FOÇA
Vakıflar Genel Müdürü Adnan Ertem, Bosna Hersek'in doğusundaki Foça şehrinde, Mimar Sinan'ın yakın çalışma arkadaşı Hasan Nezir tarafından 1549'da inşa edilen ancak 1992-1995 yıllarındaki Bosna Savaşı sırasında Sırp askerler tarafından dinamitlenerek temeline kadar yıkılan Alaca Camisi'nde Genel Müdürlükçe yürütülen rekonstrüksiyon çalışmalarına ilişkin basın mensuplarına açıklamalarda bulundu.
Çalışmaların artık son aşamaya geldiğine işaret eden Ertem, "Foça Alaca Camisi'ne yönelik çalışmalarımız bitmek üzere. Tahmin ediyorum ki 5-6 ay içerisinde çevre düzenlemesi ve iç düzenlemeleriyle birlikte tamamlayıp Bosna Hersek İslam Birliği'ne teslim edeceğiz." diye konuştu.
Alaca Camisi'nin önemini en iyi bölgede yaşayan Boşnak vatandaşların bildiğini vurgulayan Ertem, "90'lı yıllarda yaşanan Bosna Savaşı'nda Alaca Camisi tamamen yerle bir olmuştu. Hatta yeniden inşa edilmesin diye taşları da çeşitli yerlere atılmıştı. Buradaki Bosnalı kardeşlerimiz o taşları buldular ve bizimle temasa geçtiler. Türkiye ile yapılan bu temas sonrasında da Vakıflar Genel Müdürlüğü olarak buranın rekonstrüksiyonuna karar verdik." bilgisini paylaştı.
Taşları Mostar'dan getirildiTemeline kadar yok edilen Alaca Camisi'nin bulunduğu alanda yaklaşık 5 yıl önce taş koyma merasimini gerçekleştirdiklerini anlatan Ertem, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Alaca Camisi'ndeki çalışmalar zor geçti. Biz birebir aslına uygun olsun diye taş analizleri yaptık ve burada yakındaki daha önce hiç kullanılmayan bir taş ocağını canlandırdık. Oradan taş almaya gayret ettik. Fakat oradaki taşlar da yeterli gelmeyince bu kez Mostar'dan aynı malzeme analizine uygun taşlar bulduk ve o taşları kullanarak buradaki restorasyonu gerçekleştirdik. Yani Bosna'nın doğusundaki bir caminin taşlarını Bosna'nın batısından, Mostar'dan getirdik. Bu gerçekten külfetli ve maliyetli bir işti. Ama geldiğimiz nokta çok sevindirici ve inanıyorum ki Bosnalı kardeşlerimiz de gelinen bu sonuçtan memnunlar."
Alaca Camisi'nde şu an kalem işlerinin yapıldığını dile getiren Ertem, "İnşallah önümüzdeki nisan-mayıs aylarında tamamlayacağız ve İslam Birliği'ne teslim edeceğiz." dedi.
Bosna Hersek'te savaşta yıkılan birkaç camide daha rekonstrüksiyon çalışmalarını yürüttüklerini belirten Ertem, ecdadın eserlerini ayağa kaldırmak için bütün gayretlerini ortaya koyduklarını ifade etti.
Şimdiye kadar ülke genelinde son 16 yılda 5 bin 250 eserin restorasyonunu gerçekleştiren Vakıflar Genel Müdürlüğü, 2008'den itibaren de yurt dışında özellikle Balkan coğrafyasında Osmanlı mirasını ayağa kaldırmak amacıyla çalışmalar yürüttü.
Bu kapsamda Saraybosna'nın kuruluşunda önemli rol üstlenen İsa Bey tarafından 15'inci yüzyılda yaptırılan fakat geçirdiği yangınlar ve yıkımların ardından tamamen yok olan hamamın yerine 1890 yılında yapılan hamam, Genel Müdürlükçe gerçekleştirilen restorasyon çalışması sonucunda 2015'te yeniden hizmete girdi.
İsa Bey Oteli ve Hamamı olarak vatandaşlara hizmet veren tarihi yapının işletmeciliği tüm yaşamını, mesleğini bırakarak Bursa'dan Saraybosna'ya gelen Bahar Sipahi tarafından yürütülüyor.
Vakıflar Genel Müdürlüğü, 1527 yılında Saraybosna'nın merkezi olan
Başçarşı Meydanı'nda inşa edilen Başçarşı (Hoca Durak) Camisi'nde ise restorasyon çalışmalarını devam ettiriyor.
Yıllar içerisinde birçok badire atlatan ve en son Bosna Savaşı'nda kubbesi, minaresi, dış duvarları ve iç mekanı büyük zarar gören camii için İslam Birliği Saraybosna Vakıflar Müdürlüğü arasında yapılan iş birliği protokolü kapsamında şu ana kadar caminin dış beden duvarlarında ve kubbesinde gerekli onarımlar yapılırken, harim kubbesi ve son cemaat kubbeleri de kurşun ile kaplandı.
Restorasyon projesinin tamamlanmasıyla aynı zamanda Osmanlı bezeme sanatının önemli bir örneği de gün ışığına çıkarılmış olacak.
Muhabir: Burcu Çalık
Kaynak: AA
dikGAZETE.com
