NAİROBİ – Recep Canik/Bahattin Gönültaş
Merkezi Ankara'da bulunan Sintek Madencilik Üst Düzey Yöneticisi Faruk Yıldırım, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Başbakanlığı dönemindeki Afrika seyahatine katıldıklarında kıtada yatırım yapmaya elverişli bölgeler tespit ettiklerini belirterek, "Biz de bir oyuncu olarak varız. Kıtada 100 milyon dolarlık yatırım yaptık. Kenya'ya da 80 milyon dolarlık yatırım yapacağız." dedi.
Yapacakları yatırım için arsa bakmak üzere Kenya'da bulunan Yıldırım, AA muhabirine Afrika'daki yatırımlarına, yatırım olanaklarına ve Türkiye'nin bölgedeki açılımlarına ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Afrika’da yatırım çok önemli
Yıldırım beş yıldır Afrika'da bulunduklarını dile getirerek, "Şirketimizi 2005’te kurduk. Anahtar teslim endüstriyel çözümler üretiyoruz. Mozambik, Fildişi, Sudan ve Gine’de müteahhitlik alanı başta olmak üzere çeşitli alanlarda yatırımlarımız var. Mesela Türkiye’den Limak Holding ile beraber Mozambik’te halen faaliyette olan bir çimento eğitme tesisi kurduk.” şeklinde konuştu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Başbakanlık yaptığı dönemde Afrika gezisine katıldıklarını anlatan Yıldırım, "Bu seyahatte Afrika’da yatırım yapmaya elverişli bölgeler tespit ettik. Bunlardan biri de Kenya. Ülkenin kıyı şeridinde yer alan Mombasa şehrinde özellikle limanda arsa bakıyoruz. Burada bir öğütme tesisi, beton santrali ve yapı kimyasallarıyla ilgili bir ünite kurmak istiyoruz. Biz de bir oyuncu olarak varız. Afrika’da yatırım çok önemli. Kıtada 100 milyon dolarlık yatırım yaptık. Kenya'ya da 80 milyon dolarlık yatırım yapacağız. Türk iş adamlarına buralara gelmelerini öneriyoruz." ifadelerini kullandı.
“Her konuda çok ihtiyaç var”
Yıldırım, Afrika’nın neredeyse Türkiye’nin bundan 50 yıl önceki hali olarak özetlenebileceğini ifade ederek, şöyle devam etti:
“Burada her konuda çok fazla ihtiyaç var. Özellikle konut, inşaat ve enerji sektörleri en fazla eksiği olan alanlar. Bu ülkelerde güvenlik sıkıntısı yok. İş adamlarımız korkmadan gelip yatırım yapabilirler. Tek yapmaları gereken bankacılık ve vergilendirme sistemlerini iyi incelemek. İyi bir fizibilite çalışmasıyla bu ülkelere yatırım yapmalarında hiçbir sıkıntı yok. Bizler Afrika’nın çeşitli bölgelerinde hiçbir sıkıntı çekmeden yatırım yapıyoruz. Her ülkede olabilecek bazı küçük belirsizliklerle karşılaştık ancak yatırım yaptığımız ülkelerde hiçbir zaman şiddete varan bir sıkıntıyla yüz yüze gelmedik. Aslına bakarsanız medyada yer alan o tip görüntüler çok gerçekçi değil.”
"Rakiplerimiz eski sömürgeciler"
Afrika ülkelerinde Türk hükümeti tarafından çok büyük atılımlar yapıldığını belirten Yıldırım, "Özellikle Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) ve bizim buradaki ticari ataşeliğimiz basiretli bir tüccar gibi çalışıyor. Daha yeni tanıştığımız Kenya’daki ticari ataşemizin önümüzü açmak için bize her türlü desteği vermeye çalışması çok önemli bir şey. Çünkü buradaki yerel idarelerin arkamızda Türkiye Cumhuriyeti Devletinin olduğunu görmesi hem bizleri hem de muhataplarımızı cesaretlendiriyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Yıldırım, Afrika’daki Türk firmalarının rakiplerinin o ülkelerin eski sömürgecileri olduğunun altını çizerek, şunları söyledi:
"Fransızlar, İngilizler gibi eski sömürgeciler özellikle bizim sektörde kartel kurmuşlar. Bunu kırmak gerçekten çok zor, çünkü çimento sektöründe vahşi bir yapı var. Örnek vermek gerekirse Kenya’da 5-6 tane büyük çimento üreticisi varken milyonlarca tekstil üreticisi vardır. Çimento alacaksanız bu büyüklerle muhatap olmak zorundasınız. Sektör onların tekelinde.
Türk iş adamlarının hükümetin de desteğini alarak Afrika ülkelerine açılım yaptığını belirten Yıldırım,"Türk iş adamlarının öncelikle Afrika’da yatırım yapmak istedikleri ülkeyi iyi analiz etmeleri gerekiyor. Gelirken bizim ticari ataşelerimizle ve ilgili DEİK iş konseyi başkanlarımızla görüşerek gelsinler. Onlardan bilgi almadan yatırıma girişmek çok doğru değil. Kendi sektörlerinin son 10 yıllık verilerini, bankacılık sistemini, geri dönüş oranlarını tek tek analiz etmeleri gerekiyor. Bu yöntemle yürürlerse doğru yatırımı yaparak para kaybetmezler. Bir otel lobisinde sadece iki kişiyle konuşarak karar almak doğru değil.” diye konuştu.
“Kenyalılar global pazarlara çok hakim”
Kenya’nın ilk Türk yol müteahhidi Gülsan İnşaat Üst Yöneticisi Göksun Gökhan Kaynak da Kenyalıların global pazarlara çok hakim olduğunu belirterek, “Ciddi bir çalışma yapmadan buralara gelen her yatırımcı, hiçbir şey satamadan ya da para kaybederek dönmeye mahkum.” dedi.
Kenya’nın Afrika’nın büyüyen ve gözde pazarlarından biri olduğunu vurgulayan Kaynak, bu fırsatı gören herkesin bir şekilde birilerini bulup kısa ve kolay yoldan ticaret yapmanın peşine düştüğünü söyledi.
Kaynak, Gülsan İnşaat’ın 17 yıldır yurt dışında Dünya Bankası gibi uluslararası kuruluşlarla iş birliği yaparak yol, otoyol ve köprü projelerinde çalıştığını belirterek, Kenya pazarına 160 milyon dolarlık yol projesini üstlenerek girdiklerini ifade etti.
Türkiye’nin kalkınma konusunda birçok Afrika ülkesine rol model olabileceğini anlatan Kaynak, “Türkiye’ye ticari ve turistik amaçlarla birçok Kenyalı geliyor. Türkiye’de gördükleri bilgi ve tecrübeyi kendi ülkelerine getirmek istiyorlar." diye konuştu.
Kenya’da kurulan sanayi bölgesinin KDV ve gümrük vergilerinden muaf olduğunu, yurt dışından getirilen makine ve ekipmanlara da vergi muafiyeti tanındığını vurgulayan Kaynak, Türk iş adamlarını Kenya’ya yatırım yapmaya çağırarak:
“Türk iş adamları olarak buradaki fırsatları yakalayabiliriz. Piyasada her ne kadar Çin şirketleri hakim konumda olsa da uluslararası finans kuruluşları artık Türkiye’den şirketlerle çalışmak istiyorlar.” ifadelerini kullandı.
