Usta eller şehit kadınlar için taşa şekil veriyor

BAYBURT - Abdulkadir Nişancı

Türkiye genelinde birçok ilde bulunan tarihi eserlerin yanında Mostar Köprüsü'nün aslına uygun yapılması çalışmalarına da katılan 45 yıllık taş ustası Ömer Kırmızı, 1918'deki işgal yıllarında hayatlarını kaybeden 18 kadın için inşa edilen Şehit Kadınlar Anıtı'nda da taşa şekil veriyor.

Kırmızı, 45 yıl önce başlayan meslek hayatında her geçen gün kendini daha da geliştirerek zamanla mimarileri, işçilikleri ve görkemleriyle adeta medeniyetler arasında koridor açan camiden köprüye, kaleden manastıra, saat kulesinden kiliseye yüzlerce yıl önce taş işçiliğiyle inşa edilen birçok eserin restorasyonunda görev aldı.

Kırmızı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, taş işçiliği alanındaki birikimini, memleketi Bayburt'un Aydıntepe ilçesine bağlı Yukarı Kırzı köyünde, 1918'deki işgal yıllarında namuslarını koruyabilmek adına su kuyularına atlayarak hayatlarını kaybeden 18 kadın için inşa edilen Şehit Kadınlar Anıtı'nın yapımına aktarmak istediğini kaydetti.

Bayburt taşı kullanılarak inşa edilen anıtın yöre kadınlarının işgal yıllarında yaşadıklarının izlerini taşımasının yanında kendisinin de memleketine bırakacağı bir eser olacağını anlatan Kırmızı, şunları söyledi:

"Burası Yukarı Kırzı köyünde 1918 yılında işgal sırasında namuslarını korumak için su kuyularına atlayan kadılar için yapılan bir anıt. Bu anıtı Bayburt taşından inşa ediyorum. Bu anıtın toplam alanı 200 metrekare üzerinde yer alacak. Anıt alanında kadınların kendilerini içine attıkları su kuyuları ve o kadınların maketleri yer alacak. Yine o kadınların temsili mezarları ile isimlerinin yer alacağı anıt alanını yapıyorum."

Kırmızı, taş işçiliğinin eskiden zor ve adeta iğne ile kuyu kazmak gibi olduğunu vurguladı.

Artık makinelerin çıktığını ve eski ustaların kalmadığını belirten Kırmızı, "Bayburt'ta benim gibi en fazla 15 usta çıkar. Makineler çıkınca herkes usta oluyor. Makinelerle usta olanlar taşın da özelliğini kaybediyor, işçiliğin de. Ben 45 yıldır bu işi yapıyorum ama hala kendime daha usta diyemedim. Üç gün önce inşaata çıkan kendine usta diyiyor. Bu bizi biraz rencide ediyor. Makinelerin çıkması ustalığı öldürdü. Ustalar var ama yetişen de pek az." değerlendirmesinde bulundu.

Kırmızı, Türkiye genelinde birçok ildeki tarihi eserlerin yanında yurt dışında da restorasyonlar gerçekleştirdiğini ancak taş işçiliğinde en önemli projesinin 1993 yılında Bosna Savaşı sırasında topçu atışıyla yıkılan Mostar Köprüsü'nün yeniden yapım çalışması olduğunu söyledi.