ANKARA (AA) - Dünya, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınından ilk kez, Çin'in, 31 Aralık 2019'da Hubey eyaletine bağlı Vuhan kentinde kaynağı bilinmeyen gizemli bir solunum yolu rahatsızlığının ortaya çıktığını, Dünya Sağlık Örgütüne (DSÖ) bildirmesiyle haberdar oldu.
Başlarda Çin ve çevresini etkileyen ve bölgesel olarak görülen salgının, Asya sınırlarını aşıp halk sağlığını küresel çapta tehdit etmeye başlamasıyla, dünya virüsle ilgili gelişmelere kilitlendi, salgının kontrol altına alınması ve önlenmesine yönelik tedbirler, bütün ülkelerin ana gündemi haline geldi.
Kovid-19 salgınının ilk kez duyulmasından bu yana geçen 150 günlük sürede yaşanan belli başlı gelişmeler ve dönüm noktaları şunlar oldu:
31 Aralık 2019'da Çin, Hubey eyaletine bağlı Vuhan kentinde kaynağı bilinmeyen gizemli bir solunum yolu hastalığı tespit edildiğini bildirdi. Akciğer iltihaplanmasına yol açan hastalığa, bilinmeyen türdeki bir virüsün neden olduğu tahmin ediliyordu.
1 Ocak'ta, hastalığa ilk yakalananların ziyaret ettiği belirlenen Vuhan'daki deniz ürünleri gıda pazarı kapatıldı.
3 Ocak'ta hastalığa yol açan virüsün genetik yapısının, 2002-2003'te Çin'den dünyaya yayılan SARS'a yol açan koronavirüse benzediği açıklandı.
"Yeni tip koronavirüs"7 Ocak'ta DSÖ, hastalığın SARS olmadığını fakat "yeni tip bir koronavirüsten" kaynaklandığını açıkladı. Yarasalardaki bir betakoronavirüsün insana geçerken mutasyona uğramış hali olan bu yeni tip koronavirüse, "2019-nCov" adı verildi.
11 Ocak'ta Çin'de hastalıktan ilk ölüm görüldü. Ölen kişi, Vuhan'daki pazardan alışveriş yaparken koronavirüs kaptığı tahmin edilen 61 yaşında bir erkekti.
13 Ocak'ta Çin dışında ilk vaka görüldü. Tayland'da bir kadın hastada Kovid-19 tespit edildi.
21 Ocak'ta ABD'de ilk Kovid-19 vakası görüldü.
"Küresel acil durum"Virüs, seyahat eden kişiler aracılığıyla birçok ülkeye yayıldı. Hong Kong, Tayvan, Singapur, Güney Kore, Avustralya, Malezya, Vietnam ve Nepal'de Kovid-19 tespit edilen kişiler tedavi altına alındı.
23 Ocak'ta salgının ortaya çıktığı Vuhan kentine tüm ulaşım durduruldu, karantina tedbirleri uygulanmaya başlandı.
24 Ocak'ta Avrupa'da ilk vakalar ortaya çıktı. Fransa'da Çin'den gelen iki kişide ve bir akrabalarında yeni tip koronavirüs tespit edildi.
30 Ocak'ta DSÖ "küresel acil durum" ilan etti.
31 Ocak'ta İngiltere, İtalya ve İspanya'da ilk vakalar görüldü.
2 Şubat'ta Çin dışında ilk kez Filipinler'de bir kişi hayatını kaybetti.
"Kovid-19"11 Şubat'ta DSÖ, yeni tip koronavirüse "Kovid-19" adı verildiğini duyurdu.
14 Şubat'ta Afrika kıtasındaki ilk vaka görüldü. Mısır'da bir kişide yeni tip koronavirüs tespit edildi.
Fransa'da yeni tip koronavirüsten hayatını kaybeden kişi, Avrupa kıtasındaki ilk ölüm vakası oldu.
Güney Kore, İran ve İtalya'da salgınlar19 Şubat'ta İran'da ilk vakalar ve can kayıpları meydana geldi.
22 Şubat'ta Güney Kore'de bir günde 229 vaka görüldü. Ülkenin güneyindeki Daegu kentindeki bir Katolik Hristiyan Kilisesinin cemaati içindeki yayılmanın salgında rolü olduğu belirlendi.
25 Şubat'ta İran Sağlık Bakan Yardımcısı İreç Herirçi'de Kovid-19 görüldüğü bildirildi.
26 Şubat'ta Güney Amerika kıtasında ilk vaka Brezilya'da, İtalya'dan seyahatten dönen bir iş adamında görüldü.
Suudi Arabistan umre ziyaretlerini durdurdu27 Şubat'ta Suudi Arabistan, Kovid-19 nedeniyle umre ziyaretlerini askıya aldı.
28 Şubat'ta DSÖ, Kovid-19 için küresel risk seviyesini "yüksekten" "çok yüksek"e çıkardıklarını duyurdu.
29 Şubat'ta ABD’de yeni tip koronavirüs kaynaklı ilk ölüm yaşandı.
Mart ayının ilk 6 gününde İtalya'daki vaka sayısı 6 kat arttı.
8 Mart'ta İtalya'da salgının yayıldığı Lombardiya Bölgesi ve 14 kent karantinaya alındı.
10 Mart'ta Başbakan Giuseppe Conte ülkede serbest dolaşımı kısıtlayarak kapsamlı karantina tedbirleri ilan etti. İlk ve orta dereceli okullar ile üniversiteler tatil edilirken Birinci Futbol Ligi Serie A dahil tüm spor müsabakaları durduruldu.
Türkiye'de ilk vaka11 Mart'ın ilk saatlerinde Sağlık Bakanlığı, Türkiye'de ilk vakanın görüldüğünü duyurdu.
DSÖ yeni tip koronavirüsü "pandemi" (küresel salgın) ilan etti.
ABD Başkanı Donald Trump, İngiltere haricinde Avrupa’dan gelen tüm yolculara 30 gün süreyle sınırlarını kapattıklarını duyurdu.
12 Mart'ta Türkiye'de ilk ve orta dereceli okullar ile üniversitelerde eğitime ara verildi.
13 Mart'ta ABD'de Başkan Trump, salgın nedeniyle ülke genelinde "ulusal acil durum" ilan etti.
17 Mart'ta Avrupa Birliği (AB), üçüncü ülke vatandaşlarının üye ülkelere ve Schengen bölgesine yapacakları seyahatlere 30 günlük geçici kısıtlama getirdi.
Fransa'da ülke genelinde serbest dolaşıma kısıtlama getirilirken, kapsamlı karantina tedbirleri uygulanmaya başlandı.
19 Mart'ta salgının ortaya çıktığı Çin'de ilk kez yurt içi kaynaklı yeni vakaya rastlanmadığı bildirildi.
21 Mart'ta Türkiye'de 65 yaş üzeri ve kronik hastalığı bulunan vatandaşlara sokağa çıkma kısıtlaması uygulanmaya başlandı.
23 Mart'ta İngiltere'de de karantina tedbirleri uygulamaya kondu.
Olimpiyatlar ertelendi24 Mart'ta Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) 2020 Tokyo Olimpiyatlarının gelecek yıla ertelenmesine karar verdi.
25 Mart'ta Hindistan'da 21 gün sokağa çıkma yasağı ilan edildi.
26 Mart'ta ABD'de görülen Kovid-19 vakalarının sayısı Çin'i geride bıraktı.
27 Mart'ta ABD Kongresi salgın nedeniyle zarara uğrayan şahıs ve işletmelere yardım için 2,2 trilyon dolarlık ekonomik teşvik paketini onayladı. Bu, ülke tarihinin en büyük ekonomik yardım paketi oldu.
İngiltere Başbakanı hastalığa yakalandıAynı gün, İngiltere Başbakanı Boris Johnson, Kovid-19 testinin pozitif çıktığını duyurdu.
2 Nisan'da dünya genelinde Kovid-19 vakaları 1 milyonu aştı.
3 Nisan'da Türkiye'de 30 büyükşehir ve Zonguldak iline giriş çıkışlar yasaklandı
Vuhan'daki karantina kaldırıldı7 Nisan'da Çin'de ilk kez Kovid-19 nedeniyle yeni ölüm yaşanmadığı bildirildi. Aynı gün akşam saatlerinde salgının ortaya çıktığı Vuhan kentinde karantina kaldırıldı.
9 Nisan'da Çin hastalık hakkında DSÖ'ye ilk bilgilendirmesinin üzerinden 100 gün geçti.
10 Nisan'da dünya genelinde Kovid-19'dan ölenlerin sayısı 100 bini aştı.
14 Nisan'da ABD Başkanı Trump, ülkesinin DSÖ'ye sağladığı finansmanı durdurduğunu açıkladı. DSÖ'nün salgının dünya geneline yayılmasında ciddi sorumluluğunu olduğunu ileri süren Trump, örgütün, salgının başında Çin'in beyanlarına itimat ederek dünyayı yanılttığını savundu.
15 Nisan'da dünya genelinde Kovid-19 vakaları 2 milyonu aştı.
Güney Kore'de parlamento seçimleri sosyal mesafe tedbirleri altında yapıldı.
Fransa Bisiklet Turu'nun 27 Haziran olan başlama tarihi, 29 Ağustos'a ertelendi.
16 Nisan'da Japonya'da aralarında Tokyo ve Osaka'nın bulunduğu 7 bölgede olağanüstü hal ilan edildi.
24 Nisan'da Çin Ulusal Sağlık Komisyonu salgının ortaya çıktığı Vuhan kentinin merkezi olduğu Hubey eyaletinde son 7 günde yeni Kovid-19 vakasına rastlanmadığını bildirdi.
27 Nisan'da dünya genelinde Kovid-19'dan ölenlerin sayısı 200 bini aştı.
28 Nisan'da ABD'de Kovid-19 vaka sayısı 1 milyonu aştı.
ABD'den anti-viral ilaç Remdesivir'in Kovid-19 tedavisinde kullanılmasına onay1 Mayıs'ta ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA), Amerikan Gilead ilaç şirketinin ürettiği "Remdesivir" adlı antiviral ilacın Kovid-19 tedavisinde "acil durum kullanımına" onay verdi.
2 Mayıs'ta Çin Hubey eyaletinde acil durum seviyesi en yüksekten ikinci yüksek seviyeye düşürüldü.
6 Mayıs'ta Vuhan kentinde okullarda yüz yüze eğitime kısmen yeniden başlandı.
11 Mayıs'ta Rusya'da 24 saatte 11 bin 656 Kovid-19 vakası görüldü. Ülkede vaka sayısı 221 bin 344'e ulaşırken ABD ve İspanya'nın ardından en fazla vakanın görüldüğü ülke konumuna geldi.
Büyük Buhran'dan bu yana en büyük küresel ekonomik daralma13 Mayıs'ta BM tarafından yayımlanan Dünya Ekonomik Durumu ve Beklentiler Raporu'nda küresel ekonominin Kovid-19 salgınının etkisiyle bu yıl yüzde 3,2 daralacağını öngördü. Raporda, ekonomideki küçülmenin 1930'lardaki Büyük Buhran'dan bu yana en keskin daralma olacağına işaret edildi.
15 Mayıs'ta Çin'de salgının ortaya çıktığı 11 milyonluk Vuhan kentinde tüm vatandaşlarını test etmeye yönelik çalışma başlatıldı.
16 Mayıs'ta Hindistan'daki vaka sayısı Çin'i geride bıraktı.
20 Mayıs'ta dünya genelinde Kovid-19 vakaları 5 milyonu aştı.
Çin'de Kovid-19 salgının ortaya çıktığı Vuhan kentinde vahşi hayvan ticareti vahşi hayvan eti tüketilmesi 5 yıl süreyle yasaklandı.
21 Mayıs'ta ABD'de işsizlik başvurunda bulunanların sayısı 40 milyona ulaştı.
22 Mayıs'ta Brezilya, ABD'nin ardından en fazla vakanın görüldüğü ülke konumuna geldi.
23 Mayıs'ta Çin'de Kovid-19 salgının başından bu yana ilk kez yeni vaka ve ölüm görülmediği bildirildi.
27 Mayıs'ta ABD'de Kovid-19'dan ölenlerin sayısı 100 bini aştı.
29 Mayıs'ta ABD Başkanı Trump, ülkesinin DSÖ ile ilişkisini sonlandırdığını açıkladı.
30 Mayıs'ta dünya genelinde Kovid-19 vakaları 6 milyonu aştı.
Çin'de ortaya çıkan yeni tip koronavirüs (Kovid-19) dünyada 200'e yakın ülke ve bölgeye yayılarak küresel salgına dönüştü. Virüs bugüne dek dünya genelinde 6 milyondan fazla kişiye bulaşırken, 360 binden fazla insan virüs nedeniyle yaşamını yitirdi.
Salgın dünyayı etkilemeye devam ediyor.
Muhabir: Emre Aytekin
