BURSA - CEM ŞAN
Hasankeyf Arkeolojik Kazılar Başkanı Prof. Dr. Abdusselam Uluçam, Türkiye'de ilk kez orijinal haliyle yaklaşık 2 kilometre ileriye taşınan tarihi eser olan Zeynel Bey Türbesi'nin yurt dışında büyük ilgi çektiğini, bu konuda çok sayıda tebrik aldıklarını söyledi.
Karabük Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Öğretim Üyesi Uluçam, bir program kapsamında geldiği Bursa'da, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 2004'ten beri Hasankeyf'in arkeolojik kazılarını yapma, ortaya çıkan kültür varlıklarının korunması ve Ilısu Barajı dolayısıyla taşınmayla ilgili hazırlanan projenin sorumlusu olarak görev yaptığını belirtti.
Hasankeyf'in, geçmişi 7 bin 500 yıl öncesine dayanan, "mağara" tabir edilen, insan eliyle oyulmuş ve sayıları 4-6 bin olduğu sanılan yapılarla bilindiğini aktaran Uluçam, ününü buradan alan bölgenin, bir dönem Artuklu'nun başkenti olduğunu hatırlattı.
"Türbenin etrafındaki külliye de taşınacak"
Ilısu Barajı'nın gündeme gelmesiyle Hasankeyf'teki kültürel dokunun kazı, konservasyon ve restorasyon çalışmalarıyla hızlı bir şekilde büyük oranda kurtarılacağını anlatan Uluçam, şöyle konuştu:
"Bu proje kapsamında Hasankeyf'te anıtsal nitelikte olan, ayakta kalabilen 11 eser üzerinde duruldu, uzun uzun çalışmalar yapıldı. Bunların 8'inin yeni Hasankeyf yerleşim yerinde değerlendirilmesi ve orada oluşturulan kültürel parkta sergilenmesi gündeme geldi. Bunların ilk örneği de Zeynel Bey Türbesi'yle oldu. Zeynel Bey Türbesi, Akkoyunlulardan kalma bir eser. Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan'ın oğlu adına Tebriz'den gelen ustalar tarafından yapılan Türkiye'deki iki örnekten birisi. O bakımdan bunu 'Su altında kalmadan nasıl kurtulabiliriz?' diye çalıştık. Yakın bir zaman önce de bütüncül olarak yeni bir yerleşim alanına taşınmak suretiyle Türkiye'de bir ilk gerçekleştirildi. Proje kapsamında türbe yerinden alınarak hiçbir zarar görmeden 2 kilometre taşınarak Hasankeyf Yeni Kültürel Park Alanı'na getirildi. Türbenin etrafındaki külliye de çok yakın zamanda yeni yerine taşınacak."
"Yurt dışından çok arayan, tebrik eden oldu"
Zeynel Bey Türbesi'nin taşınması konusunda yabancı firmadan da destek aldıklarını aktaran Uluçam, "İlk başta biz çok endişeliydik. O firma bize Gürcistan'da bir kilise ve değişik ülkelerde birkaç tarihi varlığı taşıdıklarını söyledi. Endişeliydik ama ön teknik çalışmalarından ikna olduk ve bu işe giriştik. Türbe taşındıktan sonra firmanın iki mühendisiyle sevinçten kucaklaştık. Yurt dışından çok arayan, tebrik eden oldu. Türkiye'de artık teknolojinin kültür varlıkları bağlamında da kullanılmaya başlaması memnuniyet verici oldu. Bu hususta yabancılar bu tür çalışmaların Türkiye'de de gerçekleştiğini kabullenmiş oldular." ifadelerini kullandı.
