ANKARA
Araştırmacı yazar Arif Emre Gündüz, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Balkan Savaşlarında Arakanlı Müslümanların Osmanlı'ya yardım için seferber olduğu yönündeki açıklamalarının ardından, Osmanlı arşivlerinde söz konusu yardımlardan bahsedilen belgeye ulaştı.
Osmanlı arşivlerinde yaptığı araştırmalarla ilgili makaleler yazan Gündüz, Arakanlı Müslümanların yaşadığı zulme dikkat çeken Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın kısa süre önce, Balkanlar Savaşlarında Arakanlıların Osmanlı'ya yardım ettiğine ilişkin açıklamalarının ardından söz konusu bilgiyi arşivlerde bulmak için yoğun bir şekilde çalıştığını belirtti.
Arakanlı Müslümanların aralarında yardım toplayarak Osmanlı'ya gönderdiğine ilişkin belgeyi tespit ettiğini dile getiren Gündüz, "Osmanlı arşivinde epey bir belge vardı. Myanmar'ın adı Osmanlı’da 'Burma' diye geçiyor. Tespit ettiğim belge, 1913 yılındaki ve o dönemki yardımlardan bahsediyor. Belki daha fazla belge vardır ama benim tespit edebildiğim bu." dedi.
Belgenin, 9 Haziran 1913 tarihli olduğunu ve dönemin Dışişleri Bakanı Said Halim Paşa'nın imzasını taşıdığını söyleyen Gündüz, "Belgede şunlar yazıyor; 1913'te muhtemelen Balkan Savaşlarında Osmanlı'da çok sayıda çocuğun yetim, kadının dul kalması nedeniyle Osmanlı'nın yardıma ihtiyacı olunca şu anki adıyla Myanmar olan Burma'daki Müslümanlar aralarında para topluyor." ifadelerini kullandı.
İngiliz sömürgesi Hindistan'ın eyaleti Burma
O dönemde İngiliz sömürgesi olan Hindistan'ın bir eyaleti konumundaki Burma'da tüm Müslümanların tek bir millet gibi hareket ederek belgede ismi "Hilâl-i Ahmer Cemiyeti (Kızılay)" olarak geçen bir topluluk oluşturduklarını bilgisini paylaşan Gündüz, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bu cemiyetin Molla Abdurrahman ve Abdurrahim diye iki reisi var. Osmanlı dul ve yetimleri için 220 İngiliz lirası ihtiva eden çeki Osmanlı'nın Rangoon (Yangon) Başkonsolosluğuna teslim ediyorlar. İstanbul'daki Maliye Nezaretinin hesabına bu paranın geçtiğini söyleyen Said Halim Paşa, 'Bunu buradan tahsil edip ben hususi olarak yetim ve dullar için bunu harcayacağım' diyor."
Belgede bahsedilen 220 İngiliz lirasından kastın 220 sterlin olduğu tahmininde bulunan Gündüz, "O zaman için bu çok iyi bir para." dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, cuma günü yaptığı açıklamada, "1912'deki Balkan Savaşları sırasında Arakan Müslümanları bizim için bir kez daha seferber olmuşlardır. Hindistan Müslümanlarının çıkardığı bir gazeteye ilan veren Arakanlı kardeşlerimiz, Balkan faciasını yaşayan ordumuza şu ifadelerle yardım çağrısı yapıyorlardı; 'Birçok yaralı Türk sahipsiz yatıyor, Müslümanları açlığa ve ölüme terk etmeyin.' Görüyor musunuz? Bir asır önce bizim açlığa ve ölüme terk edilmemize gönülleri rıza göstermeyen Arakanlı kardeşlerimizin bugün kendileri aynı durumdadır. Yokluk ve yoksulluk içinde yaşadıkları o günlerde kendi aralarında topladıkları 35 bin altını çeşitli yollarla bize gönderen bu kardeşlerimize tüm dünyanın yaptığı gibi biz sırtımızı dönemeyiz, bu da böyle bilinmeli." değerlendirmesinde bulunmuştu.
Myanmar ordusunun silahlı militanlarla mücadele gerekçesiyle Arakan eyaletinde devam eden saldırılarında 25 Ağustos'tan bu yana çok sayıda Arakanlı Müslüman hayatını kaybetti. Saldırılarda hedef alınan 60'tan fazla köyün onlarcası yakılırken, on binlerce Arakanlı Müslüman da can güvenliği nedeniyle bölgeden kaçmaya çalışıyor.
Siviller kara ve deniz yoluyla Myanmar'dan Bangladeş'e geçmeye gayret ediyor. BM, şu ana kadar 123 binden fazla Arakanlı Müslüman'ın Bangladeş'e geçtiğini bildiriyor ancak on binlercesinin sınır bölgesindeki bekleyişi de sürüyor.
Myanmar hükümetinin uluslararası kuruluşlara bölgeye giriş izni vermemesi nedeniyle ölü sayısı saptanamıyor. Arakanlı sivil toplum kuruluşları hayatını kaybeden sivillerin sayısının bini aştığını bildirirken, bazıları da bu sayının binlerce olduğunu iddia ediyor.
,
dikGAZETE.com
