İSTANBUL (AA) - Borsa İstanbul'da "tüyo" peşinde koşan bireysel yatırımcılar, temettü verimliliği ve beklentileri ile kurumsal yatırımcıların gözdesi konumunda olan hisselerin uzun vadede sağladığı yüksek getirileri ıskalıyor.
Kelime anlamı "herhangi bir konuda verilen gizli bilgi" olan tüyonun, Türkiye'de en çok kullanıldığı mecraların başında at yarışlarından sonra borsa geliyor.
Yatırımcının tüyo arayışı; borsada işlem yapan kurumsal olmayan "yatırımcıların", borsanın kuruluşundan bu yana peşinden koştuğu, bazen ucundan kıyısından bulduğu, bazen bulduğunu sandığı ancak çoğunlukla hüsranla sonuçlanan bir macera...
Borsada tüyo peşinde koşanlar, at yarışı ve bahis oyunlarında şansını deneyenler gibi kısa sürede "köşeyi dönme" arayışında olan kişilerden oluşuyor. Tüyo peşinde koşanların yatırım yapacağı şirket ile ilgili henüz kamuya açıklanmamış "insider" bir bilgiye sahip olmasının cazibesi, gerçek yatırımcıları da etkisi altına alıyor.
Sermaye piyasalarındaki en büyük suçlardan biriHukuki açıdan sermaye piyasalarındaki en büyük suçlardan biri olarak görülen "insider trading", yani Sermaye Piyasası Kanunu'nda tanımlandığı haliyle "bilgi suistimalinin" halk diline geçmiş haline de tüyo denilebiliyor.
Halka açık şirketle ilgili önemli bir haberi kamuya açıklanmadan birileriyle paylaşması ve bu bilgiyi çıkarı için kullanması durumunda kişi, Sermaye Piyasası Kanunu'na göre 2 yıldan 5 yıla kadar hapis veya elde ettiği menfaatin iki katından az olmamak üzere adli para cezası ile cezalandırılıyor.
Sermaye Piyasası Kanunu'nun ilgili maddesinde "bilgi suistimali", "Doğrudan ya da dolaylı olarak sermaye piyasası araçları ya da ihraççılar hakkında, ilgili sermaye piyasası araçlarının fiyatlarını, değerlerini veya yatırımcıların kararlarını etkileyebilecek nitelikteki ve henüz kamuya duyurulmamış bilgilere dayalı olarak ilgili sermaye piyasası araçları için alım ya da satım emri veren veya verdiği emri değiştiren veya iptal eden ve bu suretle kendisine veya bir başkasına menfaat temin eden yöneticiler, pay sahipleri, görevliler, bilgiyi işlem yapmak için elde edenler ve herhangi bir şekilde bu bilgiye sahip olmuş kişiler..." olarak tanımlanıyor.
"Tüyolar, derinliği az ve manipülasyon yapanların cirit attığı pay piyasaları ile ilgili"Kurumsal olmayan yatırımcılardan gelen "bitmez tükenmez tüyo istekleri", sermaye piyasaları profesyonellerinin sektörle ilgili en önemli problemlerinden birini oluşturuyor.
Sosyal medyada, forumlarda ya da kulaktan kulağa yayılan tüyolar, genellikle derinliği az ve manipülasyon yapan kişilerin cirit attığı pay piyasaları ile ilgili oluyor.
Sermaye piyasası profesyonellerinin, yatırımcıları bu pay piyasalarından uzak tutmaya çalışmasına karşın bu yöndeki isteklerin ardı arkasının kesilmediği ifade ediliyor.
Borsa uzmanları, bir tüyonun kulaktan kulağa dolaşmaya başlamasının söz konusu pay piyasasını manipüle eden kişi ya da kişilerin, ellerindeki payları pazarlaması anlamına gelebileceğini belirterek, "Daha önce ilgili piyasada payları toplayan kişiler, tüyo dedikoduları yayarak alım yapmaya istekli yatırımcı topluluğu oluşturmaya çalışıyor." ifadesini kullandı.
Piyasaların tarihinde tüyo peşinde koşarak tüm yatırımını kaybeden ya da çok uzun süre büyük zararlarla maliyetini kurtarmayı bekleyen sayısız yatırımcı bulunduğunu anlatan uzmanlar, yatırımcılara, bu tür dedikodu, yalan haber ya da tüyolara itibar etmemeleri tavsiyesinde bulunuyor.
Temettü verimi yüksek şirketlerin hisse fiyatları da sevindiriyorBorsada likiditesi yüksek, büyüme beklentisi olan ve yatırımcı dostu, yani düzenli temettü ödeyen şirketlerin uzun vadede yatırımcısına her zaman alternatif enstrümanlardan daha iyi kazandırdığını, bunların dışındaki pay piyasalarında tüyo peşinde koşanların ise kısa vadede zaman zaman karlı işlemler gerçekleştirse de uzun vadede zarar etme ihtimalinin yüksek olduğunu belirten uzmanlar, şunları kaydetti:
"Temettü verimliliği, yani hisse fiyatına göre yüksek oranlı temettü veren şirketler incelendiğinde, son 10 yılda sadece temettü ve bedelsiz sermaye artırımları ile yatırımcısının hisse alımı için ödediği paranın tamamını tekrar cebine koyup, üzerine de hisse fiyat artışının getirisini sunan birçok örnek bulunuyor. Temettü verimi yüksek ve yatırımcı dostu şirketlerin hisselerine ödedikleri paranın neredeyse her yıl ortalama yüzde 10'unu temettü olarak alan yatırımcılar, aynı zamanda uzun vadeli yatırımcıların bu şirket hisselerine talebi düzenli olarak devam ettiği için hisse senedi fiyatlarının çoğunlukla BIST 100 endeksinin üzerindeki getirisinden de faydalanıyor. Borsa yatırımının uzun vadeli düşünülmesi ve hisse tercihinin tüyolarla değil, profesyonellerin yardımı ile yatırım tercihine uygun şirket hisselerine yapılması gerekir."
Veri terminallerinde temettü verimi en yüksek 20 hisse senedi arasında, en az 10 yıldır halka açık olan ve bu dönemde düzenli temettü ya da bedelsiz hisse senedi veren hisseler seçildiğinde Aygaz, hisse fiyatının getirisi ile öne çıkıyor. Aygaz bu dönemde temettü ödemeleri hariç sadece hisse senedi fiyatı değişiminden yatırımcısına yüzde 614 kazandırırken, temettü verimi en yüksek hisse senedi ise İş Yatırım oldu.
Temettü verimi yüksek ve düzenli temettü ödemesi yapan şirket hisseleri, sadece fiyat değişimi dikkate alındığında bile son 10 yılda yatırımcısına ortalama yüzde 331 kazandırırken, söz konusu dönemde BIST 100 endeksinin yükselişi ise yüzde 112 seviyesinde bulunuyor.
Temettü verimi en yüksek 20 şirket arasında, en az 10 yıldır halka açık olan ve düzenli temettü ödeyenlerin 2007 haziran ayı kapanışından bu yana getirileri ve temettü verimleri şöyle:
HisseSon Fiyat2007 Haziran Kapanış FiyatıDeğişim (%)Temettü Verimiİş Yatırım0.830.2227715.06Creditwest Faktoring1.750.8610313.53Adana Çimento (B)4.981.2031510.78Eczacıbaşı Yatırım9.401.8042210.4Bolu Çimento5.901.243769.56Ünye Çimento4.222.16959.45EİS Eczacıbaşı İlaç4.520.735199.4Akçansa11.533.871989.13Pınar Et ve Un 9.741.505498.81Akmerkez GYO21.768.071708.73Aygaz15.352.156148.31ORTALAMA331BIST 10099,638.6547,093.67112(Not: Liste hazırlanırken aynı şirketin farklı tertip hisseleri arasında en yüksek temettü verimi olan dikkate alınmıştır.)
Muhabir: Bekir Gürdamar
