ANKARA (AA) - Komite, Nobel Barış Ödülü'nün nükleer silah kullanımının yıkıcı sonuçlarına dikkati çektiği ve bu silahların anlaşma temelinde yasaklanması amacıyla harcadığı çığır açan çabalar nedeniyle ICAN'a verildiğini açıkladı.
Norveç Nobel Komitesinden yapılan açıklamada, "Nükleer silahların kullanılma riskinin, daha öncesine oranla çok daha yüksek olduğu bir dünyada yaşıyoruz. Bazı devletler nükleer cephaneliklerini yenilerken, Kuzey Kore örneğinde olduğu gibi, daha fazla ülkenin nükleer silah sahibi olmaya çalışması gerçek bir tehlike oluşturuyor. Nükleer silahlar, insanlığa ve yeryüzü üzerindeki yaşam için daimi bir tehdit oluşturmaktadır. Uluslararası toplum, daha önce bağlayıcı uluslararası anlaşmalarla kara mayınlarının, misket bombalarının, biyolojik ve kimyasal silahların yasaklanmasını kabul etti. Çok daha yok edici olan nükleer silahlar ise henüz benzeri uluslararası hukuki bir yasağın konusu olmadı. ICAN, çalışmalarıyla bu hukuki boşluğun doldurulmasına yardımcı oldu." ifadeleri kullanıldı.
Açıklamada, 100 farklı ülkeden sivil toplum kuruluşları tarafından oluşturulan bir koalisyon olan ICAN'ın, tüm ulusları, nükleer silahların yasaklanması ve yok edilmesi için çaba gösteren ilgili taraflarla iş birliği yapmaları konusunda öncü rol oynadığına dikkat çekilerek, şunlar kaydedildi:
"Şimdiye kadar 108 devlet, bu girişime destek verdiğini açıkladı. Dahası ICAN, uluslararası hukuk çerçevesinde nükleer silahların yasaklanması için çaba gösteren öncü bir sivil toplum aktörü haline geldi. 7 Temmuz 2017'de BM'ye üye 122 ülke, Nükleer Silahların Yasaklanması Anlaşması'nı kabul etti. Anlaşma, 50 ülke tarafından onaylandığında nükleer silahlar yasağı yürürlüğe girecek ve anlaşmaya taraf olan tüm ülkeler için uluslararası hukuk çerçevesinde bağlayıcı hale gelecek."
Bu yılki Nobel Barış Ödülü'nün, bu ülkelere dünya genelindeki yaklaşık 15 bin nükleer silahın aşamalı, dengeli ve gözlem altında imha edilmesi için ciddi müzakereleri başlatmaları çağrısı olduğuna işaret edilen açıklamada, "BM Genel Kurulu'nun nükleer silahsızlanmanın ve nükleer silahsız bir dünyanın önemine dikkati çektiği ilk kararından bu yana 71 yıl geçti. Norveç Nobel Komitesi, ICAN'a nükleer silahsızlanma hedefine ulaşma çabalarına yeni bir ivme kattığı için ICAN'ı bu yılki Barış Ödülü ile onurlandırmaya karar vermiştir. Bu yılki Nobel Barış Ödülü'nün ICAN'a verilmesi, Alfred Nobel'in vasiyetiyle de son derece uyumludur. Nobel'in vasiyetinde Barış Ödülü için üç koşul belirlenmiştir: Uluslar arasında birliğin geliştirilmesi, silahsızlandırma ve silah kontrolünün ilerletilmesi ve barış kongrelerinin düzenlenmesi. ICAN, nükleer silahsızlanmanın sağlanması için çok büyük çaba harcamaktadır. ICAN ve BM'ye üye ülkelerin büyük bir kısmı, bu hedef doğrultusunda uluslar arasındaki birliğe katkıda bulunmuştur. Ve ICAN, BM'de nükleer silahları yasaklayan anlaşmayla ilgili müzakerelere ilham verici ve yenilikçi katkıda bulunarak günümüz ve çağımızda uluslararası bir barış kongresine eş değer bir rol oynamıştır." değerlendirmelerine yer verildi.
ICANICAN, 2006'da Nobel ödüllü Nükleer Savaşı Önlemek İçin Uluslararası Fizikçiler İnisiyatifi öncülüğünde kuruldu. Örgüt, o yıl Viyana'da yapılan kongresinde ICAN'ı uluslararası bir kampanyaya dönüştürme kararı aldı. Örgüt, kampanyayı 23 Nisan 2007'da Avustralya'nın Melburne kentinde yaptığı bağış toplantısıyla dünyaya duyurdu. Ardından 30 Eylül 2007'de Viyana'da Nükleer Silahların Yasaklanması Anlaşması'na taraf devletlerle bir toplantı düzenledi.
ICAN'a halihazırda 468 sivil toplum örgütü ve 101 devlet destek veriyor. Kampanya faaliyetlerini, Uluslararası İdare Grubu (ISG) gözetiminde yürütüyor. ISG, Acronym Silahsızlanma Diplomasisi Enstitüsü, 36. Madde, Nükleer Savaşı Önlemek İçin Uluslararası Fizikçiler İnisiyatifi, Norveç Halk Yardım Teşkilatı, PAX Barış Organizasyonu, Barış Gemisi, Latin Amerika İnsan Güvenliği Ağı, Nükleer Savaşı Önlemek İçin İsveçli Fizikçiler İnisiyatifi ile Barış ve Özgürlük İçin Kadınlar Birliği örgütlerinin temsilcilerinden oluşuyor.
Kampanyanın merkezi İsviçre'nin Cenevre kentinde bulunuyor.
ICAN, 9 milyon İsveç Kronu (yaklaşık 4 milyon lira) tutarındaki ödülün de sahibi oldu. Ödül, Nobel'in ölüm yıl dönümü 10 Aralık'ta verilecek.
İsveç Kraliyet Bilim Akademisi Nobel Komitesi, pazartesi günü Nobel Ekonomi Ödülü'nün sahibini açıklayacak.
