Irak'ta Humeyni ismi verilen okul tartışmalara neden oldu

MUSUL - SERHAD ŞAKİR

Irak'ın Musul kentine bağlı Bertilla nahiyesinin Hazne Tebbe köyünde finansmanı İranlı bir yardım kuruluşu tarafından sağlanarak inşa edilen ve geçen perşembe açılışı yapılan okula İran devrim lideri Ayetullah Humeyni'nin isminin verilmesi tartışmalara neden oldu.

Irak parlamentosunda milletvekili Salim Muhammed Hıdır, AA muhabirine, Ninova Ovası sakinlerinin farklı etnik, dini ve mezhepsel karışımdan oluştuğunu ve yüzyıllardan beri birlikte yaşadıklarını söyledi.

Hıdır, "Burada başkalarının duygularına saygı gösterilmeli ve aşırılık yanlılarının bu tür işleri bahane ederek bizi yeniden hedef almaması için Şahbek bölgesinin dünya gündemine sokulmasının kabul edilmemesi gerekir." dedi.

Daha önce çok kan aktığını, 2003 yılından beri Şahbeklerden ölenlerin sayısının bin 486'ya ulaştığını, 217 kişinin de terör örgütü DEAŞ militanlarının elinde bulunduğunu belirten Hıdır, bu kadar yaşananların ardından daha fazla bedel ödemek istemediklerini ifade etti.

Şahbekler'in yeniden hedef alınmasına neden olabilecek isimlerin seçilmesi ya da yazılmasının yasaklanmasını isteyen Hıdır, şunları kaydetti:

"Irak'a karşılıksız olarak yardım eden uluslararası ve yerel örgütlere teşekkür ediyoruz. Ancak Şahbek Hazne Tebbe'deki okula 'Humeyni' isminin verilmesini kesinlikle reddediyoruz. Okulu inşa etmenin amacı Şahbeklere yardım etmek ise bunu yapan herkese teşekkür ediyoruz. Ancak okula bu ismi vermenin sonucunda 'bedel olarak' çok kan akacak. Biz, bu tür davranışların Ninova sınırları içinde kabul görmediği kanaatindeyiz. Aşırılık yanlıları bu ismi bizi yeniden hedef almak için bahane olarak kullanacaktır."

Konuya karşı çıkanlar, okula söz konusu ismin verilmesinin mezhepçiliği pekiştireceğini belirterek, Eğitim Bakanlığından okulun ismini değiştirmesini istiyor.

İsmini vermek istemeyen kaynaklar, söz konusu okulun "Parsian Yardım Vakfı" tarafından inşa edildiğini belirtiyor.

Parsian Yardım Vakfı'nın, birçok ülkenin terörü finanse eden kuruluşlar listesinde yer alan İran merkezli Parsian Bank'a ait olduğunu belirten kaynaklar, Bağdat'ta şubesi bulunmasına rağmen bu bankayla iş yapmanın yasak olduğunu aktardı.

Kaynaklar, Irak Ulusal Güvenlik Müsteşarlığı ve istihbaratın direktifleri doğrultusunda Irak Merkez Bankası'nın söz konusu bankayla iş yapılmaması talimatı bulunduğunu ifade etti.

Ninova il meclisinin eski Şahbek üyesi ve "Şahbek Demokratik Topluluğu" liderlerinden Kusay Abbas ise okula söz konusu ismin verilmesinin tahmin edilenden daha fazla konuşulduğunu savundu.

Abbas, "Hepimizin farklı konularda belirli görüşleri vardır. Bu okulun inşası için 2012 yılında Ninova meclisinden ve Eğitim Bakanlığından izin alınmıştı. Ancak 2014 yılında DEAŞ saldırısı nedeniyle inşası durdu. Şimdi de tekrar rehabilite edilerek resmi açılışı yapıldı." dedi.

İsmin, (1980-1988 yılları arasında yaşanan) Irak-İran savaşında aile fertleri öldürülen Iraklıların öfkesini artıracağı konusunda ise Abbas, "Okul, Şii Şahbek köyünde inşa edildi. Eğer okulun ismi çevresindekiler tarafından kabul edilmiyor ise köylülerin bizzat kendileri ismin değiştirilmesini isteyebilirler." diye konuştu.

Okula söz konusu ismin verilmesini dolaylı olarak onaylayan Abbas, Irak'ın farklı yerlerinde Kuveyt, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri'nden (BAE) bazı şahsiyetlerin isimlerini taşıyan okulların inşa edildiğini ve onlara "inatçı" diye nitelendirdiği bu tür itirazların yapılmadığını dile getirdi.

Musul'un kuzeyinde ve doğusunda yaşayan Şahbekler'in bir kısmı 2008 ve 2009 yıllarında kanlı saldırılara uğramış ve saldırlarda yüzlerce kişi ölmüş ve yaralanmıştı. Bomba yüklü araçla 2009 yılında düzenlenen intihar saldırısı sonucu yaklaşık 200 kişi ölmüş ve yaralanmış, onlarca ev yıkılmıştı.

Resmi olmayan istatistiklere göre yaklaşık 300 bin nüfusa sahip olan Şahbekler, Şii ve Sünni olarak iki mezhebe ayrılıyor. Araştırmacıların bazıları Şahbekleri Kürt gruplardan biri olarak kabul ederken, diğer bir kısmı ise Kürt, Fars ve Türk aşiretlerin karışımından oluştuğunu savunuyor.

Musul'un kuzeydoğusunda yer alan ve Hamdaniyye, Şeyhan ve Telkeyf kazalarını içeren Ninova Ovası'nın nüfusunun çoğunluğunu Hristiyanlar, Kürtler, Ezidiler ve Şahbekler oluşturuyor.

Irak ordusunun birkaç ay önce DEAŞ'tan kurtardığı Musul'da ise çoğunlukla Sünni Araplar yaşıyor.