AFYONKARAHİSAR
Başbakan Binali Yıldırım, AK Parti'nin 25. İstişare ve Değerlendirme Toplantısı'nın gerçekleştirildiği Afyonkarahisar'da, A Haber, CNN Türk, Habertürk, Kanal 24, NTV, TRT Haber ortak canlı yayın programına katılarak, gündeme ilişkin açıklamalarda bulundu ve soruları yanıtladı.
ABD Savunma Bakanı Ashton Carter'ın ziyareti ve açıklamaları hatırlatılarak, Musul'daki son durumun ne olduğu sorulması üzerine Yıldırım, Bağdat hükümetinin askeri unsurları ve onlarla hareket eden milisler aracılığıyla, DEAŞ unsurlarını temizlemek için operasyonun devam ettiğini kaydetti.
"Hava harekatında ihtiyaç duyulduğunda bizim uçaklarımız da operasyona katılacak"
Başbakan Yıldırım, "Türkiye operasyonun neresinde dahil olacak? Havada mı? Başka bir opsiyon mu var yoksa Irak Başbakanı'nın açıklaması çerçevesinde şu an için bir mutabakat yok mu?" sorusu üzerine şunları kaydetti:
"Koalisyon güçleri içerisinde hava ve kara unsurları var. Hava unsurları içerisinde Türkiye yer alacak. Bir hava harekatında ihtiyaç duyulduğunda bizim uçaklarımız da operasyona katılacak. Burada bir tereddüt yok, mutabakat sağlanmış durumda. Kara operasyonunda zaten şu anda Irak'ın resmi askerleri, polisi, güçleriyle Peşmergeler doğrudan yer alıyor. Ayrıca bizim Başika kampında eğittiğimiz Ninova Muhafızları var. Irak içerisinde diğer milis gruplar var. Dolayısıyla şu anda koalisyon güçlerinden doğrudan operasyonda yer alan başka ülke unsurları yok. ABD lojistik destek veriyor, arka planda Amerika da yer alıyor. Dolayısıyla kara harekatında şu anda bizim, aktif olarak operasyonların içerisinde yer almamızı gerektirecek bir durum söz konusu değildir."
Böyle bir ihtiyacın ne zaman doğabileceğine ilişkin olarak da Türkiye'nin oradaki hassasiyetlerinin iki noktada ön plana çıktığına işaret eden Yıldırım, bunlardan ilkinin Türkiye'nin Başika'daki askeri varlığına yönelik Bağdat'ın yaptığı "ileri-geri" açıklamaları olduğunu söyledi.
Yıldırım, "Türk birliğinin burada ne işi var?" şeklindeki rahatsız edici açıklamaların, iç siyaset sahipleriyle veya başka ülkelerin yönlendirmesiyle yapıldığını düşündüklerini belirtti.
"PKK terörünün barındığı ülke Irak"
Başbakan Yıldırım, "Musul operasyonundan sonra demografik yapının değiştirileceği ve Musul'da yaşayan iki milyona yakın insanın mülteci durumuna düşüp ve büyük bir mülteci akınının Türkiye'ye geleceği yönünde endişelerimiz var." ifadelerini kullandı.
"Yeni Kerbela'lar oluşmasın. Böyle bir tehlike görüyoruz ve bunu da vakitlice uyarıyoruz." diyen Yıldırım, buradan çıkacak mültecilerin Türkiye'ye gelmesinin mevcut 3 milyon Suriye vatandaşının üzerine bir milyon kişinin daha eklenmesi anlamına geldiğine dikkati çekti.
Mezhep savaşı riskinin de ciddi biçimde artabileceğini vurgulayan Yıldırım, "Bu büyük bir katliam, ikinci bir Felluce vakası demektir. Bütün bunları dikkate alarak, biz bu işe kayıtsız kalamayız çünkü bizim Irak'la beraber 350 kilometre sınırımız var. Dolayısıyla Irak'tan gelecek her türlü terör tehdidine, mülteci akınına karşı ve bölgede zuhur edecek bir mezhep savaşı ve katliamlara karşı Türkiye asla kayıtsız olamaz. Gerektiği anda müdahale etmekten de zerre kadar tereddüt göstermeyeceğiz. Bunu da açıkça ifade ettik. Bu konuda da hiç kimsenin vaazı, nasihatine ihtiyacımız yok." ifadelerini kullandı.
Bir konunun daha unutulmaması gerektiğini vurgulayan Yıldırım, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Ülkemizin başını ağrıtan PKK terörünün barındığı ülke Irak. Irak bize laf edeceğine önce bize orada bulunan ve ülkemizi rahatsız eden yıllardır sivil insanların hayatına kasteden, güvenlik güçlerimizi şehit eden, bu alçak hain bölücü PKK terör örgütüne yataklık yapmasınlar. Önce ülkelerine sahip çıksınlar, ülkelerindeki terör örgütlerini zapturapta alamıyorlar, Türkiye'ye kafa tutuyorlar."
Irak ve ABD'nin verdiği taahhütlerin, Türkiye'nin tereddüt ve kuşkularını karşılamadığını dile getiren Yıldırım, tedbir almak için her türlü hazırlığı yaptıklarını belirtti.
'Güvenli bir alan oluşturmak daha akıllıca'
Türkiye'nin Suriye'yle 911, Irak'la 350 kilometre uzunluğunda sınırı olduğunu anımsatan Yıldırım, "Bu hudutların güvenliğini sağlamak, buradan terör unsurlarının geçişini önlemek için her türlü tedbiri alma hakkına sahibiz. Bunu Suriye'de Fırat Kalkanı Operasyonu ile başlattık." dedi.
Fırat Kalkanı Harekatı'nın iyi gittiğini ifade eden Yıldırım, güneye, El Bab'a doğru temizlik harekatının devam ettiğini, güvenli bölge oluşturulduğunu, Türkiye'deki mültecilerin de bu bölgeye yerleşerek, normal hayatlarına döndüklerini aktardı.
Başbakan Yıldırım, şöyle devam etti:
"DEAŞ'ı sınırımızdan uzaklaştırdık. Benzer şeyi Irak'ta da şartlar icap ederse yaparız. Tereddüt olmasın. Irak'taki sınır bölgemizde arazi şartları çok zor, tamamen derin vadiler, dağlar... Dolayısıyla oradan mülteci geçişi çok zor, buna da rıza gösteremeyiz çünkü onlar arasında terör unsurları karışıp geçme riski çok yüksek. O yüzden Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi'nin kontrolündeki bölgede, güvenli bir alan oluşturmak daha akıllıca. Ona yönelik tedbirlerimiz var."
"Türkiye olmadan bu bölgede plan yapmak akla ziyan bir iştir"
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın "Türkiye, hem sahada hem de masada olacak" ifadesinin hatırlatılması üzerine Yıldırım, birinci önceliğin bölgede terör örgütünün temizlenmesi, Irak'ın toprak bütünlüğünün tehdit eden unsurların ortadan kaldırılması ve Suriye'de DEAŞ başta olmak üzere diğer terör örgütlerinin bertaraf edilmesi olduğunu, Türkiye'nin bu konuda gerekli adımları attığını dile getirdi.
Suriye ve Irak'ta istikrarın sağlanması gerektiğine dikkati çeken Yıldırım, şunları söyledi:
"Bizim dediğimiz 'Masada olacağız' meselesi de buralarda barışın sağlanmasıdır. Barış görüşmelerinde Türkiye mutlaka işin içindedir, olmaya da devam edecek. Türkiye olmadan bu bölgede plan yapmak akla ziyan bir iştir çünkü, herkes işleri bitince çekip gidecek. Biz bu bölgedeki insanlarla beraber yaşayacağız. Bu bölgeyle hiçbir ortak bağı olmayan insanlar masada olacak, Türkiye olmayacak... Bizim tarihten gelen birlikteliğimiz var, kültür birlikteliğimiz var, her yönden birçok ortak değerimiz var. Konuştuğumuz bu bölgelerin tamamı Misakımilli sınırları içerisinde yer almış bölgelerdir. Cumhuriyetin kuruluşundan sonra bile buralar hala Misakımilli sınırları içerisindedir. Dolayısıyla Türkiye'nin güvenliği, geleceği ve terör meselesi ile herhangi bir acı çekmemiz... Burada mutlaka Türkiye'nin ağırlığı olacaktır ve nitekim olmaya başlamıştır."
'Bir terör örgütüyle başka terör örgütünü yok etmek akla ziyan iştir'
Türkiye'nin Kürt vatandaşlarıyla ya da Suriye'de, Irak'ta yaşayan Kürtlerle hiçbir alıp veremediğinin bulunmadığını dile getiren Yıldırım, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Ama sorun ne? Maalesef ABD şöyle düşünüyor, 'ben DEAŞ'ı yok etmek için YPG/PYD ile işbirliği yapacağım, kendi askerimi, kendi varlığımı burada riske atmayacağım, içeride bunlarla DEAŞ'ı yok edeceğim.' Allah aşkına soruyorum, kendilerine de söyledim, en üst düzeyde söyledim, dünyanın neresinde görülmüş? Bir terör örgütüyle başka terör örgütünü yok etmek akla ziyan iştir. Peki yok ettikten sonra öbür terör örgütünü ne yapacaksınız? Onun için başka terör örgütü mü üretip onunla mücadele edeceksiniz? Bu bir devlet politikası olamaz. Bu bir yanıltmadır.
Oradaki terör grupları maalesef Amerika'yı bu konuda ikna etmiş gibi gözüküyor. Ama Amerika şu tercihi yapmak zorunda, ya yıllardan beri her alanda stratejik ortaklık yapmış, NATO'da beraber olan, savunma alanında çok geniş işbirliği olan, Kore savaşından tutun bir çok konuda hep beraber hareket ettiği Türkiye'yi mi tercih edecek, yoksa 3-5 teröristin oluşturduğu grupları mı tercih edecek? Biz onlara söyledik, 'bakın YPG'ye, PYD'ye verdiğiniz silahların yarıdan fazlası PKK'ya gidiyor. Doğu'da, Güneydoğu'da elde ettiğimiz silahlara bakıyoruz, onların silahları. Uçaksavarlar, roketatarlar. Bu ne anlama geliyor? Amerika bizim dostumuzsa bize silah çeken terör gruplarına dolaylı olarak destek vermiş olmuyor mu?"
'Kimseden izin, icazet almaya ihtiyacımız olmaz'
Yıldırım, Münbiç harekatı esnasında ABD Başkanı Barack Obama ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, açık, net konuştuklarını, anlaştıklarını söyledi. Başbakan Yıldırım, şöyle devam etti:
"Münbiç'ten DEAŞ temizlenince buraya getirilen ve bu harekatta Amerika ile birlikte bulunan YPG ve PYD unsurları tekrar bölgelerine, Fırat'ın doğusuna çekilecekler. Bu açık söz. Bugün de hala Amerika, 'sözümüz söz' diyor ama bir şekilde ayak sürüyorlar. Acaba PYD, YPG'ye müsamaha mı ediyorlar, yoksa söz mü geçiremiyorlar? Söz geçirememeleri mümkün değil. Amerika olmasa PYD, YPG'nin yapacağı bir şey yok. Dolayısıyla ağırdan alıyorlar ama bu konuda bizim kararlılığımız çok iyi biliniyor. Hiçbir tereddüt yok. Yani bunun sonuna kadar takipçisi olacağız. Şunu söyleyeyim, özetle Türkiye gerek sınırları içerisinde gerek sınırları dışarısında ulusal güvenliğini tehdit eden, toprak bütünlüğünü tehdit eden, vatandaşlarının can ve mal emniyetini tehlikeye sokan her terör örgütüyle, ismi ne olursa olsun, ister PKK olsun, ister PYD olsun, ister YPG olsun, ister DEAŞ olsun, ne olursa olsun gereğini yaparız. Kimseden de izin, icazet almaya ihtiyacımız olmaz. Bu kadar açık ve net söylüyorum."
Yıldırım, "İhtiyaç olan her bölgede güvenli bölge, güvenli alan oluşturulması prensip olarak bizim de Kuzey Irak Kürt Bölgesinin de istediği bir şey çünkü ortak tehdit aynı. Türkiye için de Kuzey Irak için de ortak tehdit PKK." diye konuştu.
'Sistemde 5 yıllığına başkan seçilecek'
Başkanlık sistemine ilişkin Başbakan Yıldırım, "Bizim düşüncemiz, sistemde 5 yıllığına başkan seçilecek. Henüz içeriğe girmedik ama eskisi gibi milletvekili seçimlerinin de 5 yılda bir olması uyum açısından yerinde olur, diye düşünüyoruz." dedi.
Muhabir: Burcu Çalık, Zehra Aydın, Ferdi Türkten