BMGK Guterres'in önerisini gözardı etti

BİRLEŞMİŞ MİLLETLER - Betül Yürük

Birleşmiş Miletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres'in Kıbrıs raporu, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ndeki (BMGK) bazı üye ülkeleri "hayal kırklığına" uğratırken, konseyin ''BM kararları ile uyumlu, iki toplumlu, iki bölgeli ve müzakere edilmiş kapsamlı bir çözüm'' açıklaması da Guterres'in ''yeni fikirler'' çağrısını gözardı etmiş oldu.

BMGK, Guterres'in 15 Ekim'de sunduğu Kıbrıs raporunu dün kapalı kapılar ardında görüştü. Görüşmenin ardından konsey, raporu memnuniyetle karşılasa da rapor aslında bazı üye ülkeleri memnun etmedi.

AA muhabirin görüşmeye katılan diplomatlardan edindiği bilgiye göre, konseyin bazı ülkeleri raporun "yarattığı hayal kırıklığını" dillendirdi.

Guterres'in Kıbrıs sorunu için görevlendirdiği geçici özel danışmanı Jane Holl Lute'un Kıbrıs raporunun "hayal kırıklığına neden olduğu" görüşünün bazı ülkelerce paylaşıldığını belirten diplomatik kaynaklar, "raporun müzakerelerin yeniden başlatılmasına dair bir perspektifi içermediği" yorumlarının yapıldığını ifade etti.

Konseyin geçici üyelerinden Hollanda'nın BM Daimi Temsilcisi Karel van Oosterom bu ''hayal kırıklığını'' konseydeki kapalı oturum öncesi gazetecilere yaptığı Crans Montana'dan sonraki dönemde "siyasi süreci ilerletmeye yönelik bir adım atılmadığı" yönündeki açıklamasıyla açıkça ve yüksek sesle dillendirmişti.

BMGK'nin "BM kararları ile uyumlu, iki toplumlu, iki bölgeli ve müzakere edilmiş kapsamlı bir çözümün'' önemine vurgu yapan ortak açıklaması ise Guterres'in raporundaki ''yeni fikirler'' önerisini gözardı etmiş oldu.

BM Genel Sekreteri Guterres, 15 Ekim'de BMGK'ye sunduğu Kıbrıs raporunda, "Ada'da iki toplum arasında kapsamlı çözüm umutlarının hala canlı olduğuna inanıyorum." değerlendirmesinde bulunmuş ve ''yeni bir çabadan sonuç alınabilmesi için yeni fikirlere ihtiyaç duyulabileceği" önerisini getirmişti.

BMGK ayrıca taraflara Genel Sekreter Guterres'in raporundaki öneriler doğrultusunda ''yapıcı, açık ve yaratıcı bir çalışma içine girmeleri" çağrısı yaparak, ortak açıklamada gerek ''mümkün olan en kısa sürede'' gerekse ''gecikmeksizin'' ifadelerinin vurgulanmasıyla da sürecin artık daha fazla uzatılmamasının gerektiğine dikkati çekti.

BM, Kıbrıs özel danışmanı Lute'un Ada'da taraflarla yürüttüğü istişareler ve sonrasında ortaya çıkan rapor ile ''taraflar arasındaki güven sorununun da bu aşamada en büyük engel'' sonucuna da vardı.

Kıbrıs raporu hakkında BMGK'yi bilgilendiren BM Siyasi İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Rosemary DiCarlo'nun konseye ''taraflar arasındaki güven sorununun bu aşamada en büyük engel' olduğu'' yönünde bir değerlendirme yaptığını belirten kaynaklar, DiCarlo'nun konseyle Lute'un çalışmarının devam edeceği bilgisini de paylaştığını söyledi.

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, BMGK'ye sunduğu Kıbrıs raporunda, Guterres, Ada'da kapsamlı çözüm umutlarının hala canlı olduğunu vurgulamıştı.

Sonuç vermeyen ve sonu olmayan bir sürecin geride kaldığını, Kıbrıs'ta çözümsüzlüğün sürdürülemeyeceğine dair yaygın bir anlayış olduğunu kaydeden Guterres, "Kıbrıslıların sadece net bir ufukta başarılabilecek kalıcı bir barışın getirebileceği ortak bir geleceği hak ettiğine inanıyorum." ifadesini kullanmıştı.

Ada'da çözümün gelecekte her Kıbrıslının koşullarını iyileştireceğine değinen Guterres, taraflar beklentilerinden daha azını kabul etse de çözümün büyüme, refah ve geleceğe dönük güven fırsatları sunacağına işaret etmişti.

İki tarafın da müzakere konusundaki istekliliği göz önünde bulundurularak "bundan sonraki sürece aciliyet duygusuyla iyi bir şekilde hazırlanılması" gerektiğini belirten Guterres, yeni bir çabadan sonuç alınabilmesi için "yeni fikirlere ihtiyaç duyulabileceği" yorumunu yapmıştı.

Guterres, müzakereler başlamadan önce kilit konularda gerçek bir yakınlaşma sağlanıp sağlanmadığını ve tarafların kendi öngörebileceği ortak bir geleceğe yönelik çözüm için yeni öneriler getirmede istekliliğini ölçmek için Lute'tan Ada'ya giderek istişarelerini sürdürmesini isteyeceğini aktarmıştı.

Ayrıca Guterres raporunda, tam teşekküllü müzakerelere yeniden başlamadan önce taraflardan başlangıç noktası konusunda anlaşmalarını istemişti.

Kaynak: AA