Proje ile ilgili İHA muhabirine açıklamalarda bulunan Van Kültür ve Turizm İl Müdürü Muzaffer Aktuğ, İpekyolu ilçesi sınırları içinde yer alan Van Kalesi’nin birinci derecede arkeolojik sit alanını korumak amacıyla 2015 yılında çalışmalara başladıklarını ve bu çalışmalar neticesinde proje oluşturduklarını söyledi.
‘Van Kalesi Yürüme Yolu ve Karşılama Merkezi Projesi’nin 2016 yılı başında Van Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu kararı alındıktan sonra Erzurum DAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı’na yapılan müracaat neticesinde kabul edildiğini ifade eden Aktuğ, gerekli maddi kaynağın karşılanacağının belirtildiğini söyledi. Van Kalesi Yürüme Yolu ve Karşılama Merkezi’ projesi ile Van Kalesi’nin çehresinin değişeceğini ve Urartulara yakışır bir görünüş alacağını vurgulayan Aktuğ, “Abdurrahman Gazi Türbesi’nin olduğu mezarların bitiminden başlanılarak, mevcut Van Kalesi Ören Yeri’ne girişi sağlayan ana kapıya kadar olan yol güzergâhının, yürüme ve bisiklet yolu olarak tasarlanmasıyla; yeni müzeyi gezen yerli ve yabancı ziyaretçilere farklı bir ulaşım imkanı sunarak isteyen yürüyerek, isteyen bisikletle Van Kalesi Ören Yeri’ni ziyaret etme imkanına sahip olacaktır. Bunun yanında Urartu’lara ait ilk yazıtlarının bulunduğu Madır Burcu’nun kuzeyinde ve batısında, eski balık tesisine ait beton arklar üzerindeki sular, kalker ve travertenden yapılan burç duvarına büyük zarar vermektedir. Bunun yanında bu arklardan ara ara taşan suların ziyaretçilerin geçişini zorlaştırdığı görülmektedir. Bu nedenlerden dolayı Madır Burcu’nun etrafında bulunan eski balık tesisine ait beton kalıntıların kaldırılarak, burcun etrafını dolaşan yeni bir düzenlemenin yapılması gerekmektedir. Buradan akan su da bir drenaj kanalı ile burcun hemen kuzeyinden geçen kanala aktarılabilir. Madır Burcu’nun karşısında bulunan ve kalenin dokusu ile uyuşmayan boş alanın yeşillendirilerek burada kaleye çıkan güzergâhları ve yönleri belirten tanıtıcı levhalar ve yön tabelalarıyla bilgilendirmeler yapılacaktır” dedi.
Proje çerçevesinde Van Kalesi’nin kuzeyinde akan derenin ıslah edileceğini ifade eden Aktuğ, “Madır Burcu’nun yaklaşık 400 metre doğusundan kaynağını alarak batıya doğru akan su kanalı bulunmaktadır. Kanal, kalenin kuzeybatısında çıkan küçük suları da alarak, Madır Burcu’nun önünden daha batıda yer alan tarlalara, beton bir havuz üzerinden akmaktadır. Kanal, kaynağından su havuzuna kadar olan kısmın saz, yosun ve yabani otlardan arındırılarak söz konusu kanalın ıslahının yapılarak temizlenme ve atık toplama gibi durumlarda kolay müdahale edilebilir bir hale getirilmesi düşünülmüştür” ifadelerini kullandı.
1 METRELİK KÖPRÜ YIKILIP YERİNE TARİHİ MEKANA UYGUN VE TURNİKELERİN YER ALDIĞI KÖPRÜ İNŞA EDİLECEK
Su kanalı üzerinde yer alan köprünün hem dar oluşu hem de ziyaretçilerin geçişi sırasında köprü tabanının aşındığını dile getiren Aktuğ, “Taş döşemeli köprü tabanı ziyaretçi gidiş gelişlerinden ötürü aşınmış ve tahrip olmuş durumdadır. Bunun yanında 1 metre genişliğe sahip köprü, çok sayıda ziyaretçiye sahip kalenin ihtiyacına cevap verememektedir. Daha dayanıklı malzemeden ve kale dokusuna uygun büyük bir köprü yapılacaktır. Ayrıca halı hazırda bilet gişesi olarak kullanılan ve prefabrikten yapılmış kulübenin mevcut yerden kaldırılarak yerine kalenin tarihi dokusunu bozmayacak bir turnike sistemi kurularak, kaleyi ziyarete gelen ziyaretçilerin istatistiki bilgilerinin daha sağlıklı bir şekilde tutulmasına yardımcı olacaktır. Ayrıca bu bölüme yol güzergâhı yapılarak ziyaretçilerin yönlendirilmesinde (Madır Burcu, Kaleye Çıkış ve Çeşme) büyük önem taşıyacaktır” şeklinde konuştu.
Kalenin kuzeybatı girişinde kanal boyunca uzanan ve İl Özel İdare tarafından ahşap malzemelerden yapılmış lokanta, uzun görünümü ve kapladığı alan itibariyle kalenin dokusuyla uyuşmadığını da sözlerine ekleyen Aktuğ, şöyle konuştu:
“Lokantanın iç kısmını kaplayan ahşapların çürüdüğü ve yer yer çökmelerin olduğu görülmüştür. Van Kalesi gibi tarihi dokusunun zengin olduğu bir ören yeri için bu tür bir dinlenme yerinin tarihi dokusuna zarar vermeyecek şekilde yeniden yapılmasının daha yerinde olacağı düşünülmüştür. Bununla birlikte kalenin etrafını saran tel örgüler, yapılan kaçak müdahaleler nedeniyle kaleye farklı yerlerden geçişlerin olmasına sebep olmuştur. Tel örgüleri tutan beton direklerin genel olarak ömrünü tükettiği ve direklerde yer yer çürüyerek dökülmeler ve hatta kırılmalar olduğu görülmektedir. Tellerin dışında kalan ve Van Kalesi’nin kuzeybatı ortalarına kadar uzanan birinci derece arkeolojik sit alanı olan Van Kalesi Höyüğü’nde 2010 yılından beri İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyelerinden Doç. Dr. Erkan Konyar başkanlığında kazılar yürütülmektedir. Kale tellerinin söz konusu höyüğü alacak tarzda genişletilmesi, hem höyük hem de kale açısından büyük fayda sağlayacaktır. Böylelikle höyüğün bir kısmını mangal ve farklı amaçlar yeri olarak kullanan kişilerin de buraya girişi engellenmiş olacaktır. Nitekim tüm uyarılara rağmen geçmişten beri bu yeri kullanan söz konusu şahısların ara sıra kale ziyaretçilerini de rahatsız ettikleri bilinmektedir. Oluşturulacak sur duvarının, yeni müze binası çevre surundan başlayarak, kale otoparkı olarak bilenen alana kadar tüm höyüğü de içine alacak şekilde yapılması yerinde olacaktır.”
VAN'IN TARİHİ KÜLTÜREL DEĞERİ TÜM DÜNYAYA TANITILACAK
Van Kalesi’nde korumaya yönelik olarak alınacak önlemler sayesinde, bölgenin eşsiz tarihi ve kültürel değerini tüm dünyaya tanıtıp yaşatmayı amaçladıklarını vurgulayan Aktuğ, “Bilindiği üzere Van'ın en önemli tarihi ve turistik değerlerinden biri olan ve Urartu’lara başkentlik yapmış olan Van Kalesi ve eski Van şehrinin ‘UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne alınması için 2015 yılında gerekli olan müracaatlar yapılmış ve bu alandaki çalışmalar devam etmektedir. Bu çalışmalarla kenti, turizmde hedeflenen noktaya taşımak için gayret sarf ettiğimizi herkesin bilmesini isterim. Van Kalesi Ören Yeri’ni ziyarete gelen yerli ve yabancı ziyaretçilerinde, kalenin tarihi dokusunu bozmayacak şekilde yapılacak olan bu tür proje çalışmalarının büyük bir önem arz ettiğini düşünmekteyim. Bu kapsamda yapılan bu çalışmalarda emeği geçen başta Müze Müdürlüğü’ne, Röleve ve Anıtlar Bölge Müdürlüğü’ne, Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Müdürlüğü’ne, projemizin maddi kaynağını karşılayacak olan Erzurum DAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı’na, projenin kabul görmesi aşamasında sarf ettikleri özel çaba ve gayretten ötürü ve projenin hazırlık aşamasından, sonuçlanma sürecine kadar göstermiş oldukları yakın ilgi ve alakalarından dolayı Van Valisi İbrahim Taşyapan’a minnet ve şükranlarımı arz ediyorum” dedi.
3 milyon TL tutarındaki projenin ihale aşamasında olduğunu da sözlerine ekleyen Aktuğ, en kısa zamanda başlanılacak olan projenin Van’a ve Van halkına hayırlı olması dileklerinde bulundu.
