Ankara
AA muhabiri, İsrail'in Gazze'de 7 Ekim'den bu yana kullandığı ABD menşeli yüksek teknolojili kara ve deniz platformları, helikopterleri ile karadan karaya ve helikopterden atılan füzelere ait bilgileri açık kaynaklardan derledi.
7 Ekim'den bu yana, ABD'nin İsrail'e benzeri görülmemiş hızda ve miktarda silah desteği sağladığı biliniyor. İlk 45 günde ABD, İsrail'e 244 kargo uçağı ve 20 gemiyle 10 bin tondan fazla silah gönderdi. Söz konusu destek, 15 binden fazla bomba ve 50 bin top mermisi içeriyordu.
Bunun yanında, açıklanmayan miktarda silah ve mühimmat da ABD'den İsrail'deki Müttefik Savaş Stok Rezervleri (WRSA-I) olarak bilinen depolara transfer edildi. Söz konusu stoklardan İsrail'e ne kadar aktarıldığına dair bilgi bulunmuyor.
Ekim 2023-Mart 2024'te İsrail'e 100'den fazla askeri satış onayı yapıldığı ancak gizlilik şemsiyesi altında kamuoyuna bunların sadece 2'sinin açıklandığı iddia ediliyor.
Bunların arasında en büyük anlaşmanın, nisan başında sonuçlanmaya yakın olduğu bildirilen 18 milyar dolarlık F-15 ve mühimmat satışı olduğu biliniyor. Söz konusu satış paketinde, 50 yeni F-15 savaş uçağı, 30 AIM-120 Gelişmiş Orta Menzilli Havadan Havaya füze ve güdümsüz bombaları hassas güdümlü silahlara dönüştüren Müşterek Doğrudan Taarruz Mühimmatı (JDAM) kitleri yer alıyor.
ABD'den silah ve mühimmat transferi hız kesmedi
Ocak sonunda ise İsrail basınında, ABD'nin İsrail'e F-35 uçakları, Apache Taarruz Helikopterleri yanı sıra dronlar ve binlerce top mermisi satışı yapacağı haberleri yer aldı.
Mart sonunda, ABD yönetimi, İsrail'e, 2,5 milyar dolarlık 25 adet F-35 ve uçak motorunun satışına, 1800 MK-84 güdümsüz bomba ile 500 MK-82 güdümsüz bombanın teslimine onay verdi.
7 Mayıs'ta ABD'de Joe Biden yönetiminin, İsrail'in Gazze'de kullandığı belirtilen yaklaşık 6 bin 500 JDAM satışını ertelediği öne sürüldü.
8 Mayıs'ta ise ABD basınında, İsrail'e 900 kilogramlık 1800 ve 225 kilogramlık 1700 bombadan oluşan bir sevkiyatın yoğun yerleşim bölgelerinde kullanılacağına dair endişeler nedeniyle durdurulduğu bilgisi yer aldı.
ABD ile İsrail arasında 4 Haziran'da 25 adet F-35 uçağının satışına dair anlaşma imzalandı.
ABD'nin İsrail Kara Kuvvetlerine verdiği silah ve mühimmat
İsrail Kara, Deniz ve Hava kuvvetlerinin envanterindeki silahları yerli üretimin yanı sıra, ABD, Almanya, İngiltere, İtalya ve Fransa'dan karşılıyor. Özellikle hava platformları ve bunlarda kullanılan mühimmatın büyük çoğunluğunu ise ABD'den doğrudan temin ediyor.
Önceden M4 "Sherman", M48 "Patton" ve M60 "Sabra" gibi ABD menşeli tanklar geliştirilerek kullanıldı ancak İsrail, yerli Merkava tanklarını üretmeye başlaması sonrasında diğer ülkelerden tank alımını durdurdu.
M113 Zırhlı Personel taşıyıcı (ZPT)
İsrail, ABD'den sonra 6 bin üzerindeki sayıyla en fazla M113 ZPT kullanan ülkedir. Ancak İsrail kendi şartlarına uygun tasarlanmış farklı modelleri kullanarak İbranice adlar veriyor.
İsrail modeli M113'ler, "Bardelas", "Nagmash", reaktif zırha sahip "Zelda" ve "Zelda 2", şehir muharebeleri için tasarlanan "Nagman" ve "Kasman" adlarını taşıyor. İsrail, 2014'te başladığı değişim programıyla 2020'lerin sonuna kadar M113'leri, "Namer" ve "Eitan AFV" zırhlı personel taşıyıcılarla değiştirmeyi planlıyor.
M113 iki mürettebat ve 11 asker taşıyabiliyor, muharebe ağırlığı 12 bin 300 kilogram, 4,86 metre uzunluğunda ve 2,68 metre genişliğinde. Yüksekliği 2,5 metre, saatte 66 kilometre hız yapabiliyor ve 480 kilometre menzilinde.
ZPT'de, hafiflik sağlayan 12-38 milimetrelik alüminyum zırh bulunmakta, ihtiyaca göre, çeşitli çapta uçaksavar veya makineli tüfekler, havan, uçaksavar füzeler monte ediliyor ayrıca yaralı tahliyesi gibi amaçlarla da kullanılıyor. Örneğin, Israel Aerospace Industries (IAI) M113 bazlı, Super Vulcan adıyla Stinger, MISTRAL, SA-16, SA-18 gibi hava savunma füzeleri monte edilebilen bir araç üretti.
M270 MLRS
İsrail Kara Kuvvetleri, Ekim 2023 de dahil olmak üzere, Gazze'ye yönelik önceki saldırılarında yoğun biçimde M270 Çok Namlulu Roket Sistemi (MLRS) kullandı.
İsrail, ABD menşeli 1982'de tasarlanan ve ilk defa 1991'de Körfez Savaşı'nda kullanılan M270'in "Menatetz" adını verdiği geliştirilmiş versiyonunu kullanıyor. Silahtan Ra'am Eithan, RAMAM, Romach/AccuLAR, LORA gibi İsrail üretimi roketlerin yanında ABD üretimi GMLRS roketleri atılabiliyor.
Sistemin monteli olduğu zırhlı araç, 6,86 metre uzunluğunda 2,57 metre yüksekliğinde, azami 480 kilometre menzilli. 64 kilometre/saat hızda gidebilen ve dolu ağırlığı 24,7 tonu bulan araç, 3 kişilik mürettebatla kullanılabiliyor.
M109 obüs
M109, 155 milimetre çapındaki top mermileri atabilen kundağı motorlu bir obüs türü. İsrail'in elinde ABD menşeli M109A5 modelinden 250, M109A2 modelinden ise 30 adet bulunuyor.
4-6 kişilik mürettebatla kullanılan sistem halen ABD'li BAE Systems Platforms & Services tarafından üretiliyor. Obüsü taşıyan zırhlı araçta 12,7 milimetrelik M2 makineli tüfek, "Mk 19 Mod 3" 40 milimetre otomatik bombaatar, 7,62 milimetre M60, M240 veya L4 makineli tüfek bulunuyor. Araç 9,1 metre uzunluğunda, 3,25 metre yüksekliğinde. Ağırlığı ise 27,5 ton olan, 18 ila 30 kilometre menzilli mermiler atabilen sistemin azami hızı saatte 61 kilometreyi buluyor.
İsrail Gazze'de M109'lardan, on binlerce ABD'li General Dynamics üretimi 155 milimetrelik mermi attı. Bunların bir kısmı; sivillerin yoğun olduğu bölgelerde kullanılması yasak olan, potansiyel olarak savaş suçu teşkil eden, beyaz fosfor içeren M825 ve M825A1 mermileri.
Deniz Kuvvetleri
İsrail Deniz Kuvvetlerindeki gemilerin büyük çoğunluğu Alman yapımı. ABD menşeli tek deniz platformu ise Sa'ar 5 sınıfı korvetler. İsrail'in Sa'ar 5 korvetlerini Ekim 2023'ten itibaren Gazze'deki saldırılarında kullandığı biliniyor.
Northrop Grumman Ship Systems (NGSS) tarafından üretilmiş olan korvetten 3 adet bulunuyor. 71 mürettebatla işletilmesi ve nispeten küçük olmasına rağmen fırkateynlere yakın silah ve yardımcı sistemler taşıyor.
Gemide sonar, 2 üçlü torpido, 2 dörtlü füze fırlatıcı, elektronik harp sistemleri, yakın koruma silah sistemi, 2 otomatik top, 1 helikopter pisti ve helikopter hangarı bulunuyor. Azami sürati 61 kilometre/saat olan geminin menzili 6 bin 500 kilometre. Korvet, 85,64 metre uzunluğunda.
Sa'ar 5'te ABD menşeli Harpoon gemisavar füzeleri, Barak tipi İsrail yapımı hava-yer füzeleri, 20 milimetrelik Phalanx CIWS yakın koruma makineli tüfeği, Typhoon (Tayfun) Silah İstasyonu, 324 milimetrelik torpidolar ve 1 helikopter bulunuyor.
AH-64 "Apache"
İlk uçuşunu 1975'te yapan ve 1986'te hizmete alınan "Apache", şu anda ABD'li Boeing Defense, Space & Security (BDS) tarafından üretiliyor.
Arka arkaya oturan çift pilotlu, çift motorlu, 17,73 metre uzunluğunda, 3,87 metre yüksekliğinde, 10 bin 433 kilogram azami kalkış ağırlığına sahip taarruz helikopteri, 265 kilometre/saat seyir, 365 kilometre/saat azami sürate çıkabiliyor ve 480 ila 1896 kilometre menzili bulunuyor.
İsrail Hava Kuvvetlerinde A (İsrail adı Peten) ve D (Saraph) modelleri olmak üzere 48 AH-64 Apache taarruz helikopteri yer alıyor.
Helikopterde 30 milimetrelik topun yanı sıra AIM-92 Stinger havadan havaya füzeleri, 70 milimetrelik Hydra 70 füzeleri, ABD menşeli AGM-114 Hellfire, AGM-65 Maverick ile İsrail üretimi Spike füzeleri taşınabiliyor.
Ayrıca, AGR-20 (APKWS) lazer güdümlü 70 milimetrelik roket de atabiliyor.
Sikorsky UH-60 "Black Hawk" ve SH-60 "Seahawk" helikopterler
İsrail Hava Kuvvetlerinde 50 adet mevcutlu Sikorsky UH-60, "Yanshuf" adını alıyor. Genel maksat nakliye görevlerinde kullanılan, 2'si pilot olmak üzere 4 mürettebatlı, çift motorlu helikopter, 19,76 metre uzunluğunda, 5,13 metre yüksekliğinde. Azami 9 bin 979 kilogram ağırlıkla kalkış yapabilen helikopter, 282 kilometre/saat seyir, 357 kilometre/saat azami süratle gidebiliyor. 590 kilometre muharebe menzili olan helikopterin ilave depo takılarak menzili 2 bin 221 kilometreye çıkarılabiliyor.
Üzerinde 7,62 milimetrelik M240, M134 makineli tüfeklerini veya 12,7 milimetrelik GAU-19 mitralyöz bulundurabilen helikoptere özel teçhizat takılarak güdümsüz 70 milimetrelik Hydra 70, güdümlü AGM-114 Hellfire füzeleri ile AIM-92 Stinger uçaksavar füzeleri eklenebiliyor.
Ayrıca İsrail, deniz versiyonu SH-60 Seahawk için 8 adet sipariş verdi.
Karadan karaya ve havadan karaya roketler
Güdümlü Çok Namlulu Roket Sistemi (GMLRS), ABD'li Lockheed Martin üretimi 15-70 kilometre menzilli, yaklaşık 91 kilogramlık savaş başlığı taşıyan, GPS güdümlü, her bir fırlatıcıda 6 roket taşıyabilen karadan karaya roket sistemi olarak biliniyor, M270 Çok Namlulu Roket Sistemi'nde kullanılıyor. Üretici tarafından bugüne kadar 60 binden fazla GMLRS'nin üretildiği ve üretimin devam ettiği kaydediliyor.
İsrail'in Gazze'deki saldırılarda da kullanıldığı AGM-114 "Hellfire" füzesi, ABD'li Lockheed Martin, Boeing ve Northrop Grumman tarafından üretiliyor. Hellfire, başlangıçta zırhlı hedeflere karşı üretildi ancak yüksek değerli hedefler için de kullanılabiliyor. Havadan yere atılan füze yarı aktif lazer ve radar güdümlü, 1,6 metre uzunluğunda, 45-49 kilogram ağırlığında. Helikopterler, uçaklar ve silahlı insansız hava araçlarından (SİHA) atılabiliyor. Ses hızının 1,3 katı hızda hedefe yönelebiliyor.
Hellfire, ABD'de 1984'te hizmete girdi.
Hydra 70 roketleri ise ABD'li helikopterlere monteli podlardan, yerdeki hedeflere yönelik kullanılan 70 milimetre çapında kanatçıkla stabilize edilmiş güdümsüz bir roket olarak biliniyor. Roketlere, beyaz fosfor içerenleri de dahil olmak üzere çeşitli savaş başlıkları takılabiliyor. Roketler ABD'li General Dynamics üretimi. 1,06 metre uzunluğunda olan roket, savaş başlıklarına göre değişse de 6 kilogram civarında ve etkili menzili 8 kilometre, azami menzili ise 10,5 kilometre. Yeni versiyonları BAE Systems üretimi nokta hedeflerine karşı güdüm sistemleri ile donatılabiliyor.
Son olarak AGM-65 "Maverick" ise ABD'li Raytheon Missiles & Defense (RMD) tarafından üretiliyor. "Maverick" yakın hava desteği maksatlı, havadan yere, zırhlı araçlara, hava savunma sistemlerine, gemilere, konvoylara ve yakıt depolama tesisleri gibi çeşitli taktik hedeflere yönelik kullanılabiliyor. 210 ila 306 kilogram ağırlığındaki füze 2,49 metre uzunluğunda. Menzili 22 kilometrenin üzerinde olup 1150 kilometre/saat hızda uçabiliyor. Elektro-optik, kızılötesi ve lazer güdümlü modelleri olan füze 1972'de hizmete girdi.
GBU-39
İsrail'in Refah'ta yerlerinden edilmiş Filistinlilerin kaldığı korunmasız çadırlara karşı 26 Mayıs'ta düzenlediği ve onlarca Filistinlinin hayatını kaybettiği saldırıda, uçaktan atılan yüksek teknolojili güdümlü bir bomba türü olan GBU-39 kullandığına dair deliller bulunduğunun basında yer almasının ardından gözler İsrail'in Filistin'e yönelik katliamlarında ABD'nin sağladığı silah sistemleri ve bombalara çevrildi.
Tanıkların, İsrail savaş uçaklarının kampa en az 8 roketle saldırı düzenlediğine dair beyanları karşısında İsrail Savunma Bakanlığı, söz konusu saldırıda sivil zayiatı en az seviyeye indirecek 17 kilogramlık 2 akıllı mühimmat kullanıldığını açıkladı. Oluşan basınç etkisi ve sonrasında çadırlarda çıkan yangınlar nedeniyle çok sayıda sivil hayatını kaybetti ve yaralandı.
İsrail'in Refah saldırısında "GBU-39B Küçük Çaplı Bomba" kullandığına dair delillerin ortaya çıkmasının ardından bu mühimmatı halihazırda İsrail envanterindeki uçakların kullanabiliyor olması da dikkat çekici bulunuyor.
ABD'nin İsrail'e sağladığı uçaklar ve helikopterler
İsrail Hava Kuvvetlerinin elinde ABD dışındaki ülkelerden temin edilmiş hava platformları bulunsa da envanterinin büyük bir bölümü ABD menşeli.
Hava saldırılarında ise Amerikan yapımı envanterden F-15 Eagle, F-35I Adir, F-16I "Savaşan Şahin" muharip hava platformlarını kullanıyor.
Bunların dışında ABD menşeli Super King Air, C-130 Hercules, C-130J Super Hercules nakliye, Boeing 707, KC-46 Pegasus, KC-130 Hercules tanker uçakları, Super King Air, Gulfstream G550 muhabere ve elektronik istihbarat uçakları, T-6 Texan II eğitim uçakları ile Bell 206 genel maksat ve Sikorsky CH-53 ağır nakliye helikopterleri kullanılıyor.
F-15 "Eagle"
ABD tarafından satışı onay aşamasında olan F-15 Eagle, 1960'larda tasarımına başlanan, 1969 yılından itibaren McDonnell Douglas Corporation tarafından savaşta hava üstünlüğü sağlama amacıyla üretilen çok rollü, çift motorlu bir avcı uçağı. F-15 halihazırda Boeing firması tarafından üretiliyor.
İsrail'in envanterinde "Ra'am" (gök gürültüsü) adını alan, 66'sı muharip 20'si eğitim olmak üzere toplam 86 F-15I olduğu biliniyor.
Ses hızının 2,5 katı hıza çıkabilen uçağın menzili 2 bin ila 3 bin 500 kilometre arasında değişiyor. 19,43 metre uzunlukta ve 5,69 metre yüksekliğe sahip uçak tam yüklü durumda 30 tonun üzerinde ağırlıkla kalkış yapabiliyor.
Üzerinde 20 milimetrelik top bulunan uçakta havadan havaya AIM-7 Sparrow, AIM-9 Sidewinder, AIM-120 AMRAAM füzeleri, havadan karaya CBU-52/59/71/87/89, MK-20 Rockeye, AGM-88 HARM füzeleri kullanılabiliyor.
F-35I "Adir"
İsrail'in elindeki ABD menşeli ikinci tür savaş uçağı F-35. Söz konusu uçağın İsrail versiyonuna "Adir" adı veriliyor.
Halihazırda 39 "Adir" sahibi olan İsrail Hava Kuvvetlerinin 36 adet daha almayı planladığı biliniyor.
Amerikan Lockheed Martin firması tarafından üretilen ve muharebede ilk defa İsrail tarafından 2018'de kullanılan F-35, tek motorlu, çok rollü hayalet savaş uçağı. Görev sistemleri, avionik ve sensör sistemleriyle pilotun durumsal farkındalığı artırılmış, komuta-kontrol yetenekleri geliştirilmiş uçak, ağ merkezli savaş için tasarlanmış durumda. Pilot, kaska monteli görüntüleme sistemi (HMDS) ile uçağı kontrol edebiliyor.
F-35 hayalet modunda mühimmatlarını iç bölmesinde taşıyor ancak bu özellikten vazgeçilerek kanatlara takılan silah bölmeleriyle kapasitesi 8 bin 100 kilograma kadar artırılabiliyor.
İç bölmelerde sadece havadan havaya AIM-120 ve AIM-260 gibi füzeler taşınırken kanatlarda havadan karaya, JDAM, Paveway lazer güdümlü bombaları, AGM-154 (JSOW), AGM-179 (JAGM) ve CBU serisi misket bombaları, AGM 158 gemisavar füzeleri taşıyabiliyor. Ayrıca kanatlarına GBU-39, GBU-53/B ve SPEAR 3 gibi çok sayıda küçük mühimmat da takılabiliyor. Uçakta 25 milimetrelik top bulunuyor.
F-35, "B61 Mod 12" nükleer bomba taşıma imkan ve kabiliyetine sahip ancak İsrail'de bu tür mühimmatın bulunup bulunmadığı bilinmiyor.
Tek pilotla kullanılan F-35, 15,7 metre uzunluğunda, 4,4 metre yüksekliğinde ve azami 29 bin 900 kilogram ağırlıkla kalkış yapabiliyor. Ses hızının 1,6 katı süratle uçabilen F-35, 1239 ila 2 bin 800 kilometre menzilli.
"Savaşan Şahin" F-16
Lockheed Martin firması tarafından üretilen, ilk uçuşunu 1974'te yapan ve hizmete 1978'de giren F-16 "Savaşan Şahin (Fighting Falcon)", çok rollü, tek motorlu, 4. nesil savaş uçağı olarak biliniyor.
İsrail'in elinde bu uçakların 175 adet muharip, 49 adet de eğitim versiyonu bulunuyor. İsrail, F-16'nın "Barak ve Soufa" adını verdiği "C" ve "I" modellerini kullanıyor.
İsrail, F-16 C'nin Block 30/40/52 modellerine sahip. F-16I ise İsrail için geliştirilen F-16D Block 52+'nin İsrail yapımı sistemlerle desteklenen iki koltuklu versiyonu.
F-16I, 15,03 metre uzunluğunda, 5,09 metre yüksekliğinde, 23 bin 582 kilogram azami ağırlıkla kalkış yapabilen, ses hızının 2,05 katına çıkabilen, 546 kilometre muharebe, yaklaşık 4 bin 200 kilometre azami menzilli bir avcı uçağı olarak tanımlanıyor.
F-16'da 20 milimetrelik top bulunuyor. Uçaktan Hydra 70 güdümsüz roketler atılabiliyor. Havadan havaya ABD menşeli AIM-7 Sparrow, AIM-9 Sidewinder, AIM-120 ve Python türü İsrail yapımı güdümlü füzeleri, havadan yere AGM-65 Maverick, AGM-88 HARM, AGM-158 JASSM, AGM-154 JSOW, AGM-84 ve AGM 119 gemisavar füzeleri, CBU 58/87/89/97, Mark 82/83/84 bombaları, GBU-39 ve GBU-10/12/24/27 ve JDAM bombaları bu uçakta kullanılabiliyor.
İsrail'in ABD menşeli bomba ve mühimmatları: Havadan yere uçak bombaları
İsrail ordusunun elinde ABD menşeli bomba ve mühimmatlardan birkaç seri havadan karaya atılan uçak bombaları bulunuyor. Bunlardan biri MK serisi olarak bilinen bombalar.
Amerikan General Dynamics üretimi, serbest düşümlü bir bomba olan Mark 82 (MK-82), tanklara, binalara ve diğer yer hedeflerine karşı kullanılıyor, 241 kilogram ağırlığında, 2,21 metre uzunluğunda üretiliyor.
Mark 83 (MK-83) aynı aileden 460 kilogramlık, 3,03 metre boyunda serbest düşümlü bomba olarak tanımlanıyor. Büyük binalar, fabrikalar, güç merkezleri, köprüleri, yer altı sığınakları ve uçak hangarları MK-83 bombaların temel hedefleri olabiliyor.
Mark 84 (MK-84) bomba ise General Dynamics Ordnance and Tactical Systems üretimi olup 925 kilogram ağırlığında, 3,83 metre uzunluğunda ve serbest düşümlü. Büyük boyutu ve içerdiği patlayıcıyla bina bloklarını yıkabilecek, çok büyük hasar verebilecek güçte bir bomba olarak biliniyor.
MK serisi dışında İsrail ordusunun elindeki ABD menşeli bomba türlerinden birini de GBU serisi oluşturuyor.
GBU-12 Amerikan Lockheed Martin üretimi, MK-82 genel maksat bombasına lazer güdümü ve kanatçıklar eklenerek güdümlü hale getirilmiş bir uçak bombası. Amerikan ordusunda 1976'da hizmete giren GBU-12'nin menzili 14,8 kilometre, ağırlığı 230 kilogram ve uzunluğu 3,27 metre.
Amerikan Rockwell International tarafından üretilen 1111 kilogram ağırlığındaki GBU-15 ise MK-84 veya BLU-109 sığınak delici bombalara güdüm kit eklenmesiyle kullanılıyor. 3,90 metre uzunluğunda ve kızılötesi veya radyo pasif güdüm sistemine sahip. Menzili 9,3 ila 27,8 kilometre olan bomba gemisavar olarak da kullanılabiliyor.
GBU-16 Paveway II, 450 kilogramlık MK-83 genel maksat bombasına lazer güdüm kiti takılarak oluşturulan bir uçak bombası. Amerikan Lockheed Martin ve Raytheon tarafından üretilen GBU-16 Paveway II, 3,7 metre uzunluğunda olup 14,8 kilometre menzile sahip.
GBU-27 Paveway II, BLU-109 sığınak delici bombalara lazer güdüm eklenerek kullanılıyor. Amerikan Raytheon tarafından üretilen, 4,2 metre uzunluğunda olup 900 kilogram ağırlığındaki bombanın menzili ise 19 kilometre.
Amerikan Raytheon ve General Dynamics tarafından üretilen GBU-28 ise 1814,3 kilogram ağırlığında, 5,82 metre uzunluğunda, lazer güdümlü, sığınak delici uçak bombası olarak tanımlanıyor. 50 metre toprağı, 5 metrelik betonu delebilen GBU-28'in, 2005-2006'da İsrail'e 100 adet satışının onaylandığı, 2009'da 55 adedinin teslim edildiği ve 2008, 2009 ve 2021'de Gazze'de kullanıldığı biliniyor.
GBU-31, 907 kilogramlık MK-84 bombasına "Müşterek Doğrudan Saldırı Mühimmatı (JDAM)" kiti eklenmesiyle güdümü hale getirilmiş bir sığınak delici bomba ve GPS güdümlü olarak biliniyor. Amerikan McDonnell Douglas üretimi olan bomba 3,8 metre uzunluğunda. JDAM ile ağırlığı 925 kilograma kadar çıkabilen GBU-31, BLU-109 sığınak delici bombalarla da kullanılabiliyor. İsrail'in Gazze'ye yönelik son saldırılarında yüzlerce GBU-31 attığı değerlendiriliyor.
GBU-32, GBU-31'le benzer özellikler taşıyor ancak MK-83 bombasıyla kullanılıyor. Ağırlığı JDAM kitle 460,5 kilogram olan bomba 3,03 metre uzunluğunda olup GPS güdümlü.
Refah'ta kullanılan GBU-39B Küçük Çaplı Bomba
GBU-39B güdümlü havadan karaya atılan bomba Amerikan Boeing tarafından üretiliyor. GPS güdümlü, 2006'da hizmete giren, 74 kilometre azami menzilli, yaklaşık 113 kilogramlık azami savaş başlığı takılabilen ancak daha küçük patlayıcıların da monte edilebildiği bir silah olarak biliniyor.
GBU-39B, İsrail'in envanterindeki uçaklardan atılabiliyor. Refah'ta yerlerinden edilmiş sivillerin bulunduğu kampa yönelik İsrail Hava Kuvvetleri saldırısında GBU-39B kullanıldığı değerlendiriliyor.
BLU-109
243 kilogram patlayıcı ağırlığı olan, JDAM kiti de takılabilen, sığınak delici uçak bombası BLU-109, JDAM'la kullanıldığında GBU-56 adını da alıyor.
2,41 metre uzunluğundaki bomba, 1,2-1,8 metre kalınlığında beton sığınakları delebiliyor.
Misket bombaları
Bu türdeki bombalar içinde daha küçük bombacıklar barındırıyor ve atıldığı yere bunları adeta saçıyor. Bombacıklardan patlamayanlar sonrasında çok ciddi sivil zaiyata yol açabiliyor. Misket bombalarının İsrail tarafından 1978, 1982 ve 2006'da Lübnan'da kullanıldığı biliniyor. İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarında da misket bombaları kullandığı değerlendiriliyor.
Kullanımı yasaklı bombalardan CBU-58 misket bombası, içinde 650 adet BLU-63 bombacıklarını barındırıyor. Bombanın ABD'deki üretimi durduruldu.
Kaynak: AA
dikGAZETE.com
