'Kuşların 3'te 2'si göç yolunda ölüyor'

Doğa Araştırmaları Derneği Başkanı Osman Erdem, "Doğal ve insani nedenler ışığında bakıldığında, kışlama alanlarına giden göçmen kuşlardan sadece yüzde 30-40'ı üreme alanlarına geri dönebiliyor. Bu da kuşların 3'te 2'sinin göç yolunda veya kışlama alanlarında öldüğünü gösteriyor." dedi.

Erdem, AA muhabirine, Dünya Göçmen Kuşlar Günü dolayısıyla değerlendirmede bulundu.

Türkiye'nin pek çok konuda olduğu gibi konumundan dolayı kuş varlığı yönünden de stratejik öneme sahip olduğunu belirten Erdem, Avrupa, Asya ve Afrika kıtaları arasında binlerce yıldır süregelen kuş göçlerinden ikisinin Türkiye üzerinden gerçekleştiğini söyledi.

Erdem, Avrupa'nın kuzeyinde kuluçkaya yatan milyonlarca kuşun, kışı geçirmek üzere o yıl doğan yavrularıyla birlikte sonbaharda Türkiye üzerinden Afrika'ya göç ettiğini, ilkbaharda da aynı yolları kullanarak geriye, kuluçka bölgelerine döndüklerini anlattı.

Son 60 yıldır, İstanbul Boğazı, Çoruh Vadisi ve Hatay'daki Belen Geçidi'nden geçen kuşlara yönelik envanter çalışmaları yapıldığını ancak göç döneminin tamamını kapsamadığı için istatistiki veri oluşturulamadığını dile getiren Erdem, şöyle konuştu:

"Sadece son 10 yıldır Batum'da düzenli olarak sonbahar yırtıcı kuş göçü sayımları yapılmaktadır. Çoruh Vadisi'ni kullanarak göç eden kuşlar hakkında 10 yıla ait sağlıklı bilgiler bulunuyor. Sayımların sonucu, her yıl 1,2 milyon ile 1,4 milyon arasında kartallar, şahinler, çaylaklar, deliceler, doğan gibi yırtıcı kuşların Çoruh Vadisi ve yan kolları üzerinden Anadolu'ya girdiğini ve buradan Afrika'daki kışlama alanlarına göç ettiğini göstermektedir."

Erdem, kuş göçlerinin önündeki engellerin doğal ve insan eliyle olmak üzere iki başlıkta değerlendirilebileceğine işaret ederek, doğal engellerin yüksek dağlar, denizler, büyük çöller ve buzul alanları olarak sıralanabileceğini bildirdi.

Göç sırasındaki fırtına, kasırga, kötü hava koşullarının önemli kuş kayıplarına yol açtığına dikkati çeken Erdem, özellikle deniz aşırı göçler sırasındaki hava koşullarının elverişsizliğinin çoğu kez toplu ölümlere neden olduğunu ifade etti.

Erdem, doğal olmayan engellerin başında ise enerji nakil hatları, rüzgar türbinleri ile yüksek binalar geldiğini vurgulayarak, "ABD'de yapılan bir araştırmaya göre elektrik hatları nedeniyle yılda 130-174 milyon kuşun hayatını kaybettiği belirlenmiştir. Kuş-uçak çarpışmaları da özellikle bizim gibi, üzerinde kuş göç güzergahları bulunan ülkeler için önemli riskler oluşturmaktadır." diye konuştu.

Yapılan araştırmalarda kuşların yetersiz beslenmesinin de göç yollarında ölümlere neden olduğunu belirten Erdem, "Kışlama alanlarına giden göçmen kuşlardan sadece yüzde 30-40'ı üreme alanlarına geri dönebiliyor. Bu da kuşların 3'te 2'sinin göç yolunda veya kışlama alanlarında öldüğünü gösteriyor." ifadelerini kullandı.

Erdem, göçmen kuşları tehdit eden insan kaynaklı sorunların başında, mera, sulak alanlar ve ormanlar gibi yaşam alanlarının yok edilmesinin geldiğine dikkati çekerek, "Zirai mücadele ilaçları ve kimyevi gübreler, kemirgenler ve yırtıcı hayvanları öldürmek için doğaya bırakılan zehirli etler, yasa dışı avcılık, yumurta toplama, yuvalara, yumurtalara ve yavrulara zarar verme, kuş kaçakçılığı, denizlerde zaman zaman yaşanan petrol kirliliği kuşları tehdit eden diğer önemli problemlerdir." sözlerine yer verdi.

Kaynak: AA