Ankara
Japonya'da iktidardaki Liberal Demokrat Partinin (LDP) liderlik seçimlerini kazanan 67 yaşındaki İşiba Şigeru'nun gelecek hafta başbakanlığı devralması bekleniyor.
Başbakan ve LDP lideri Kişida Fumio'nun siyasi fon skandalını gerekçe göstererek istifa edeceğini duyurması sonrası düzenlenen seçimli kongrede iktidar partisi yeni liderini belirledi.
Tokyo'nun Nagataçoo bölgesindeki parti genel merkezinde düzenlenen seçimde yarışan ikisi kadın 9 adaydan hiçbiri, ilk turda oyların çoğunluğunu elde edemedi.
İlk tur sonuçlarına göre Ekonomik Güvenlikten Sorumlu Devlet Bakanı Takaiçi Sanae ve geçmişte birer yıl tarım ve savunma bakanlıkları yapan eski LDP Genel Sekreteri İşiba Şigeru ikinci tura kaldı.
Kadın aday Takaiçi 181 oyla ilk, eski Bakan ve LDP Genel Sekreteri İşiba 154 oyla ikinci ve eski Enerji Bakanı Koizumi Şinciro 136 oyla üçüncü sırada yer aldı.
Adayların çoğunluğu elde edememesi üzerine en çok oy alan Takaiçi ile İşiba ikinci turda yarıştı. Bu tur sonunda 215 oy alan İşiba, LDP'nin yeni lideri seçildi, kadın aday Takaiçi ise 194 oy alabildi.
İşiba'nın, 1 Ekim'de LDP ve koalisyon ortağı Komeito'nun hakimiyetindeki Meclis oturumunda Japonya'nın yeni başbakanı seçilmesine kesin gözüyle bakılıyor.
Siyasetin içinde bir aile
Japonca öğretmeni annesi İşiba Kazuko, İkinci Dünya Savaşı öncesi dönemde "dini figür" kabul edilen Kanamori Miçitomu'nun torunu.
İşiba, Tokyo bürokrasisinin merkezi Çiyoda bölgesinde 4 Şubat 1957'de siyasetin içinde olan ailede dünyaya geldi.
Babası İşiba Jiro'nun, Tottori Eyaleti Valisi seçilmesiyle 1958'de ailesiyle bu eyalete bir yaşında taşınan İşiba'nın, başkentte çocukluk hatırasının olmadığı belirtiliyor.
Lise eğitimine Tottori Üniversitesine bağlı lisede başlayan İşiba, babasının 1970'lerin ortalarında milletvekili seçilmesiyle Tokyo'ya taşındı.
Milletvekili İşiba Jiro, Temmuz 1980-Kasım 1981'de görev alan Suzuki Zenko kabinesinde İçişleri Bakanlığı yaptı.
Öğrenimini Tokyo'daki Keio Üniversitesine bağlı lisede sürdüren İşiba, üniversite eğitimini de aynı üniversitenin Hukuk Fakültesinde tamamladı.
1979'daki mezuniyetinin ardından Mitsui Bankasında çalışan İşiba, babasını 1981'de kaybetmesi sonrası gelen taleple siyasete girdi.
Babası İşiba Jiro'nun cenaze törenini yöneten eski Başbakan Tanaka Kakuei'nin, İşiba'yı siyaset arenasına davet ettiği kaydediliyor.
1986'da Ulusal Meclisin "en genç üyesi"
Bankadan 1983'te ayrılarak LDP içinde "Kakuei Tanaka" fraksiyonunda sekreterliğe başlayan İşiba, Temmuz 1986 seçimlerinde milletvekili oldu.
Henüz 29 yaşında milletvekili seçilen İşiba, o dönem "Meclisin en genç üyesi" ünvanını elde etti.
1990 sonrası hem ulusal tarım hem de ulusal savunma politikalarına yönelen İşiba, Kasım 1991-Ağustos 1993'teki "Miyazawa Kiiçi" kabinesinde Tarım Bakanı Yardımcısı olarak görev yaptı.
Bakan yardımcılığı görevi sonrası İşiba, LDP'den ayrıldı.
İlk denemesinde 25 oy alabildi
1993 ile 1996 arasında "Japonya Yenileme Partisi" (Şinseitoo) ve "Yeni Sınırlar Partisinde" (Şinşintoo) siyaset yapan İşiba, yeniden LDP'ye döndü.
İşiba, 2000'den sonra "Mori Yoşiro" ve "Koizumi Juniçiro" kabinelerinde Savunma Bakanlığına bağlı Savunma Ajansında yöneticilik görevini üstlendi.
2007-2008'deki "Fukuda Yasuo" kabinesinde Savunma Bakanlığına getirilen İşiba, Başbakan Fukuda'nın istifasıyla LDP liderliğine aday oldu.
Bu seçimde sadece 25 oy alabilen İşiba, seçimi kazanan yeni LDP lideri Aso Taro'nun bir yıl sürecek kabinesinde Tarım, Orman ve Balıkçılık Bakanlığı yaptı.
Parit içinde Abe'nin "ünlü rakibi"
LDP içinde İşiba, 2012-2020'de görev süresiyle "en uzun süre Başbakan" ünvanlı Abe Şinzo'ya her fırsatta rakip olmakla tanınıyor.
İşiba, Eylül 2012'de girdiği LDP liderlik seçimlerinde bu kez ikinci oldu. Abe Şinzo'ya kaybeden İşiba, LDP Genel Sekreterliğini üstlendi.
Eylül 2014'teki kabine değişikliğinde LDP Genel Sekreterliği görevinden alınan İşiba, Nüfus Azalmasının Önlenmesi ve Yerel Ekonominin Canlandırılmasından Sorumlu Bakan oldu.
Kendi fraksiyonuyla kaybetti
LDP içindeki fraksiyonları eleştirmesiyle tanınan İşiba, 2015'teki parti liderliği seçimini kazanmak amacıyla "Suigetsukai" siyasi fraksiyonunu kurdu.
19 milletvekiline sahip "Suigetsukai", 20 milletvekili desteği şartını sağlayamayınca İşiba aday olamadı ve seçimin tek adayı Abe Şinzo, LDP liderliğini sürdürdü.
Bakanlık görevini reddeden İşiba, kabineden ayrıldı ve Eylül 2018'deki LDP liderliği seçiminde Abe'ye yeniden meydan okudu. Abe'nin 553 oyuna karşı İşiba 254 oy elde edebildi.
Abe'nin 2020'de istifa etmesiyle İşiba, yine LDP liderliği için yarıştı ancak bu kez Abe dönemlerinin uzun süre "Kabine Baş Sekreterliğini" üstlenen Suga Yoşihide'ye yenildi.
Suga'nın bir yıllık görev süresi sonrası istifa etmesiyle Eylül 2021'de düzenlenen LDP liderliği seçimlerinde İşiba aday olmadı. İşiba'nın bu seçimde destek verdiği Kono Taro ikinci olabildi.
5. denemesinde lider seçilebildi
Başbakan Kişida'nın parti içi siyasi fon skandalını gerekçe göstererek istifa edeceğini duyurması sonrası İşiba, kampanya dönemi 12 Eylül'de başlayan liderlik seçimleri için 5. kez aday oldu.
Partinin önde gelen isimlerine yönelik eleştirileri sebebiyle Tokyo bürokrasisinde "izole milletvekili" olarak bilinen İşiba'nın, kırsal bölgelere düzenlediği sık geziler sayesinde LDP'nin eyalet delegeleri arasında popülerliğini artırdığı kaydediliyor.
İşiba, 2008 ile 2020 arası 4 kez kaybettiği LDP liderlik seçimleri sonrası 2024 seçimlerinin kampanya dönemini "Artık son kez, bu son mücadele" mottosuyla sürdürdü.
LDP'de şimdiye kadarki en yüksek adaylı liderlik seçimlerinde İşiba, ikisi kadın 8 rakibini mağlup ederek LDP Genel Başkanlığına seçildi.
Kariyeri boyunca 12 kez milletvekilliği yapan İşiba'nın, gelecek haftaki meclis oturumunda "Japonya Başbakanı" ilan edilmesi kesin görülüyor.
Ulusal Meclis, LDP ve koalisyon ortağı Komeito'nun hakimiyetinde bulunuyor.
"Asya NATO'su" için çabalayacak
Ülkesinde "müstakbel Başbakan" olarak gösterilen İşiba, Asya-Pasifik'te kolektif güvenlik sisteminin inşası amacıyla "Asya NATO'su" kurmayı hedefliyor.
İşiba, Japonya'daki ABD askeri güçlerinin yasal statüsünü tanımlayan "Japonya-ABD Kuvvetler Statüsü Anlaşması'nın" gözden geçirilmesi müzakerelerini başlatmayı planlıyor.
Coğrafik olarak oldukça fazla doğal afete maruz kalan Japonya'nın afetle mücadelesinin güçlendirilmesini hedefleyen İşiba, kendi yönetiminde "Afet Önleme Bakanlığı" kurmayı düşünüyor.
Jeotermal, küçük hidroelektrik güç üretim sistemlerinin potansiyelinden faydalanmayı hedefleyen İşiba, ülke geneli aktif nükleer santrallerin güvenliğini en üst düzeye çıkarmak istiyor.
İstikrarlı ve gerçek ücret artışı elde etmek amacıyla ekonomik önlemler alma politikası izleyen İşiba, "ultra zenginlere yönelik daha yüksek gelir vergisi uygulama" politikasını savunuyor.
Askeri konulara meraklı
Yeni liderin, Japonya'da "aşırı muhafazakar ve milliyetçi sivil toplum örgütü ve lobi grubu" olarak tanınan "Nippon Kaigi" tarafından desteklendiği biliniyor.
Japon siyasetinde "Gunji Otaku" (askeri konulara meraklı) olarak tanınan İşiba, silah sistemleri üzerine uzmanlık ile plastik demir yolu, uçak ve gemi modelleriyle ilgili hobi sahibi.
Japonya'daki Birleşik Mesih Kilisesi'nin Tottori Kilisesi'nde 18 yaşında vaftiz edildiği kaydedilen İşiba'nın "Protestan Hristiyan" olduğu biliniyor.
"Ulusal Savunma", "Japon Halkı İçin Toplu Meşru Müdafaa Hakkına Giriş" kitaplarının da yazarı İşiba, 16 bin takipçili kişisel YouTube hesabında siyasetten klasik müziğe çeşitli konularda videolar yayımlıyor.
Evli ve iki çocuk sahibi İşiba'nın memleketi olarak bilinen Tottori eyaletinin, başkent Tokyo'ya kara yolu mesafesi 700 kilometre.
Kaynak: AA
dikGAZETE.com
