'Kalitesiz kömür yılda 350 can alıyor'

ANKARA - Yıldız Nevin Gündoğmuş

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Müsteşarı Mustafa Öztürk, Türkiye'de ısınmada kalitesiz ve kükürdü yüksek kömür kullanımı nedeniyle her yıl 350 kişinin zehirlenerek hayatını kaybettiğini belirtti.

Öztürk tarafından hazırlanan, "Kömür satın alırken dikkat edilecek hususlar" adlı kitapçıkta, vatandaşlara doğru kömür kullanımı konusunda bilgiler aktarıldı.

Hava kirliliğinin insan yaşamının kalitesini azaltan, sürdürülebilirliğin uygulanmasında engel yaratan önemli bir çevresel sorun olduğuna dikkat çekilen kitapçıkta, dünyada 3 milyar insanın ısınmada kömür ve odun gibi katı yakıt kullandığına işaret edildi.

Kalitesiz soba ve katı yakıt kaynaklı hava kirliliğinin dünyada yılda 4,3 milyon insanın erken ölümüne neden olduğu aktarılan kitapçıkta, Türkiye'de ısınmada kalitesiz ve kükürdü yüksek kömür kullanımı nedeniyle her yıl 350 kişinin zehirlenerek yaşamını yitirdiği kaydedildi.

Kömürdeki kül oranının düşük olmasına dikkat edilmesi istenen kitapçıkta, "Kömür satın alırken boyutuna lütfen dikkat ediniz. Kömür boyutu yerli ve ithal kömürde 18-150 milimetre arasında olmalıdır. Kömürün boyutu ızgara aralığından küçükse, kömürler ızgara altına düşer. Böylece kömür yanmadan ızgara arasından küllüğe düşer, yanmayan kömüre fazla bedel ödenmiş olur. Büyük boyutlu kömürler ise doğru olarak işlenmemiş, bünyesinde fazla miktarda kükürt, kül ve nem içeriyor demektir. " ifadelerine yer verildi.

Kitapçıkta, mahalli idarelerin dikkat etmesi gerekenler konusunda da şunlar kaydedildi:

"Katı yakıt satış yerleri lisanslı olmalıdır. Hava kirliliğine neden olan kalitesiz yakıt satan yerler denetlenmelidir. Ayrıca ihbar hattı kurulmalıdır. Kömür satış noktalarında denetimler yapılmalı ve kömür numuneleri alınarak limit aşan kömür satanlar hakkında yasal işlem yapılmalıdır. Açıkta kömür satışı yapan yerler ve kullananlar denetlemelidir. Nerelerde açık kömür satıldığı ve kullanıldığı bilinmelidir. Açık kömür satanlar ve kullananlar hakkında çevre kanununa göre yasal işlem yapılmalıdır. Temiz hava hayati önem taşımaktadır. Hava kirliliğinin yoğun olduğu bölgelerde kaliteli kömür ve yakma sistemi kullanıldığı halde hava kirliliği (özellikle PM10 ve PM2.5 kirliliği) devam ediyorsa doğalgaz gibi temiz yakıta geçilmeli, ısınmada doğalgazlı (veya LPG'li) ve bacalı soba ve enerji verimli elektrikli soba kullanımı yaygınlaştırılmalıdır. Ayrıca Türkiye’de ısınma amaçlı kömürler ancak üstten tutuşturmalı soba ve kazanlarda kullanılabilir. Piyasadaki sobalar ve kazanlar, üstten tutuşturmalı olmalıdır. Vatandaş bu konuda uyarılmalıdır. Üstten tutuşturmalı sobalarda yanma esnasında kor üzerine taze kömür beslemesi kesinlikle yapılmamalıdır. "

Kitapçıkta, ayrıca vatandaşlara "İhtiyacınız oldukça kömür satın alınız. Evinizi kömür deposu haline getirmeyiniz." tavsiyesinde bulunuldu.