Pekin
Ningşia, yalıtılmış coğrafi konumu nedeniyle, 1980’lerden itibaren dışa açılma politikası ve küreselleşmenin sağladığı imkanlarla sanayileşen Çin’in güneyindeki ve doğusundaki eyaletler ve şehirlere benzer kalkınma ivmesini yakalayamayan bir bölgeydi.
Uluslararası Para Fonu IMF’nin 2021 verilerine göre, Ningşia, Gayrı Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) içindeki payının büyüklüğü bakımından, Çin ana karasındaki 31 eyalet ve bölge arasında 29. sırada yer alıyor. Ülkenin batısındaki dağlık bölgede yer alan Çinghay eyaleti ile Tibet özerk Bölgesi’nin dışında tüm eyalet ve bölgelerin ekonomileri ölçek olarak Ningşia’dan daha büyük. 71,19 milyar dolar büyüklüğündeki bölge ekonomisi ölçek olarak Afrika ülkesi Angola ile karşılaştırılabilir düzeyde.
Öte yandan, bölge, 7,2 milyonluk nüfusu Çin’in diğer yerlerine oranla düşük olduğundan, kişi başına GSYH bakımından 7 bin 892 dolar ile 20. sırada yer alıyor.
Ülkenin görece yoksul bölgelerinden biri olan Ningşia, son yıllarda eldeki imkanları en verimli değerlendirme hedefiyle, doğal çevreye uyumlu kırsal kalkınma girişimlerine hız vermiş durumda. Sarı Nehir’in sulamada daha etkin kullanılması için nehir ve kollarının yataklarının düzenlenmesi, çölleşmeye karşı mücadele, arazi ve iklim şartlarına uygun tarım ürünlerinin yetiştirilmesi, yetiştirilen tarım ürünlerine uygun endüstrilerin oluşturulması, güneş ve rüzgar enerjisi potansiyelinin değerlendirilmesi bu yönde atılan adımlardan bazıları.
Çin yönetimi, Ningşia’yı ülke genelindeki yoksullukla mücadele ve kırsal kalkınma çabalarının en önemli uygulama alanlarından biri olarak görüyor. Yoksul kırsal bölgelerden yeni kurulan köylere ve kasabalara yerleştirilen nüfus grupları, ıslah edilerek ekime açılan kıraç bölgeler, tarıma dayalı endüstrilerle bölge içi katma değerli üretimin geliştirilmesi, bölge dışına ihracatı arttıracak satış ve pazarlama kanallarının kurulması ile büyüme ivmesinin arttırılması hedefleniyor.
Su muhafazası ve yönetimi
Kaynağını Himalayalar'ın uzantısındaki Bayan Har Dağları'ndan alarak Çin’in kuzeyi boyunca akan Sarı Nehir, Ningşia'da yerleşimin olduğu 2 bin 200 yıldır, yarı-kurak bölgeye suları ile can veriyor. Sarı Nehir, bölgenin kuzeyindeki Hılan Dağları ve güneyindeki Liupan Dağları'nın yükseklerinde düşen yağışlarla beslenen yeraltı suları haricinde, bölgenin yegane kullanılabilir su rezervini sağlıyor.
Sarı Nehir'in sularının muhafaza edilmesi ve sulama için kullanılması bölge tarımı için yaşamsal nitelik taşıyor. Bölgenin yakın geçmişinde bu yönde atılan en önemli adım, Sarı Nehir'in Ningşia topraklarından geçen bölümünde Çingtongşia Barajı'nın kurulmasıydı. 1958’de yapımına başlanan baraj, nehir üzerinde inşa edilen ikinci baraj oldu.
Ningşia’nın kuzeybatısında, Vucong şehrine bağlı Çingtongşia ilçesinde yer alan barajın tamamlanmasıyla bölgede 330 bin hektarlık ilave arazi sulama yoluyla tarıma kazandırıldı. Bölgedeki ekilebilir alanların büyüklüğü 550 bin hektara ulaştı. Sulama sayesinde Ningşia önemli bir hububat üretim merkezi haline geldi.
Öte yandan, barajın yapımının tamamlanmasıyla faaliyete geçen hidro-elektrik santralinde, 1967’den bu yana 40 milyar kilovat saatten fazla elektrik üretildi. Bölgenin elektrik ihtiyacının yaklaşık yarısından fazlası halen barajdan elde ediliyor.
Kumtaşı ocağından üzüm bağına
Sulama imkanlarının artırılması, daha önce ekilebilir olmayan kıraç arazilerin tarıma kazandırılmasını sağladı. Eyalet merkezi Yinçuan şehrine bağlı Şişia ilçesindeki Yüenşi Üzüm Bağları bu alanlardan biri. Hılan Dağları’nın doğu ayağındaki, geçmişte kumtaşı ocağı olarak işletilen arazi, bugün bölgenin en önemli sofralık ve şaraplık üzüm üretim merkezi haline geldi.
Ningşia Şarap Endüstrisi Parkı İdari Komitesi Direktör Yardımcısı Cou Yançun, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 1984’ten bu yana Hılan Dağları’nın doğu eteklerinde 350 kilometrekarelik kıraç arazinin sulama sayesinde üretime kazandırıldığını, bu sayede üzüm yetiştiriciliği ve şarap üretiminin, Ningşia’nın öncelikli endüstrilerinden biri haline geldiğini belirtti.
Endüstride bugüne dek 250 milyon yuan (yaklaşık 37 milyar dolar) gelir elde edildiğini aktaran Cou, bölgede 228 bağ kurulduğunu, bunların 160’ında şarap üretildiğini, bu sayede 130 bin kişiye istihdam sağlandığını ifade etti.
Cou, bağcılığın yalnızca bölge halkına gelir yaratmakla kalmadığını, aynı zamanda üzüm ekiminin, bağ çevresindeki ağaçlandırma ve yeşillendirme çalışmalarının doğal çevrenin ıslahını da sağladığını vurguladı.
Endüstriyel çeşitlendirme: Goji (kurt üzümü) üretimi
Nignşia bölgesi, Kuzeydoğu Asya’ya özgü bir çalı yemişi olan goji (kurt üzümü) ile tanınıyor. Geleneksel Çin Tıbbı’nda kullanılan şifalı bitkinin, bağışıklığı, sindirimi ve görme yetisini güçlendirici etkisi sebebiyle ilerleyen yaşlarda düzenli tüketilmesi tavsiye ediliyor.
Çin’de yalnızca Ningşia’da üretilen kurt üzümünün, “coğrafi işaretli ürün” olarak geleneksel tıpta ilaç karışımlarında kullanılmasına izin veriliyor. Bölgenin güneyinde, Sarı Nehrin aşağı boylarındaki lös platolarına yayılan, yıl boyu güneş gören ekim alanları, vitamin ve mineral içeriği zengin yemişlerin üretilmesini sağlıyor.
Ningşia’da yaklaşık 2 bin hektarlık kurt üzümü ekim alanı bulunuyor. Yılda 4 kez hasat edilen ekim alanlarının yüzde 80’inde üretim standart hale getirilmiş durumda. Bağlı endüstrilerle birlikte elde edilen gelir yılda 250 milyar yuanı (37 milyar dolar) buluyor.
Congvey şehrine bağlı Congning ilçesinde Şizan Goji Sahası, kurt üzümü hasadının endüstriyel işletim için standart hal getirildiği kooperatiflerden biri. Kooperatif yetkilileri, bölgedeki üretimin ekolojiyi değiştirmeden, doğal çevreye uyumlu olarak geliştirildiğine vurgu yapıyor.
Eskiden bölgedeki kurt üzümünün büyük bölümü gıda endüstrisi için hammadde olarak üretilirken son yıllarda üretim alanları çevresinde kurulan fabrikalar ve zirai araştırma-geliştirme birimleriyle ürün çeşitliliği ve katma değerli üretimi artırmaya yönelik çalışmalara hız verildi. Gıda, ilaç, kozmetik ve içecek sektörleri için 1000’den fazla ürün çeşidi geliştirildi, 120’den fazla işleme ünitesi kuruldu, 80’den fazla yeni patent yaratıldı.
Ayrıca ürünlerin bölge dışına ihraç edilmesi için doğrudan pazarlama ve satış kanalları ile e-ticaret altyapısı oluşturuldu.
İklimin avantajlarını kullanmak: Soğuk mevsim sebzeleri yetiştiriciliği
Öte yandan, Ningşia’nın güney kesimlerinde deniz seviyesinden 1250 ila 1500 metre yüksek platolar, iklim farklılığı sayesinde farklı ürünlerin yetiştirilmesine imkan sağlıyor. Yüksek irtifadaki serin iklim, gündüz ile gece arasında sıcaklık farklılıklarının yüksek olması, soğuk mevsim sebzeciliği için uygun ortamı yaratıyor.
Bölgenin güneyindeki Guyüen şehrine bağlı Yüencou ilçesindeki Yamao köyü ve çevresi, soğuk sebze yetiştiriciliğine uygun doğal çevreyi sağlayan bölgelerden biri. Bölgede yaklaşık 12 bin hektar alanda sebze ekimi yapılıyor.
Önceleri yalnızca bölge içinde tüketilen sebzeler, bugün bölge dışındaki büyük pazarlara ihraç edilen ürün kalemine dönüştü. Çin'in güneyindeki Guangdong eyaleti ile Hong Kong ve Makau özel idari bölgeleri, en fazla ürün ihraç edilen yerler arasında.
Yıllık 700 bin tonu aşan sebze üretimi, 1,8 milyar yuan (yaklaşık 270 milyon dolar) hasılat yaratıyor. Geçmişte Ningşia’nın en yoksul kesimlerinden biri olan bölgede, sebze üretimi sayesinde yetiştiricilere hane başına yılda 20 bin yuan (yaklaşık 2 bin 960 dolar) gelir sağlanıyor. Tarımsal kalkınma yoksullukla mücadele çabalarına ciddi katkı sağlıyor.
Kaynak: AA
dikGAZETE.com
