Cenevre
Rusya'nın saldırıları nedeniyle Ukrayna'yı terk eden sivillere kapısını açan Avrupa ülkeleri, Ukraynalılara ekonomik ve sosyal yardım sağlamada diğer ülkelerden gelen mültecilere kıyasla daha büyük seferberlikle hareket ediyor.
Ukrayna'ya komşu Avrupa ülkeleri şimdiye kadar hiç görülmemiş misafirperverlikle mültecileri ağırlarken diğer kıta ülkeleri de Ukraynalıların kendi sınırlarından rahatlıkla giriş yapabilmesi için özel yasal düzenlemelerde bulunuyor.
Bazı Avrupa ülkelerinde Ukrayna'dan gelen mültecilere kalacak yer bulunması için devletin yanı sıra halk da gönüllü oluyor, kimi ülkeler de barınmanın dışında mültecilerin sosyal ve ekonomik refahını sağlamak için uğraşıyor.
Birleşmiş Milletlerin verilerin göre, Rusya-Ukrayna savaşının başladığı 24 Şubat'tan bu yana yaklaşık 3,8 milyon sivil Ukrayna'yı terk etti.
Polonya'da halk ve devlet, mülteciler için el ele verdi
Savaşın başlangıcından bu yana yaklaşık 2,2 milyon Ukraynalının sığındığı Polonya'da, ülkeye gelen mülteciler, sınırda kayıtları yapıldıktan sonra kalacak yer bulamamaları halinde bulundukları şehirlerin yerel yönetimine başvurup devletin tahsis ettiği merkezler veya mültecilere kapısını açan Polonyalıların evinde kalabiliyor.
Ukraynalı mülteciler Polonya'da 18 aya kadar direkt oturum izni alabiliyor ve çalışabiliyor.
Bunun yanı sıra Polonya'da her bir mülteciye bir defaya mahsus 300 Polonya zlotisi (1044 TL) nakit yardımı yapılıyor.
Macaristan'da Ukraynalı mültecileri çalıştırana devlet desteği
Yaklaşık 586 bin Ukraynalı mülteciye ev sahipliği yapan bir diğer komşu ülke Romanya'da hükümet, burada çalışmak isteyen Ukrayna vatandaşlarının ülkeye geldikten sonra 9 ay boyunca herhangi bir izne ihtiyaç duymadan çalışabileceğini açıkladı.
Hükümet aynı zamanda Romanya'da çalışan Ukraynalıların, mülteci statüsü için başvurabileceklerini belirtti.
Bunun yanı sıra Rumen vatandaşları Ukraynalı mültecilere evlerini açtı. Bazı Rumen vatandaşları Ukraynalı mülteciler için seferber olup ev kiraladı.
Şimdiye kadar 350 bine yakın Ukraynalıya kapıların açıldığı Macaristan'da, hükümetin 14 Mart'ta aldığı karar uyarınca Ukraynalı mültecilere çalışma imkanı sağlayan işverenlere nakit yardımı yapılacak.
Buna göre işverenler, çalıştırdıkları her bir Ukraynalı mülteci için aylık 60 bin Macar forinti (2 bin 623 TL) ödenek alacak.
Almanya'da oturum izni kolaylığı ve sağlık yardımı
Komşu ülkelerin yanı sıra diğer Avrupa ülkeleri de Ukraynalı mültecilere birçok ekonomik ve sosyal hak tanıyor.
Savaşın başlamasından bu yana Ukrayna'dan 259 binden fazla mültecinin sığındığı Almanya'da Ukraynalılar, birçok şehirde tren ve toplu taşımayı ücretsiz kullanma hakkına sahip.
Halihazırda pasaportlarıyla Almanya'da 90 güne kadar kalabilen Ukraynalılar, ülkede daha fazla kalabilmek için diğer mültecilerin geçtiği prosedürden geçmeden oturum izinlerini kolaylıkla alabiliyor.
Barınacak yere ihtiyaç duyanlar ilk kabul merkezlerinde kendilerini kayıt ediyor ve bu merkezlerde iaşe imkanı bulabiliyor.
Hükümetin yanı sıra birçok Alman veya ülkede yaşayan Ukraynalı, savaştan kaçanlara kapılarını açarak evinde misafir ediyor.
Ukrayna'dan gelen mülteciler kayıt yaptırdıklarında sağlık hizmetlerinden faydalanırken kayıt ettirmeyenler ise acil durumlarda hastanelerde ücretsiz tedavi ediliyor.
Telekom şirketi de Ukraynalı mültecilere haziran sonunda kadar ücretsiz SIM kartı ve limitsiz internet hizmeti sağlıyor.
Hollanda ve İngiltere'den nakit yardımı
Savaşın başından bu yana 12 binden fazla Ukraynalının geçiş yaptığı Hollanda'da, mültecilerin "çalışma izni" şartı aranmaksızın hemen sosyal güvenlik sitemine dahil edilmeleri ve gerekli oturum ile geçici çalışma izinlerinin verilmesi sağlandı.
Çocuklar dahil her Ukraynalı mülteciye haftalık 60 avro (yaklaşık 980 TL) ödenek verileceğini açıklayan hükümet, Hollandalı aileler tarafından misafir edilen Ukraynalılar için bu miktarı 75 avro olarak belirledi.
Hollanda demir yolları NS başta olmak üzere birçok taşımacılık firması Ukraynalı mültecilere ücretsiz seyahat imkanı sağlarken hükümet, ülkedeki yükseköğrenim kurumlarında eğitime başlayacak Ukraynalı mültecilere maddi destek için şimdilik 1 milyon avro bütçe ayırdı.
Ukrayna'dan 12 bin 400 sığınmacının kabul edildiği İngiltere, 13 Mart'ta daha fazla Ukraynalının ülkeye gelebilmesine olanak sağlayan vize programı kapsamında, evlerini Ukraynalı mültecilere açanlara ayda 350 İngiliz sterlini (yaklaşık 6 bin 850 TL) destek vereceğini açıkladı.
Bunun yanı sıra İngiltere'de yaşayan Ukraynalıların savaş mağduru yakınlarını yanlarına alabileceği duyuruldu. Böylelikle İngiltere'nin 200 binden fazla kişiyi kabul edebileceği belirtildi.
Öte yandan, İngiltere'de yaptırım uygulanan Rus oligarkların mülklerinin, savaştan kaçarak bu ülkeye sığınan Ukraynalı mültecilerin barınması için kullanılıp kullanılamayacağı değerlendiriliyor.
İspanya'da mültecilere sosyal güvenlik sistemi hakkı
Yaklaşık 25 bin mültecinin geldiği İspanya'da, Ukraynalılara en kısa sürede çalışma ve oturma kartı çıkartılacağını açıklayan merkezi hükümet ile yerel yönetimler, Ukraynalı çocukların da hemen okullara kayıt olabilmeleri için gerekli düzenlemeleri yaptı.
Ayrıca savaştan çok önce İspanya'ya göç eden ve kaçak olarak bulunan Ukraynalıların da hemen sosyal güvenlik sitemine dahil edilmeleri ve gerekli oturum ve çalışma izinlerinin verilmesi sağlandı.
Madrid, Barselona ve Alicante kentlerinde hükümet, Ukraynalı mültecileri ağırlama merkezleri tahsis ederken, 6 ay ila 1 yıl süreyle Ukraynalı aileleri ağırlamak isteyen İspanyol aileler için de özel telefon hattı kurdu.
Madrid başta olmak üzere bazı büyük şehirlerdeki taksiciler de ticari araçlarıyla binlerce kilometre yol yapıp Polonya sınırına giderek, 50-100 kişilik gruplar halinde konvoyla İspanya'ya mülteci taşıyor.
Diğer yandan La Caixa bankasının vakfı 2,5 milyon avro, Kızılhaç örgütü de 1,5 milyon avroluk yardımlar yapacağını duyurdu.
Yaklaşık 8 bin 300 Ukraynalı mültecinin bulunduğu Hırvatistan'da, mültecilerin barınmasına yardımcı olacaklara kira desteğinde bulunulacağı açıklandı.
Hükümetin yapacağı yardımın aylık 475 avroya kadar çıkabileceği ve 6 ay ila 1 yıl süreceği belirtildi.
İtalya'da 90 güne kadar vize muafiyeti
Rusya-Ukrayna savaşından bu yana 71 bin 940 Ukraynalının sığındığı İtalya'da Başbakan Mario Draghi, savaştan kaçan Ukraynalıların İtalya'ya gelişlerinde konaklama başta olmak üzere gerekli kolaylığın sağlanacağını söyledi.
Bu kapsamda Ukraynalılar pasaportlarıyla 90 güne kadar vizeden muaf İtalya'da kalabilecek. 90 günü geçiren Ukraynalı mülteciler, bulundukları kentlerin göçmen ofisine başvurarak oturumlarını düzenli hale getirebilecek.
İtalya'da herhangi bir yakını olmayan ve kalacak yere ihtiyacı olan Ukraynalılara, bölge ve kent yönetimlerinin ayarladığı konukevleri tahsis ediliyor.
Bakanlar Kurulu, 18 Mart’ta kabul ettiği kararla Ukraynalıların karşılanmasına destek maksatlı 30 milyon avro tahsis ederken söz konusu karar, Ukraynalıları ağırlayacak ailelere de farklı miktarlarda destek öngörüyor.
İsviçre'de Ukraynalı mültecilere özel statü
İsviçre'de ise bakanlar kurulu, Ukrayna'dan ülkeye sığınan Ukrayna vatandaşı ve yabancı uyruklulara 1 yıl süreli özel statü verilip kalacak yer, para, sağlık ve eğitim yardımları yapılmasına dair kararı onayladı.
Buna göre statüyü alan Ukraynalılara, aylık 1500 İsviçre frangı (yaklaşık 24 bin TL) nakit yardımında bulunulacak.
Ukrayna'da çatışmalardan kaçan 25 binin üzerinde kişinin sığındığı Yunanistan'da hükümet, Ukraynalı mültecilere ülkeye girişlerinden itibaren ilk 90 gün içerisinde bir yıllık geçici oturma izni verileceğini duyurdu.
Geçici oturum izniyle Ukraynalıların ülkede çalışma ve sağlık hizmetlerinden faydalanma imkanlarına sahip olacağı kaydedildi.
Çekya'da Ukraynalılara özel vize uygulaması
Savaşın başlamasından bu yana 300 binin üzerinde Ukraynalının sığındığı Çekya'da ilk etapta çalışma, eğitim, sağlık hizmeti gibi birçok hakkı içinde barındıran "özel vize" uygulaması hayata geçirildi.
Daha sonra Ukraynalıların, Avrupa Birliği sınırlarında daha rahat seyahat etmelerine olanak sunan vize düzenlemesi yürürlüğe girdi.
Çekya İçişleri Bakanlığının paylaştığı son verilere göre, ülkede yaklaşık 250 bin kişi söz konusu vizeden faydalandı.
Savaşın başlamasından bu yana Bulgaristan'a sığınan 115 bin Ukraynalıdan 52 bini ülkede kalmayı sürdürürken ülkede hayat şartlarının zor olması nedeniyle gelen Ukraynalının çoğu başka ülkelere yerleşiyor.
Bulgaristan hükümeti, pasaportu olan Ukraynalılara geçici sığınma hakkı veriyor ve şimdilik 3 aya kadar ülkede çalışma izni sağlıyor.
Fransa, mülteciler için 400 milyon avro bütçe ayırdı
Fransa'da da hükümet, ülkede en az 100 bin Ukraynalı mülteci kabul etmek için hazırlık yaparken Ukraynalıların ülkede ağırlanabilmesi için 400 milyon avro bütçe ayırdı.
Fransa'da sayıları 26 bini geçen Ukraynalı mülteciler, verilen geçici koruma statüsü sayesinde çalışabiliyor, oturum izni alabiliyor ve hükümetin birçok yardımından faydalanabiliyor.
Geçici koruma statüsüne sahip Ukraynalıların 3-16 yaş aralığındaki çocukları okula gitme ve eğitim görme hakkına sahip oluyor.
Ukraynalı mülteciler için seferber olunması ayrımcılık tartışmalarına neden oluyor
Şimdiye kadar başta Orta Doğu olmak üzere dünyanın farklı bölgelerinden mültecileri içeri almamak için çeşitli önlemlere başvuran birçok Avrupa ülkesinin, Ukraynalı mülteciler için gösterdiği seferberlik, ayrımcılık tartışmalarına yol açtı.
Sınır bölgesinde çok sayıda göçmenin içeri alınmadığı Polonya ve Orta Doğu'dan gelen mültecilerin geçişinin önlenmesi için duvarların örüldüğü Macaristan'ın hükümetleri, son gelişmelerin ardından Ukraynalı mültecilere pozitif ayrımcılık yapmakla itham edildi.
Alman basınında çıkan bazı haberlerde da hükümetin, savaştan kaçan herkese eşit muamele göstermediği yorumu yapılırken Almanya'nın, Ukraynalı mültecilere yönelik yardımları 2015'te Suriye'den ülkeye geçmeye çalışan mültecilere yapmadığı hatırlatıldı.
Kaynak: AA
dikGAZETE.com
