ANKARA (AA) - Ruanda'nın Ankara Büyükelçisi William Nkurunziza, "Tutsi soykırımı ülkemizi parçaladı ve kalplerimizi birbirinden ayırdı. Ancak aynı zamanda insanlığı da en iyi şekilde ortaya çıkarttı. Birlikte hareket ettiğimiz zaman ortaya çıkan pozitif güç ve beraberliğimiz bizi daha güçlü daha anlayışlı ve daha kıymet bilir yaptı." dedi.
Ruanda'nın Ankara Büyükelçiliğince, Tutsilere karşı yapılan soykırımın 24. yılını anma töreni nedeniyle Çağdaş Sanat Merkezi'nde bir etkinlik gerçekleştirildi.Törene Ruanda'nın Ankara Büyükelçisi Williams Nkurunziza ve Birleşmiş Milletler (BM) Türkiye Mukim Koordinatörü Irena Vojackova Sollorano'nun yanı sıra çok sayıda diplomatik temsilci ile Türkiye'de okuyan Ruandalı öğrenciler katıldı.
Soykırımda hayatını kaybedenleri anma amacıyla umut ateşinin yakılmasıyla başlayan programda bir konuşma yapan Nkurunziza, soykırımı hazırlayan tarihsel gerçeklere vurgu yaparak, şunları söyledi:
"Onlarca yıl kolonilerin olumsuz etkisi, kötü siyaset ve zayıf siyasi liderler, suni etnikler yaratıp nefreti körükleyerek 1954, 1964, 1973'teki küçük çaplı soykırımlara zemin hazırladı. Sonunda Birleşmiş Milletlerin de tanıdığı Tutsilere karşı işlenen soykırım korkunç bir şekilde meydana geldi. "
Nkurunziza, bir milyondan fazla Ruandalının etkilendiği soykırımın ardından toplumsal barışın dünyaya örnek olması gerekecek kadar hızlı sağlandığının altını çizerek, şu değerlendirmede bulundu:
"Tutsi soykırımı ülkemizi parçaladı ve kalplerimizi birbirinden ayırdı. Ancak aynı zamanda insanlığı da en iyi şekilde ortaya çıkarttı. Birlikte hareket ettiğimiz zaman ortaya çıkan pozitif güç ve beraberliğimiz bizi daha güçlü daha anlayışlı ve daha kıymet bilir yaptı."
Ruanda'daki soykırımın milyonlarca insanın hayallerini, hedeflerini, mutluluğunu çaldığını belirten Nkurunziza, "Yeniden Asla" sloganı ile hareket ederek soykırım ideolojisine karşı büyük bir zafer kazandıklarını söyledi.
Uluslararası topluluk soykırımları engelleyemiyorBM Türkiye Mukim Koordinatörü Sollorano da uluslararası toplumun İkinci Dünya Savaşı'nda "Bir daha asla" dediğini vurgulayarak, şunları dile getirdi:
"Ancak dünya Ruanda'da Tutsilerin, Srebrenitsa'da Müslümanların soykırıma uğramasına, Arakanlıların maruz kaldığı muameleye şahit oldu ve engelleyemedi. Ruanda bu trajediden ders çıkardı. Bizler de ders çıkarmalıyız. Devletler, halklarını soykırım, savaş suçu, etnik temizlik ve insanlığa karşı suçlardan korumak gibi temel bir sorumluluğa sahiptir. Böylesine zalimane eylemlerin yeniden yaşanmaması için tüm ülkelerin birlik olması şarttır ve uluslararası topluluk BM aracılığıyla böyle olayların faillerine yaptıklarından sorumlu tutulcaklarına dair güçlü bir mesaj vermelidir."
Bu yıl İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi'nin ve Soykırım Suçunun Cezalandırılması Sözleşmesi'nin 70. yıldönümünü kutladıklarının altını çizen Sollorano, henüz sözleşmeye taraf olmamış BM'ye üye devletlere sözleşmeyi imzalama çağrısında bulundu.
Ruanda'nın Belçika sömürgesi olduğu dönemde Ruandalıların kimliklerine "Tutsi" ve "Hutu" ibareleri eklendi. Bağımsızlığın ardından 1963'te yönetime Hutuların geçmesiyle ülkede etnik çatışmalar başladı. Yüz binlerce Tutsi komşu ülkelere göç etmek zorunda kaldı.
Yıllarca devam eden çatışmalar 6 Nisan 1994'te dönemin Devlet Başkanı Juvenal Habyarimana'nın uçağının düşmesi sonucu tarihin en büyük soykırımlarından birine dönüştü.
Hutuların olaydan Tutsileri sorumlu tutmasıyla başlayan ve 100 gün süren katliamda Ruanda hükümetinin verilerine göre 1 milyondan fazla, Birleşmiş Milletler kaynaklarına göre de 800 bin Tutsi yaşamını yitirdi.
Muhabir: Ercan Canbolat, Mouhamed Gueye, Mehmet Kara
