Kuala Lumpur
Güneydoğu Asya ülkesi Myanmar'da, uzun süren askeri yönetimin ardından ikinci demokratik seçim yarın düzenlenecek.
1962'den 2015'e kadar askeri yönetimle idare edilen ve iktidarın sivilleşmesine rağmen etnik sorunlarla insan hakları ihlallerinin çözülemediği ülkede ekonomi, anayasal reformlar ve yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını, seçim kampanyalarındaki gündem maddeleri arasında yer alıyor.
Toplam Kovid-19 vakalarının 60 bine yaklaştığı, 1376 kişinin virüs nedeniyle yaşamını yitirdiği ve günlük vaka artışının dört haneli rakamlarda seyrettiği ülkede salgına rağmen seçimlerin ertelenmemesi, tepkiyle karşılanıyor.
Sağlık hizmetlerinin salgınla mücadelede yetersiz olduğunu düşünen Myanmar halkı ve bazı kuruluşlar, iktidarın bu şartlarda seçimleri yaparak halkın sağlığını tehlikeye attığını öne sürüyor.
Bunun yanı sıra Seçim Komisyonunun ülkedeki Arakanlı Müslümanların adaylık başvurularını geri çevirme ve Arakan eyaletindeki bazı bölgelerde seçim yapmama kararı, seçimlerin adil bir ortamda yapılmadığı iddialarını da gündeme taşıyor.
Birleşmiş Milletler'in yasak kararlarına tepkisine rağmen Seçim Komisyonu, adil ve eşit katılımlı şekilde sandıklara gidileceğini öne sürüyor.
İktidar için 322 sandalye gerekiyor
37 milyon seçmenin oy kullanacağı Myanmar seçimlerinde yaklaşık 7 bin aday, toplam 1171 ulusal ve yerel sandalye için yarışacak.
Ülkede 90'ın üzerinde siyasi parti seçim yarışına dahil olurken, oyların çoğunluğunu Aung San Suu Çii'nin liderliğindeki Demokrasi İçin Ulusal Birlik Partisi (NLD) ve ordunun desteklediği Dayanışma ve Kalkınma Birliği Partisinin (USDP) alması bekleniyor.
İki meclisli parlamenter sistemle yönetilen Myanmar'ın senatosu 224, temsilciler meclisi de 440 üyeden oluşuyor.
56 senatör ve 110 milletvekilinin ordu tarafından atandığı ülkede her iki meclisten toplam 322 sandalye elde eden parti, hükümet kuracak çoğunluğu sağlıyor.
Ülkenin devlet başkanı, genel seçimlerin ardından senato ve mecliste yapılan oylama ile belirleniyor.
Su Çii'nin partisi NLD'nin yeniden iktidara gelmesi bekleniyor
Eşi yabancı ülke vatandaşı olduğu için anayasa kuralları dolayısıyla 2015 seçimlerinde devlet başkanı adayı olamayan iktidar partisi NLD'nin lideri Su Çii, yarınki seçimlerde yeniden aday olacak.
Orduya yakınlığıyla bilinen USDP lideri Than Htay, Su Çii'ye karşı yarışacak.
2015 seçimlerinde 255 meclis ve 135 senato sandalyesi kazanarak birinci gelen NLD'nin, yarınki seçimlerde de birinci gelerek iktidar olması bekleniyor.
Su Çii'nin Arakanlılara yönelik insan hakları ihlallerine sessiz kalması ve anayasal reform sözünü yerin getirememesinden dolayı ülkedeki etnik grupların NLD'ye desteğinin bu seçimde azalacağı öngörülüyor.
Bu durumda iktidar partisinin, tek başına meclis çoğunluğunu kaybederek etnik temelli partilerden biriyle koalisyon arayışına girmesi ihtimali bulunuyor.
Bir önceki seçimlerde her iki meclisten toplam 41 sandalye kazanabilen muhalefet partisi USDP'nin ise iktidara gelme şansının düşük olduğu belirtiliyor.
Etnik azınlıklar seçimlerden dışlanıyor
Myanmar Seçim Komisyonu'nun güvenlik gerekçesiyle Arakan eyaletindeki 9 bölgede seçimleri iptal etmesinin ardından, ülkede etnik azınlıklara mensup 1,5 milyon seçmen oy kullanamayacak.
1982'de kabul edilen yasayla büyük çoğunluğu vatandaşlık haklarını kaybeden ve etnik temizlik sonucu sayıları giderek azalan Arakanlı Müslümanlar da hükümetin aldığı kararlardan ötürü seçimlerden dışlanıyor.
Ağustosta başlayan adaylık sürecinde Seçim Komisyonu, 10 Arakanlı Müslümanın milletvekilliği ve eyalet meclis üyelik adaylığını reddetti.
Müslümanların yanı sıra bundan önce oy kullanma hakları bulunan birçok Arakanlı Budist, bölgesel seçim yasakları nedeniyle oy kullanamayacak.
Seçimler Arakanlı Müslümanlar için umut vadetmiyor
Myanmar'da iktidar ve ana muhalefet partisi, iç siyaseti ilgilendiren birçok konuda ayrı düşünmelerine rağmen, Arakanlı Müslümanlara karşı benzer tavır sergiliyor.
Myanmar ordusunun 2017'de Arakanlı Müslümanlara yönelik saldırılarını, teröristlere karşı meşru tepki olarak niteleyen NLD lideri Aung San Suu Çii, Arakanlılara karşı etnik temizlik iddialarını kabul etmiyor.
Seçim kampanyasında Arakanlı Müslümanlar hakkında "işe yaramaz insanlar" ifadesini kullanan USDP lideri Than Htay da Myanmar ordusunun Arakanlılara yönelik etnik temizliğini savunuyor.
NLD'nin ilk iktidar döneminde Myanmar'daki etnik azınlıkların haklarını iyileştirmeye yönelik reform vaatlerini gerçekleştirmeyen Su Çii'nin, Arakanlı Müslümanların sorunlarını çözmeye yönelik adımlar atacağı düşünülmüyor.
Kaynak: AA
dikGAZETE.com
