2. Abdülhamid'in emaneti, Nijerya'nın 'Türk Camisi'

LAGOS

Padişah 2. Abdulhamid Han'ın açılışına özel temsilci gönderdiği, Nijerya'da 1894 yılında inşa edilen Shitta Bey Camisi, bölge halkı tarafından "Türk Camisi" olarak biliniyor.

Dönemin önde gelen iş adamlarından Muhammed Shitta Bey tarafından Nijerya'nın ticaret başkenti Lagos kentinde inşa ettirilen Shitta Bey Camisi, 124 yıldır Sultan 2. Abdulhamid'in emaneti olarak varlığını koruyor.

Nijerya'nın en önemli tarihi miraslarından kabul edilen cami, Müslümanların buluşma noktası oldu.

Shitta Bey Camisi'nin 1894 yılındaki açılış törenine davet edilen 2. Abdulhamid Han, bu davete özel temsilcisini göndererek Batı Afrika Müslümanlarına açık desteğini göstermişti. Bu nedenle Shitta Bey Camisi, yıllardır bölge halkı tarafından "Türk Camisi" olarak biliniyor.

2. Abdulhamid tarafından çeşitli hediyelerle onurlandırılarak ailesine "bey" unvanı verilen Muhammed Shitta ve ailesi, Nijerya'nın önde gelen Müslümanları arasında yer alıyor.

Muhammed Shitta Bey'in torunu Alhajj Nurudeen Alamu Shitta Bey, 2012'den beri "Lagos Müslümanlarının 7. Lideri" ünvanını taşıyor.

Caminin imamı Habeeballahi Taofeeq-Yushau, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Sierra Leone'de 1824'de doğan ve Nijerya'nın Lagos kentine göç eden hayırsever iş adamı Muhammed Shitta'nın 1894'de inşa ettirdiği Shitta Bey Camisi'nin açılışına Sultan II. Abdulhamid Han'ı özel olarak davet ettiğini söyledi.

Taofeeq-Yushau, Sultan Abdülhamid'in kendisinin gelemediğini ancak caminin açılışına özel temsilcisi olarak Abdullah Quilliam'ı gönderdiğini aktardı.

İmam Taofeeq-Yushau, "Muhammed Shitta, İslam'ın bölgedeki yayılmasına katkı sağlayacağı düşüncesiyle caminin açılış törenine Osmanlı Devleti'nden bir temsilcinin de katılmasını istedi ve 1777 yılında kurulan Liverpool İslam Cemiyeti’nin o dönemdeki başkanı Abdullah Quilliam aracılığıyla Sultan 2. Abdulhamid'e davet mektubu göndererek destek istedi. Sultan 2. Abdülhamid Han bu davete karşılık, Londra’daki Osmanlı Sefareti aracılığıyla Nijerya'ya Abdullah Quilliam'ı temsilci göndererek Muhammed Shitta'ya görev sancağı, kılıç, mecidiye nişanı ve bununla ilgili beratı takdim etti ve ayrıca Batı Afrikalı Müslümanlara açık desteğini iletti." dedi.

Muhammed Shitta'nın torunu ve aynı zamanda "Lagos Müslümanlarının Lideri" ünvanına sahip Alhajj Nurudeen Alamu Shitta Bey ise Sultan 2. Abdulhamid Han'ın, Nijerya başta olmak üzere İngiliz sömürgesi altındaki Batı Afrika'da İslam'a ve Müslümanlara hizmetinden dolayı dedesi Muhammed Shitta'ya “Bey” ünvanı verdiğini aktardı.

Alamu Shitta Bey, "Osmanlı Sultanı 2. Abdulhamid, dedem Muhammed Shitta Bey'e gümüş kılıç ve altın madalya başta olmak üzere çeşitli hediyeler verdi ve kendisini Müslümanlara yaptığı destekten dolayı onurlandırdı. Sultan 2. Abdulhamid, Müslümanlara yardım eden dedemi yaptığı güzel işlerden dolayı onurlandırarak 'bey' ünvanını vermiştir. Aynı zamanda Lagos'taki Müslümanlar ise onu 'Müslümanların lideri' olarak çağırmıştır." ifadelerini kullandı.

Lagos'ta yaşayan Shitta Bey ailesi, 2. Abdulhamid Han tarafından kendilerine verilen "bey" ünvanını bugüne kadar soyadı olarak kullanmaya devam ediyor.

Caminin imamı Taofeeq-Yushau, Shitta Bey Camisi ve bu camide eğitim alan öğrenciler için Türkiye'den destek beklediklerini belirterek, "Türk hükümetinden caminin restorasyonu konusunda yardım bekliyoruz. Diğer taraftan camimize güneş enerjisi gibi ucuz ve temiz enerji yapılabilirse caminin kullanımı daha iyi olacaktır." ifadelerini kullandı.

Sierra Leoneli Muhammed Shitta Bey tarafından Brezilyalı mimar Joao Baptist Da Costa'ya inşa ettirilen cami, İngiliz sömürgeciliği döneminde Batı Afrika'nın en önemli camileri arasında yer almaktaydı.

Nijeryalı Müslümanlarının buluşma merkezi olarak bugüne kadar varlığını koruyan Shitta Bey Camii, Nijerya Ulusal Müze ve Anıtlar Komisyonu tarafından 10 Aralık 2013'te ülkedeki dokuz ulusal anıttan biri kabul edildi.

Afro-Brezilya mimarisi ile inşa edilen caminin faaliyete geçmesi bölgede İslam'ın tanınmasına büyük katkı sağladı.

Shitta Bey Camisi'nin 3 Temmuz 1894'te yapılan açılışına, çok sayıda Müslüman'ın yanı sıra dönemin Lagos Valisi Sir Gilbert Carter, Abdullah Quilliam, Hristiyan liderler ve yabancı temsilciler katıldı.

Kaynak: AA