Irak'taki gösteriler ardında 14 ölü, 700'den fazla yaralı bıraktı

BAĞDAT - Haydar Karaalp

Irak'ın güneyinde kamu hizmeti yoksunluğu, işsizlik ve elektrik kesintilerini protesto etmek amacıyla başlayan, ardından başkent Bağdat'a da sıçrayan gösteriler şu ana kadar 14 kişinin hayatını kaybetmesine, 700'den fazla kişinin yaralanmasına neden oldu.

Irak'ta Şii nüfusun yoğun olarak bulunduğu ülkeyi petrolüyle besleyen Basra'da, İran'ın elektrikleri kesmesinin ardından, yüksek orandaki işsizlik ve kamu hizmeti yoksunluğunu da kapsayan protestolar patlak verdi. Halkın, hiçbir hizmet ve iş fırsatı sunmayan hükümete "artık yeter" dediği bu gösteriler, kısa sürede güneydeki diğer kentlerle başkent Bağdat'a da sıçradı.

Kentlerdeki yerel yönetim binalarına girmeye çalışarak, yetkililerden hesap sormak isteyen göstericiler, güvenlik güçlerinin sert müdahalesiyle karşılaştı. Güvenlik güçlerinin müdahalesi karşısında göstericiler, üzerinde "Ordu vatanın koruyucusudur, hırsızların hamisi değil." ifadeleri yazan pankartlar açtı.

Irak parlamentosuna bağlı İnsan Hakları Komitesi üyesi Fazıl Garravi, yaklaşık 2 haftadır aralıklarla devam eden gösterilerde 14 kişinin öldüğünü, 470'i güvenlik güçlerinden 742 kişinin yaralandığını söyledi.

Ülkenin güneyindeki olaylar sırasında bazı göstericilerin, güvenlik güçleri tarafından açılan ateş sonucu hayatını kaybettiğine ilişkin görüntüler sosyal medyada paylaşılmış, olay büyük tepki çekmişti.

Bağdat'ta da geçen cuma günü düzenlenen gösterilerde güvenlik güçleri orantısız güç kullanarak göstericileri dağıtmaya çalışmıştı. Yerel kaynaklar, ara sokaklara kaçmaya çalışan onlarca göstericinin askerler tarafından alıkonulduğunu ve kendilerinden hâlâ haber alınamadığını ifade ediyor.

Güney kentlerinde de onlarca göstericinin Şii silahlı gruplar ve ordu güçleri tarafından alıkonulduğu iddia ediliyor.

Irak Elektrik Bakanlığı Sözcüsü Musab el-Muderris, 6 Temmuz'da AA muhabirine yaptığı açıklamada, biriken borçlar sebebiyle İran'ın, Irak'a bin megavatlık elektrik akışını durdurmasıyla Meysan, Zikar ve Basra illerinde elektrik kesintilerinin süresinin daha da uzadığını ifade etmişti.

İran yönetimi, her fırsatta Bağdat'a en yakın duran ülkenin kendisi olduğunu dillendirse de borçları sebebiyle Irak'ın elektriğini keserek ülkenin güneyindeki petrol zengini Basra’yı ve diğer birçok kenti elektriksiz bıraktı. Bu durum da hava sıcaklığının 50 dereceyi aştığı Basra, Zikar, Meysan ve Musenna gibi kentlerde elektriksiz kalan halkın isyan etmesine neden oldu.

Elektrik kesintisinden iki gün sonra, 8 Temmuz'da, ülkenin tek gelir kaynağı ham petrol ihracatının büyük kısmını tedarik eden Basra vilayetinde gösteriler patlak verdi. Ancak gösteriler, emniyet güçlerinin göstericilerin üzerine ateş açmasıyla geçici bir süreliğine bastırıldı. Basra halkı o gün, vilayette faaliyet gösteren petrol şirketlerinin önünde toplanarak, burada yabancıların değil kendilerinin istihdam edilmesini ve iş fırsatı oluşturulmasını talep etti.

Gösteriler yer yer devam ederken, 13 Temmuz'da İran Enerji Bakanı Rıza Erdekaniyan, kendi ülkesinde yaşanan elektrik ve su sorununa ilişkin düzenlediği basın toplantısında, Pakistan, Afganistan ve Irak gibi komşu ülkelere enerji sevkiyatını durdurduklarını söylemişti.

Ülkenin güney vilayetlerinde işsizlik sorunuyla başlayan gösteriler, elektrik kesintisiyle daha da tırmandı. Basra, Musenna, Zikar, Meysan ve Necef'ten kısa bir süre sonra, 14 Temmuz'da gösteriler başkent Bağdat'a sıçradı.

Kaynak: AA