'Karagöz oyunu hala büyük bir zevkle izleniyor'

İSTANBUL - AHMET ESAD ŞANİ

Karagöz sanatçısı ve Karagöz Derneği Başkanı Enis Ergün, oyunun temel yapısını bozmadan içeriğinde sürekli değişiklikler yaptıklarını belirterek, "Zaten bunu yapmıyor olsak bugünün seyircisi için eskide kalmış bir sanat olur. Karagöz oyunu hala büyük bir zevkle izleniyor." dedi.

AA muhabirine konuşan Ergün, yeni bir oluşum olan Karagöz Derneği'nin, Kültür ve Turizm Bakanlığı Somut Olmayan Kültürel Miras Taşıyıcısı sanatçılar, üniversitelerden akademisyenler, öğretmenler ile Devlet ve Şehir Tiyatrosundan oyuncuların bir araya gelip Karagöz sanatını daha iyi yerlere götürebilmek amacıyla kurulduğunu söyledi.

Dernek olarak geçen sene düzenledikleri 1. Karagöz Festivali sayesinde, İstanbul'da toplamda 20 bin çocuğa ulaştıklarını belirten Ergün, "Bütün çocuklarımız tarafından bilinen bir kahraman olan Karagöz'ün sadece İstanbul veya büyükşehirlere değil 81 ilimizin tamamına yayılmasını istiyoruz." diye konuştu.

Ergün, Karagöz hayal oyununun dünyada örneği olmayan kadim bir sanat olduğunu, içinde toplumun sorunlarını, çözümlerini, musikisini ve edebiyatını barındırdığını ifade ederek, "Karagöz bugün daha çok çocuk oyunu olarak biliniyor ama aslında çocuklara olduğu kadar gençlere ve yetişkinlere yönelik de bir oyun. Eski metinlerde bunu çok net görüyoruz." şeklinde konuştu.

Oyunun ismine ilişkin değerlendirmede bulunan Karagöz sanatçısı Ergün, "Geçmişten günümüze kadar bütün literatürde Karagöz oyunu olarak yer almış. Birleşmiş Milletler Eğitim Bilim ve Kültür Teşkilatı'nın (UNESCO) 'Somut Olmayan Kültürel Miras' listesine de 'Karagöz' sanatı olarak geçti. Baş kahramanı Karagöz. Nasıl biz dünyadaki kahraman hikayelerini yan karakterler olmasına rağmen ana kahramanların ismiyle anıyorsak, Karagöz'ü de bu şekilde anmamız gerekiyor. Hacivat da diğer karakterler de önemli ama oyunun tamamında var olan ve oyunun tüm sonuçlarını etkileyen kişi Karagöz'dür." ifadesini kullandı.

Karagöz'ün içinde edebiyattan musikiye, resimden tiyatroya herşeyi barındıran bir sanat olduğunu dile getiren Ergün, şunları kaydetti:

"Karagöz oyununa hayal oyunu diyoruz çünkü hayal perdesinde oynatıyoruz. Şeffaf derilerden yapılmış 2 boyutlu kuklalar tarafından arkadan yansıtılan ışıklarla seyirciye aslında bir sinema sunuyoruz. Bu gösterinin 2 boyutlu olmasına rağmen hala geçerli olmasının sebebi, arkasında yüzyıllar boyunca oluşan tekniği. Hem oynatım hem de metinler anlamında interaktif olması Karagöz'ü hala yaşanabilir kılıyor. Yüzyıllar boyunca oturmuş bu kadim yapı, bugünün seyircisine de hitap edecek metinlerle buluştuğunda hala yaşayabilir oluyor."

Karagöz sanatçısı arkadaşlarıyla birlikte hem "Kar-ı Kadim" denilen eski oyunları güncelleyerek bugün de oynattıklarını hem de "Nev-i İcad" olarak isimlendirilen yeni oyunlar yazdıklarını anlatan Ergün, "Bugün hala metinler yazılmaya devam ediyor. Yeni karakterler ekleniyor, müzik değişiyor, oyunun temel yapısını bozmadan içeriğinde sürekli değişiklikler yapıyoruz. Zaten bunu yapmıyor olsak bugünün seyircisi için eskide kalmış bir sanat olur. Karagöz oyunu hala büyük bir zevkle izleniyor." değerlendirmesine bulundu.

İstanbul'un ilçelerinde çeşitli etkinliklerle gerçekleştirilecek "2. İstanbul Karagöz Festivali" için 6 aydır yoğun bir hazırlık içinde olduklarını belirten Ergün, "31 Ekim'e kadar sürecek '2. İstanbul Karagöz Festivali' kapsamında atölye ve söyleşilerin yanı sıra 15'ten fazla ilçede her gün farklı Karagöz sanatçılarıyla gösteriler olacak." dedi.

Ergün, vatandaşların ücretsiz olarak katılabileceği etkinliklerin yanı sıra İstanbul'un diğer bölgelerine de Karagöz'ü götürmek için çalışmalar yaptıklarını ifade ederek şunları kaydetti:

"İstanbul'un 39 ilçesinin tamamında var olabilmek için "Çatkapı Karagöz" isimli bir proje geliştirdik. Bu kapsamda Ağva'dan Silivri'ye kadar özellikle köy okullarını veya merkeze uzak okulları ziyaret edecek ve çocuklara özel hazırlanan ve 100 bin adet basılan Karagöz tasvirlerini hediye edeceğiz. Festivaller genelde merkez ilçelerde oluyor ama biz İstanbul'un her ilçesinde var olmaya çalıştık. Önce Karagöz farkındalığı oluşturup ardından insanların bunu talep etmesini, sinema gibi 'bu hafta da Karagöz oyunu izlemeye gidelim' demelerini istiyoruz."

Geçen sene 1 haftalık programla başladıklarını, bu yıl ise 1-31 Ekim tarihleri arasında 18 sanatçıyla gösterilerin devam edeceğini belirten Ergün, şunları ekledi:

"Eyüp Kültür ve Sanat Merkezi'ndeki çocuk açılışıyla başlayacak festival, 31 Ekim'deki kapanış etkinliğine kadar farklı ilçelerde devam edecek. Gösteri Sanatları Merkezi'nin başında olduğu dönemde Üstün İnanç hocamız Karagöz'ü çok önemsedi. Onun açmış olduğu yolla bugün Karagöz sanatı daha iyi bir noktaya geldi. Bu sene onur konuğu olacak. Yazar Üstün İnanç'ın 'Onur Konuğu' olarak katılacağı 2 Ekim akşamı düzenlenecek ödül töreninde ise Karagöz sanatına katkı sağlamış kişi ve kurumlara 'Yaşam boyu onur', 'emek', 'destek' ve 'katkı' ödülleri verilecek. Ayrıca genç kuşak üç Karagöz sanatçısına da ödül takdim edilecek. Ayrıca 'Hayalname' adını verdiğimiz bir Karagöz konseri gerçekleşecek, Karagöz musikisinden eserler icra edilecek."

Karagöz festivali etkinliklerine herkesi davet eden Ergün, "Seyircilerimiz 2 Ekim'den sonra İstanbul'un her yerinde Karagöz'ü görmeye başlayacaklar, Sahnelere bekliyoruz, katılım ücretsiz. Karagöz onları kısa süreliğine de olsa günlük hayatın gerilimlerinden uzaklaştırıp kahkaha ile buluşturacaktır." diye konuştu.

Kaynak: AA