Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın temelinin bu yıl sonu veya 2018 başında atılacağını duyurduğu Kanal İstanbul için yatırımcılar sıraya girdi. Güzergâh etüdünün ardından sondaj çalışmaları biten projenin yap-işlet-devret modeliyle yürütülmesi amacıyla en son Çinli şirketlerle görüşüldüğü iddia edilmişti. Konsorsiyum şeklinde yapılması düşünülen projeye talip olan bazı Türk şirketlerinin de Ulaştırma Bakanlığının kapısını çaldığı öğrenildi. Bakanlık yetkilileri, firmaların isimlerini açıklamasa da ihale tarihinin belli olmasıyla başvuruların alınmaya başlanacağını bildirdi. “Çılgın Proje” olarak nitelendirilen Kanal İstanbul’un; çevre dokusu, konut, ticaret, kamuya terk edilecek alanlar ve diğer ihtiyaçlarla ilgili tüm teknik çalışmalar da sona erdi.
KARTLAR YENİDEN DAĞITILACAK
Kanal İstanbul tamamlandığında, yeni bir uluslararası su yolu olması bakımından, bölgede kartları Türkiye lehine yeniden dağıtacak. Günde 150-160 gemiye ev sahipliği yapması beklenen Çılgın Proje, Panama Kanalı ile kıyaslandığında dört katı büyüklüğünde gemi trafiğine hizmet verecek. Kanal İstanbul’dan bu sayede yıllık 5-6 milyar dolar gelir elde edilecek. Panama Kanalı’nı her gün ortalama 40 gemi kullanırken, yıllık ortalama getiri de 1,5 milyar dolara kadar çıkıyor. Benzer geçiş yollarından biri olan Süveyş Kanalı’nda ise günde 54 geminin geçiş yaptığı düşünüldüğünde yıllık kazanç 4 milyar dolar ediyor.
MONTRÖ’YE TABİ DEĞİL
Kanal İstanbul projesi Montrö’ye tabi olmayacağı için Süveyş gibi ton başına ortalama 5,5 dolardan fiyatlanabilecek. Süveyş’ten en fazla 150 dedveyt tonluk (DWT) gemiler geçebilirken, Kanal İstanbul 300 bin tonluk gemiler için uygun olacak. 193 kilometre uzunluğa sahip Süveyş’ten 146 kilometre daha kısa olacak Kanal İstanbul, tam kapasite çalışması durumunda da yıllık getiri 8 milyar dolara kadar yükselecek. Çılgın Proje, günde ortalama 140 gemi geçen İstanbul Boğazı’na sağlayacağı imkânlarla, deniz yolu trafiğini de artıracak. Kanalın tamamlanmasıyla 1,4 milyar dolar olan bekleme maliyetinde ciddi bir azalma görülecek.
SÜVEYŞ KANALI’NI SOLLAYACAK
Maliyeti 5,5 milyar dolar olacağı öngörülen Kanal İstanbul, hesaplanan yıllık getirisi ile 1 yıl içinde kendini finanse edecek. Küçükçekmece Gölü ve Sazlıdere Barajı üzerinden geçerek, Terkos’un doğusuna uzanacak Kanal İstanbul, 47 kilometrelik kanal hattıyla, Karadeniz’e kavuşacak. Üzerinde her biri farklı dizaynla 10 köprünün inşa edileceği kanalın genişliği 400 metre, derinliği ise 25 metre olacak. Süveyş’i sollayacak proje Kanal İstanbul, boğazı 200 bin tonluk dev tankerlerin geçişinden de kurtaracak. Küresel ölçekteki değerimizi katlayacak Marmaray, Bakü-Tiflis-Kars ve Avrasya gibi projelerin yanında Kanal İstanbul, firmaların sevkiyat ve dağıtım maliyetlerini de düşüreceği için uzun vadede Türkiye’ye doğrudan yatırımı da arttıracak.
Cabir Turğut
Türkiye Gazetesi
