Ankara
Filistin Dışişleri Bakanı Riyad el-Maliki, Filistinliler olarak İsrail-Filistin meselesinin çözümü için her zaman bir uluslararası barış konferansının yapılmasını savunduklarını belirterek "Şimdi bu uluslararası barış konferansının nerede yapılacağına taraflar karar verecek. Genellikle taraflar, her iki taraf için de gerçekten dostane olan bir ülke seçerler. Türkiye bu rolü oynayabilir." dedi.
Maliki, Antalya NEST Kongre Merkezi'nde düzenlenen, Anadolu Ajansının (AA) "Global İletişim Ortağı" olduğu Antalya Diplomasi Forumu 2022 (ADF) kapsamında AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
İsrail-Filistin meselesinde iki devletli çözümün mümkün olabileceğini kaydeden Maliki, bu konuda dünyada bir fikir birliğinin olduğunu söyledi.
Maliki, buna ulaşmak için yıllardır çok çalıştıklarını, bundan kolayca vazgeçemeyeceklerini vurguladı.
Bu nedenle dünyanın ya bunu taraflara dayatması ya da iki devletli çözümün uygulanacağı bir uluslararası barış konferansı için çalışmaları gerektiğini aktaran Maliki, şöyle devam etti:
“Ancak sorun, ya İsrail bu iki devletli çözümü reddederse? Başka ne alternatifimiz var? Bu gerçekten çok önemli bir soru. Bu alternatif tek devlet mi? İsrail’in tek devletli çözümü kabul edeceğini mi düşünüyorsunuz? Tabii ki İsrail bunu reddedecek. İsrail’in, Filistin’in, bölgenin ve dünyanın barışı için iki devletli çözüm uygulanmalı ve uluslararası toplum İsrail’i ikna etmeli. Bu iki devletli çözümü kabul etmek çok geç olmadan onların yararına. Tabii ki iki devletli çözümü seçmeyi reddederlerse bedelini ödemek zorunda kalırlar.”
"Bizim aradığımız şey, sorunlara çözüm bulmak, sorunları yönetmek değil"
İsrail’de kurulan yeni hükümet ile bölgede barışın sağlanma umutlarına ilişkin soruya Maliki, her zaman bu amaçla çalışıldığı sürece barış umudu olduğu yanıtını verdi.
Maliki, “İsrail dahil birçok ülke mevcut durumu korumak ve çatışmayı yönetmek için bunun gibi müzakereler yapmak istedi. Bizim aradığımız şey, sorunlara çözüm bulmak, sorunları yönetmek değil.” dedi.
Barışın yalnızca Filistinliler ve İsrailliler için değil, tüm bölge ve dünya için gerekli olduğunun altını çizen Maliki, Filistin meselesinin 1967 sınırlarıyla bağımsız bir Filistin devletinin kurulmasıyla çözülmesi durumunda İsrail’in huzur içinde yaşayabileceğini dile getirdi.
Filistin Dışişleri Bakanı Maliki, öte yandan savaş ve çatışmayı konuşmak yerine iş birliği, barış ve refahı konuşabileceklerine dikkati çekti.
"Türkiye, her zaman Filistin davasının yanında oldu"
Türkiye’nin Filistin meselesine ilişkin duruşunun sorulması üzerine Maliki, “Türkiye, her zaman Filistin davasının yanında oldu. Yalnızca Cumhurbaşkanı (Recep Tayyip) Erdoğan, hükümet ya da meclis değil, Türk insanları da öyle.” ifadelerini kullandı.
Maliki, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın her zaman İsrail’in tutum ve davranışlarına eleştirel yaklaştığını belirterek Türkiye’nin Filistin davasında “hikayenin haklı tarafında” olduğunu söyledi.
Batı Şeria’da Yahudi yerleşim yerlerinin artmasının iki devletli çözüme engel olup olmayacağı yönündeki soru üzerine Maliki, “Evet, bu kesinlikle en büyük engellerden bir tanesi.” şeklinde konuştu.
"Bu yerleşimler barış ve refaha birer engel oluşturuyor"
Maliki, İsrail'in Filistin topraklarında inşa ettiği Yahudi yerleşim birimlerinin "yasa dışı olduğuna" dikkati çekerek “Bu yerleşimler barış ve refaha birer engel oluşturuyor. Çünkü bu yasa dışı yerleşimlerin inşası uluslararası hukukun ihlali, çünkü yeni yerleşimlerde Filistin nüfusu yerinden ediliyor, çünkü yerleşimler sahadaki gerçeklikleri değiştirerek yeni gerçeklikler inşa ediyor.” diye konuştu.
Filistin Dışişleri Bakanı Maliki, uluslararası toplumun bu duruma karşı birlik olduğunu belirtti.
Maliki, Türkiye-İsrail yakınlaşmasının Filistin meselesine olumlu katkı sağlayıp sağlamayacağına ilişkin soruya da “Umarım. Türkiye, İsrail ile ilişkilerin yeniden kurulmasının Filistin davasına yardımcı olabileceğini söylüyor.” yanıtını verdi.
Türkiye’nin 2018’de İsrail ile ilişkilerini “İsrail’in Filistin halkına karşı işlediği suçlar ve uluslararası hukuku ihlal etmesi” nedeniyle kestiğini belirterek 2018’den beri hiçbir şeyin değişmediğini, durumun aynı devam ettiğini dile getirdi.
"Türkiye, Filistinlilerle olan ilişkisinden vazgeçmeyecek"
Maliki, “Mevlüt Çavuşoğlu, İsrail ile ilişkilerde herhangi bir yeniden yapılanmanın Türkiye'nin Filistinlilerle ilişkisi pahasına olmaması gerektiğini bana teyit etti. Buna inanıyorum. Çünkü Türkiye, Filistinlilerle olan ilişkisinden vazgeçmeyecek.” değerlendirmesini yaptı.
“Türkiye'nin nerede durduğunu her zaman biliyoruz.” diyen Maliki, İsrail’in Yahudi yerleşim yerlerinin inşası ve Filistinlilerin haklarının ihlali konusunda duruşunu değiştirmeyeceğini söyledi.
Türkiye, İsrail ve Filistin taraflarını bir araya getirecek "rolü oynayabilir"
İsrail ile Filistin arasındaki arabuluculukta Türkiye'nin rolünün ne olabileceğine ilişkin soruyu da Maliki, şöyle yanıtladı:
“Türkiye bir rol oynamak istiyorsa, bu gerçekten Türkiye'ye kalmış. Türkiye, Ukrayna ve Rusları Türk topraklarında bir araya getirerek diplomatik liderlik gösterdi. Türkiye aynısını İsrail ve Filistin için de denemek istiyorsa, bunu başarmasını umarız. Türkiye bunu yapmak isteyebilir. Türkiye bize tarafları bir araya getirme niyetinde olduğunu söylemedi.”
Maliki, Filistinliler olarak her zaman uluslararası bir barış konferansını savunduklarını belirterek “Şimdi, bu uluslararası barış konferansının nerede yapılacağına taraflar karar verecek. Genellikle taraflar, her iki taraf için de gerçekten dostane olan bir ülke seçerler. Türkiye bu rolü oynayabilir.” dedi.
Geçen ramazan ayında Filistinlilerin Mescid-i Aksa’da ibadet etmelerine izin verilmemesi ve ardından Gazze’ye yapılan saldırılara da değinen Maliki, bu ramazan da durumun kendini tekrar etmesinden korktuklarını ifade etti.
Maliki, bu ramazanın ibadet, dayanışma ve barış ayı olmasını istediklerini, İsrail’den herhangi bir şiddet görmek istemediklerini söyledi.
Çavuşoğlu’nun ramazan başında hem Filistin’i hem de İsrail’i ziyaret edeceğini aktaran Maliki, “(Çavuşoğlu) Kudüs'ün herkes için güvenli bir yer olmasını sağlamak için elinden geleni yapacaktır.” diye konuştu.
"Gerçekten herhangi bir taraf tutmaya dayanamayız"
Rusya-Ukrayna savaşında Filistin’in tarafsız kalmasına ilişkin Maliki, “Neticede işgal altındaki bir ülkeyiz. Gerçekten herhangi bir taraf tutmaya dayanamayız.” değerlendirmesini yaptı.
Maliki, bir taraf olmaları durumunda diğer tarafın desteğini kaybedebileceklerinin altını çizerek “Filistin halkını ve Filistin çıkarlarını korumak için Ukrayna ile Rusya arasında, başka hiçbir ülke arasında hiçbir ihtilafta taraf tutmamayı tercih ediyoruz.” dedi.
"Filistin'deki insanların acılarını görmezden geliyorlar"
Batılı ülkelerin Ukrayna-Rusya savaşı ile İsrail-Filistin çatışmasını ele alma biçimlerinde “çifte standart” uyguladığını vurgulayan Maliki, şunları kaydetti:
“70 yıldır yapmaya çalışıp da yapamadığımız şey, Ukrayna söz konusu olduğunda 7 günde yapıldı. Uluslararası toplum, Ukrayna'yı ve Ukrayna'daki insanların acılarını desteklemek için Ukrayna'nın arkasında durdu. Ama Filistin'deki insanların acılarını görmezden geliyorlar, Yemen'deki insanların acılarını görmezden geliyorlar, Lübnan'daki, Suriye'deki, Irak'taki, Libya'daki, Myanmar'daki veya herhangi bir yerdeki insanların acılarını görmezden geliyorlar. Tüm dünyanın saygınlığının tadını çıkarmak istiyorsanız seçici olamazsınız, evrensel olmalısınız.”
Maliki, Kudüs'teki ABD konsolosluğunun henüz açılmamış olmasına ilişkin, “Bize Kudüs'teki Amerikan Konsolosluğunu, Washington'daki misyonumuzu yeniden açacaklarını söylediler. İsrail'e yerleşimleri ve inşaatların durdurması için baskı yapacaklarını söylediler. Bunların hiçbiri olmadı.” değerlendirmesini yaptı.
ABD’deki yeni yönetimin kendilerine “farklı olduklarına dair söz verdikleri için” beklentilerinin yüksek olduğunu kaydeden Maliki, "Amerikalıların sözlerini yerine getirmemelerinden ve bu meseleleri incelemek ve bunları nasıl ortaya koyacaklarını bulmak için beklenenden fazla zaman ayırmamalarından dolayı hüsrana uğradık.” diye konuştu.
Kaynak: AA
dikGAZETE.com
