mezar taşları üzerinde "Rus gönüllü askeri" ibaresi yer alırken, aynı taşlar üzerinde mezarda yatanlar için Rusça övgü içeren ifadeler bulunuyor.
Vişegrad'daki anıtın üzerindeki "Sırp Cumhuriyeti için mücadele veren gönüllü Ortodoks Rus askeri kardeşlerimiz anısına" ibaresi yer alıyor.
Yunan askerlerin Srebrenitsa'daki fotoğrafları
Anıt ve mezarlıklar dışında, Rus ve Yunan savaşçıların farklı cephelerde Sırp askeriyle savaş sırasında çektirdikleri fotoğraflar da tarihi arşivlerdeki yerini koruyor.
Srebrenitsa soykırımının gerçekleştirildiği 11 Temmuz günü Sırp birliklerin şehre girdiği an "Yunan Gönüllü Muhafızları" ile çekildikleri fotoğraflar, bu savaşçıların da soykırıma dahil olmuş olabileceği ihtimalini akıllara getiriyor.
"Bayraklarını Srebrenitsa'daki kiliseye astılar"
Saraybosna Üniversitesi bünyesinde yer alan İnsanlığa ve Uluslararası Hukuka Karşı İşlenmiş Suçlar Araştırma Enstitüsünde görevli araştırmacı yazar Muamer Dzananovic, konuyla ilgili değerlendirmelerde bulundu.
Birleşmiş Milletler (BM) Barış Gücünün Srebrenitsa'daki "Güvenli bölge"den çekilmesinden sonra buraya Yunan ve Sırp askerlerinin geldiğini anımsatan Dzananovic, "Yunan ve Sırp askerleri, Yunanistan, Sırbistan ve Bizans bayraklarını Srebrenitsa'daki kiliseye astı." dedi.
"Anıt açarak bunu kabul ettiler"
Bosna Savaşı üzerine yaptığı araştırmalar ve belgeselleriyle bilinen yönetmen ve yazar Avdo Huseinovic de yakın zamana kadar paralı asker ve gönüllülerin bu savaşa dahil olmasının "saklı bir hikaye" olduğunu dile getirerek, "Anıt açmak ve bu savaşçılar için her yıl anma töreni düzenlemek bu insanların Bosna Savaşı'nda gerçekten önemli rol oynadığını gösteriyor." dedi.
