ANKARA
Nobel Komitesinden yapılan açıklamada, bu yılki Fizik Ödülü'ne, yer çekimi dalgaları konusundaki çalışmaları ve keşifleri sebebiyle Massachusetts Institute of Technology'den (MIT) Alman asıllı Rainer Weiss, California Institute of Technology'den Barry Barish ve Kip Thorne adlı Amerikalı bilim adamlarının layık görüldüğü belirtildi.
Weiss, 9 milyon İsveç kronu (yaklaşık 1,1 milyon dolar) tutarındaki ödülün yarısını alırken, Barish ile Thorne kalan yarısını paylaşacak. Üç bilim adamına, Alfred Nobel'in ölüm yıl dönümü olan 10 Aralık'ta düzenlenecek ödül töreninde birer diploma ve altın madalya da verilecek.
Açıklamada, "14 Eylül 2015'te, evrendeki yer çekimi dalgaları ilk defa gözlemlendi. Albert Einstein'ın 100 yıl önce öngördüğü bu dalgalar, iki kara deliğin çarpışması sonucu orta çıkmıştı. Dalgaların ABD'deki LIGO dedektörüne ulaşması 1,3 milyar ışık yılı sürdü.
Sinyaller dünyaya ulaştığında çok zayıftı ancak astrofizikte umut verici devrim niteliğindeydi. Yer çekimi dalgaları uzaydaki en şiddetli olayları gözlemlemenin tamamen yeni bir yolu ve bilgimizin sınırlarını sınamaktadır." ifadelerine yer verildi.
Nobel Komitesi, bu üç bilim adamının çalışmalarının bu gözlemlerin anahtarı olduğunu kaydetti.
İsveç Kraliyet Bilim Akademisi, yarın Kimya Ödülü'nün, cuma günü de Barış Ödülü'nün sahibini açıklayacak. 9 Ekim'de Ekonomi Ödülü'nün sahibini belli olacak. Nobel Edebiyat Ödülü'nün ne zaman açıklanacağı ise henüz kesinlik kazanmadı.
Bilim dünyasının en prestijli ödülü için adaylar, her bir alan için oluşturulan komite üyeleri tarafından belirleniyor. Akademi üyelerinin yaptığı oylamada da oyların çoğunu alan aday, ödülün sahibi oluyor.
Nobel Fizik Ödülü1901 ve 2016 yılları arasında 110 kez Nobel Fizik Ödülü verildi. Toplam 204 kişiye layık görülen ödülden 32'si 2 kişi, 31'i ise 3 kişi arasında paylaştırıldı.
Nobel Fizik Ödülü'ne 1956 ve 1972 yıllarında layık görülen John Bardeen, aynı dalda iki kez Nobel Ödülü kazanan tek bilim adamı olarak tarihe geçti. 1903 ve 1911'de Nobel'e layık görülen Marie Curie ilk ödülünü fizik, ikinci ödülünü ise kimya alanında almıştı.
Nobel Fizik Ödülü'nü şimdiye kadar sadece iki kadın kazanırken, bunlar 1903'te Marie Curie, 1963'te Maria Goeppert-Mayer oldu.
Fizik Ödülü'nü alan en genç bilim adamı Lawrence Bragg oldu. Babası William Bragg ile 1915'te Nobel Fizik Ödülü'ne layık görülen Lawrence, ödülünü kucakladığında sadece 25 yaşındaydı. Lawrence Bragg, hala en genç Nobel sahibi unvanını elinde tutuyor.
Nobel Fizik Ödülü verilen en yaşlı bilim adamı ise 2002'de 88 yaşındayken ödüle layık görülen Raymond Davis Jr. oldu.
Fizik, aile üyelerinin en çok Nobel Ödülü aldığı alan. 1903'de Marie ve Pierre Curie çifti Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü. 1915'teki ödül William Bragg ile oğlu Lawrence Bragg'a verildi. 1922 yılının Nobel Fizik Ödülü sahibi Niels Bohr'un oğlu Aage N. Bohr, aynı mutluluğu 1975'te tattı. Manne Siegbahn, 1924'te, oğlu Kai M. Siegbahn ise 1981'de Fizik Ödülü'ne layık görüldü. Thomson ailesi de 2 Nobel Fizik Ödülü'ne sahip. Baba J. J. Thomson'a 1906'da, oğlu George Paget Thomson'a ise 1937'de Nobel Ödülü verildi.
Muhabir: Ayşe Aktaş
