ERBİL - İdris Okuducu,Hemn Baban
Irak'ta Musul'u terör örgütü DAEŞ'ten kurtarmak için mart ayında harekete geçen ordu birlikleri bu sürede sadece 30 kilometre mesafe kaydedebildi.
Irak'ın ikinci büyük kenti Musul, yaklaşık 2 buçuk yıldır DAEŞ'in kontrolünde bulunuyor.
Irak ordusu, 2 milyonu aşkın nüfusa sahip Musul'u 10 Haziran 2014'te hiçbir direniş göstermeden DAEŞ'in 400 militanına bırakıp kaçtı. Bağdat hükümetine bağlı güvenlik güçleri, yoğunlukla Şiilerin yaşadığı bölgelere çekilirken arkalarında da çok sayıda mühimmat ve araç bıraktı.
DAEŞ, 1 yılda Irak'ın yüzde 40'ını ele geçirdi
DAEŞ, Musul'dan iki gün sonra devrik lider Saddam Hüseyin'in doğum yeri Salahaddin'e bağlı Tikrit kentini, 15 Haziran'da Musul'un batısında çoğunlukla Türkmenlerin yaşadığı Telafer ilçesini, 3 Ağustos'ta da Ezidilerin bulunduğu Sincar'ı ele geçirdi.
Irak ordusunun zayıflığı ile geride bıraktığı mühimmat ve araçlardan faydalanan DAEŞ, Irak-Suriye sınırı üzerinde yer alan ülkenin yüz ölçümü bakımından en büyük ili Enbar'ın Ramadi kentinde de 17 Temmuz 2015'te kontrolü sağladı.
DAEŞ'in 2014-2015 yıllarındaki durumuyla ilgili AA muhabirine değerlendirmede bulunan Irak Stratejik Güvenlik Uzmanı Fazıl Ebu Regib, "Güvenlik güçlerinin ciddi bir direniş göstermemesi nedeniyle, örgüt bir yıl gibi kısa sürede Irak'ın yüzde 40'ını ele geçirmeyi başardı." dedi.
3 milyon 200 bin kişi evini terk etti
Ordunun disiplinsizliği ve dağınıklığı, Haşdi Şabi'nin de mehzep eksenli olması, DAEŞ ile mücadelenin etkin şekilde yürütülmesini engelledi. Şii milisler, Sünni kentleri DAEŞ'ten geri almak yerine evleri yıkıp sivilleri göçe zorladı.
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği'nin (BMMYK) açıklamasına göre terör örgütü DAEŞ'in saldırıları ve çatışmalardan dolayı çoğunluğu Sünni 3 milyon 200 bin kişi yerlerinden oldu ve iç göçmen statüsüne düştü.
Musul'u kurtarma operasyonu
Dönemin Irak Savunma Bakanı Halid Ubeydi, 24 Mart 2016'da Musul'un kurtarılması için düğmeye basıldığını duyurdu. Ancak Musul'un güneyindeki Mahmur ilçesinden başlatılan operasyon, birkaç gün sonra kötü hava şartları gerekçe gösterilerek durduruldu.
Ardından yeniden harekete geçen güvenlik güçleri uzun süre pek bir varlık gösteremedi. Irak ordusu operasyonun başladığı tarihten 6 ay sonra sadece 30 kilometrelik bir mesafe kaydedip El Kayyara kasabasını geri almayı başardı.
Irak ordusuna Peşmerge desteği
Zayıflığı ve yol açtığı güvenlik boşluğu sebebiyle Irak topraklarının yüzde 40'ından fazlasının DAEŞ'in eline geçmesine ve yaklaşık 3 milyon 200 bin insanın iç göçmen statüsüne düşmesine neden olan Irak ordusu, uzun bir aradan sonra bu kez Şii milisler, Peşmerge ve uluslararası koalisyon güçlerinin de desteğini arkasına alarak Musul'u DAEŞ'ten kurtarma operasyonuna başlamaya hazırlanıyor.
