Tieion Antik Kenti Karadeniz'in tarihine ışık tutuyor

ZONGULDAK-Hüseyin Tıraş

Zonguldak'ın Çaycuma ilçesi Filyos beldesinde yer alan ve Tieion Antik Kenti'nde kazı çalışmalarında elde edilen bulgular ve eserler, sadece bulunduğu alanın değil tüm Karadeniz Bölgesi'nin tarihine ışık tutuyor.

Tieion Antik Kenti'nde 11 sene önce başlatılan kazı çalışmalarının bu yılki bölümü tamamlandı.

AA muhabirinin "drone" ile havadan görüntülediği bölgede şu ana kadar gün yüzüne çıkartılan antik döneme ait liman, tapınak, tiyatro ve yerleşim yerleri, bölgenin sosyo-ekonomik yapısını ortaya koyuyor. Gün yüzüne çıkartılan eserlerin, turizme kazandırılabilmesi için başlatılan proje çalışmaları ise devam ediyor.

Bartın Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Başkanı ve Tieion Antik Kenti Kazı Sorumlusu Yrd. Doç. Dr. Şahin Yıldırım, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kazıların 2006'dan bu yana sürdüğünü ve elde edilen bulguların ve eserlerin sergilenmesi amaçlı projelendirildiğini bildirdi.

Filyos'ta yer alan Tieion Antik Kenti'nin Karadeniz'de kurulan ilk antik kent özelliği taşıdığını aktaran Yıldırım, şöyle konuştu:

"İlk çalışmalar kentte 'Yukarı Şehir' olarak adlandırılan Akropolis'te başladı. Yaklaşık 11 yıl boyunca süren çalışmalarda özellikle bu bölgeye ağırlık verildi. Bunun nedeni de Karadeniz'de kurulan ilk antik kent olma özelliğidir. Karadeniz'de yapılan antik kazılarda MÖ 7. yüzyıla tarihlendirilirken burası MÖ 6. yüzyılda kurulmuş bir yerleşim yeri. Bu bölgede de ilk yerleşim yeri Akropol dediğimiz alan olduğu için çalışmalar burada yoğunlaştırıldı. Bu alanda günümüzden 3 bin yıl öncesine inen yerleşim yerlerinin ortaya çıkartılmasıyla yaptığımız çalışmayı sonlandırıp diğer noktalarda çalışmaları sürdürüyoruz. Buradaki çalışmalar bilimsel anlamda bizim açımızdan önemliydi. Karadeniz'de ilk defa modern yerleşim yerinin altında kalmayan tek antik kent kazısının gerçekleştirilmesi çok önemliydi. Karadeniz'de günümüzde birçok antik kent modern yerleşim yerlerinin altında kalmış. Karadeniz'de günümüzde birçok antik kent modern yerleşim yerlerinin altında kalmış. Bundan dolayı çok fazla arkeolojik miras yani antik çağa tarihlendirilen antik miras yok. Bu açıdan Filyos özgün bir ören yeri."

Zonguldak'ın kuzeydoğusundaki sahil kenti Filyos'ta yer alan Tieion Antik Kenti, "Tios" adlı rahibin önderliğindeki Miletos kolonisi tarafından kurulmuş. Tarih boyunca Herakleia Pontika (Ereğli) ve Amastris'in (Amasra) gölgesinde kalan kent, çeşitli krallıklara bağlı olarak varlığını sürdürmüş.

Romalılar tarafından yıkılıp yağmalanan kent, daha sonra yeniden inşa edilerek Roma eyaletlerine bağlı ticaret ve balıkçı bölgesi olarak varlığına devam etmiş. Bölge, sonraki dönemlerde ise balıkçı kasabasına dönüşmüş.

19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren yabancı araştırmacılar ve seyyahlarca araştırmalar yapılan antik kentte 2006'da başlatılan kazı çalışmalarının, Karadeniz ve küçük Asya tarihi ile arkeolojisine ışık tutması amaçlanıyor.