ANKARA–Ahmet Furkan Mercan
Japonya'da 83 yaşındaki İmparator Akihito'nun ağustos ayında ilerleyen yaşını ve sağlığını gerekçe göstererek tahtan çekilmek istediğini açıklaması, ülkede hem imparatorluğun konumu hem de anayasal tartışmaları beraberinde getirdi.
Ülkede, 2. Dünya Savaşı'nın ardından 3 Mayıs 1947'de kabul edilen anayasasında yer alan İmparatorluk İç Hukukunda imparatorun tahttan kendi isteğiyle ayrılması durumunda ne yapılacağı konusunda herhangi bir madde yer almıyor.
Ancak, iktidardaki Liberal Demokrat Parti (LDP) ve ortağı Komeito'nun mecliste bu yönde anayasa değişiliği yapabilecek çoğunluğu bulunuyor.
"Akihito'nun talebi doğal karşılanmalı"
Japonya Temple Üniversitesi Modern Asya Çalışmaları Enstitüsü Direktörü Robert Dujarric, Akihito’nun tahtı bırakma talebinin "yaşlılığı ve yorgunluğu" dolayısıyla doğal karşılanması gerektiğini söyledi.
Akihito’nun artık emekli olmak istediğine ve kendi isteğiyle bu kararı verdiğine işaret eden Dujarric, İmparatorluk İç Hukukunda yapılacak reform ile Akihito'nun görevi bırakabileceğini kaydetti.
"İmparatorun mesajı siyasi değil hissi"
Ankara Üniversitesi Japon Dili ve Edebiyatı Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Sinan Levent de Akihito’nun Japonca'da “okimochi hyoumei” diye ifade edilen “his ilanı” yaptığını, bu nedenle imparatorun mesajının "siyasi değil hissi" olduğunu dile getirdi.
İmparatorun görevden ayrılması durumunda Japonya’da hem görevi bırakmış bir imparator hem de göreve yeni gelmiş bir imparator olacağı ve bunun ülkede çift başlılık yaratıp yaratmayacağına dair soru üzerine Levent, şunları kaydetti:
“Akihito’nun babası bir önceki Japon İmparatoru Hirohito, henüz daha prensken babası Yoşihito rahatsızlandığında imparatorluk vazifelerini yerine getiriyordu. Tabii bu yeniden yaşanır mı yoksa Japon insanının genel karakteri gereği itaatkarlık ve fedakarlık mı ağır basar göreceğiz. Çift başlılık yorumları için henüz erken."
"Savaş karşıtı 9. madde yeniden yorumlanabilir"
Ankara Üniversitesi Asya Pasifik Araştırmaları Merkezi Müdürü Prof. Dr. Ali Merthan Dündar da imparatorun tahttan ayrılabilmesi için anayasal değişiklik yapması gerektiğini belirtti.
Bu noktada, anayasanın ülkenin savaş karşıtlığını içeren 9. maddesi ve hükümetin bu maddeyi değiştirme olasılığına işaret eden Dündar, herhangi bir anayasa değişikliği ihtimalinin geleneksel itibarı devam ettiren Akihito'yu rahatsız etmiş olabileceğini söyledi.
Dündar, Japonya'da 1945’te kabul edilen anayasada ilk defa revizyona bu kadar yaklaşıldığının altını çizdi.
İmparatorluk tarihinde en son 1817 yılında İmparator Koukaku kendi isteğiyle tahttan ayrılmıştı. 1867-1912 arasında tahtta olan İmparator Meiji döneminde ise bir imparatorun ölümüne kadar tahtta kalması yasa halini almıştı.
dikGAZETE.com
