BERLÄ°N (AA) - Uluslararası Finans Enstitüsü'nün (IIF) IIF'in yayımladığı "Kovid-19 Hanehalkı Borç Yükünü AğırlaÅŸtırıyor" baÅŸlıklı raporda, 2019'un üçüncü çeyrek sonu itibarıyla hanehalkı borcunun küresel GSYH'nin yüzde 60'ına denk geldiÄŸi belirtildi.
Raporda, 2007'den beri ÅŸirketlerin ve kamunun borçlarının sırasıyla 31 trilyon dolar ve 34 trilyon dolar arttığı, hanehalkı borcuna da 12 trilyon dolar eklendiÄŸi, böylece hanehalkı borcunun 2019'un üçüncü çeyreÄŸi sonu itibarıyla 47 trilyon dolara yükselerek rekor seviyeye ulaÅŸtığı kaydedildi.
"Koronavirüsten dolayı öngörülen iÅŸ kayıpları hanehalkı borcunu artıracak"IIF'in raporunda, koronavirüs krizinin hanehalkı borç yükünü ağırlaÅŸtıracağı ve koronavirüsten dolayı öngörülen iÅŸ kayıplarının hanehalkı borcunda gelir ve varlıklara göre büyük bir yükselme anlamına geleceÄŸi uyarısında bulunuldu.
Koronavirüs öncesi IIF'in örnekleme yaptığı 75 ülkenin 4'te 3'ünden fazlasında hanehalkı borcunun toplam GSYH'ye oranının 2008 finansal krizi öncesi oranları geçtiÄŸine iÅŸaret edilen raporda, Çin, Tayland, Bahreyn, Kuveyt, Lübnan, Malezya ve Tunus'un hanehalkı borcunda 15 puanın üzerinde artış görüldüÄŸü kaydedildi.
Ä°rlanda, Ä°spanya, ABD ve Portekiz'de hanehalkının toplam borcunun GSYH'ye oranının 20 puandan fazla azaldığı belirtilen raporda, Belçika, Kanada, Finlandiya, Fransa, Lüksemburg, Yeni Zelanda, Norveç, Ä°sveç ve Ä°sviçre'de ise hanehalkı borçlarının rekor veya rekora yakın seviyelerde bulunduÄŸu aktarıldı.
"Yüksek hanehalkı borç seviyeleri koronavirüsün olumsuz etkisini artıracak"Koronavirüs salgını sırasında yüksek düzeyde kalan hanehalkı borcunun ekonomilerde tüketimin toparlanmasını tehdit ettiÄŸi vurgulanan raporda, ÅŸu deÄŸerlendirmelere yer verildi:
"Büyük iÅŸ kayıpları baÄŸlamında hanehalkı harcanabilir gelirinde öngörülen düÅŸüÅŸ, bu yıl borç oranlarını en yüksek seviyeye getirecektir. Uluslararası Çalışma Örgütü'nün son raporunda, yaklaşık 25 milyon küresel iÅŸ kaybı tahmin ediliyor ve gelir kayıplarının 860 milyar dolar ila 3,4 trilyon dolar arasında deÄŸiÅŸebileceÄŸi ifade ediliyor. Bu iÅŸ kayıplarının çoÄŸu muhtemelen geçici olsa da zaten yüksek olan hanehalkı borç seviyeleri, koronavirüsün olumsuz etkisini artıracak, sosyoekonomik ve finansal durumun zayıf noktalarını daha da kötüleÅŸtirebilecektir. Özellikle hanehalkı borcunda gelir veya varlıklara göre büyük bir artış, dayanıklı tüketim malları dahil olmak üzere mevcut tüketimde önemli bir düÅŸüÅŸe neden olabilir."
Koronavirüs görünümüne dair belirsizliÄŸin, birçok düÅŸük borçlu hanehalkının daha ihtiyatlı davranmasına yol açarak masrafları azaltmaya yönlendireceÄŸine iÅŸaret edilen raporda, bunun da özellikle özel tüketimin ekonomik faaliyetlerin yarısından fazlasını oluÅŸturduÄŸu ekonomilerin büyümesi üzerinde baskı oluÅŸturacağı kaydedildi.
Raporda, konut kredilerinin birçok geliÅŸmiÅŸ ülkede hanehalkının borçlarının büyük kısmını oluÅŸturduÄŸu belirtilerek, ÅŸöyle denildi:
"Her ne kadar düÅŸük borçlanma maliyetleri tüketici borç yükümlülüklerini geniÅŸ ölçüde istikrarlı tutmaya yardımcı olsa da konut kredilerinde erteleme veya geç ödeme, yaygın iÅŸ kayıpları nedeniyle sert bir artış gösterebilecektir. Bu da özel ve kamu finans kuruluÅŸlarının bilançolarında baskı oluÅŸturabilecektir. ABD'de bu tür endiÅŸeler, ülkede konut piyasasının düzenli iÅŸleyiÅŸini saÄŸlamak için Fed'i, konut kredisine (mortgage) dayalı menkul kıymetin sınırsız alımı açıklamasına yol açtı."
"Türkiye'de hanehalkı borcu düÅŸük oranlarda"IIF Sürdürebilirlik AraÅŸtırma Direktörü Emre Tiftik, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'de toplam hanehalkı borcunun düÅŸük oranlarda bulunduÄŸunu, GSYH'nin yüzde 14 seviyesinde ve 2013'ten itibaren düÅŸüÅŸ eÄŸiliminde olduÄŸunu ifade ederek, bu oranın Rusya'da GSYH'nin yüzde 18'ine, BirleÅŸik Arap Emirlikleri (BAE) ve Polonya'da yüzde 22, Lübnan ve Çin'de ise yüzde 55'ine denk geldiÄŸini bildirdi.
Tiftik, "GSYH'deki küçülmelerle hanehalkı borcunun GSYH'ye oranının bu yıl 2019'da gördüÄŸümüzden daha yüksek seviyelere ulaÅŸması kaçınılmaz." dedi.
