Gözlemevi ışık kirliliğinden kurtulmak istiyor

ANTALYA - Leyla Ataman Koyuncuoğlu

Astronomi alanında önemli çalışmalara imza atan Antalya Bakırlıtepe'deki TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi'nde (TUG) bulunan teleskopların olumsuz etkilendiği etraftaki mermer ve taş ocaklarından yayılan ışık kirliliğinin sona erdirilmesi için rapor hazırlanacak.

TUG Ulusal Gözlemevi Müdürü Prof. Dr. Halil Kırbıyık, AA muhabirine yaptığı açıklamada, etraflarındaki mermer ve taş ocaklarının iki açıdan gözlemevine zarar verdiğini söyledi. Madenlerden çıkan toz nedeniyle teleskopların kirlendiğini ifade eden Prof. Dr. Kırbıyık, ikinci olarak maden sahalarında geceleri ışık açılmasının teleskopların uzaydaki ışığı tespit etme yeteneğini azalttığını bildirdi.

Prof. Dr. Kırbıyık, konuyla ilgili daha önce Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğü ile görüşüldüğünü, madencilerin ıslak çalışmaya geçmeleri dolayısıyla toz miktarının azaldığını fakat bölgedeki maden sahalarından kaynaklı ışık kirliliğinin devam ettiğini dile getirdi.

Dünyada en iyi uzay gözleminin yapıldığı noktalardan birinin 2 bin 500 rakımlı Bakırlıtepe olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Kırbıyık, burada Rusya, ABD ve bazı Avrupa ülkeleriyle ortak projeler yürütüldüğünü söyledi.

Işık kirliliği ile ilgili yakında bir rapor daha hazırlayıp Antalya Valisi Münir Karaloğlu'na sunacaklarını belirten Kırbıyık, şunları kaydetti:

"Gözlemevleri 2 bin metrenin üzerinde olur, çünkü temiz atmosfer 2 bin metreden sonra oluyor. Etrafta su buharı ve toz olmamalı. Biz aslında bu konuda daha önce bu konuda rapor hazırladık ve Maden İşleri Genel Müdürlüğüne sunduk ve ardından çevredeki madencilerle de bir protokol yaptık bu konuda. Protokol gereği madencilerin ışıklarını yukarıya çevirmemeleri gerekiyor. Aşağı yönlü, taş ocaklarının üzerine çevirmeleri, aşağı doğru bakan lambalar kullanmaları gerekiyor. Bir de ışık kullanma durumları varsa gece fazla çalışmayacaklardı. Fakat madenciler bunlara uymadılar. Kısmen toz azaldı, ıslak çalışmaya başladılar. Vali bey aracılığıyla Maden İşleri Genel Müdürlüğü ile yazışmalarımız sürüyor."

Kuş uçuşu Bakırlıtepe'den 15 kilometre çapında maden ocağı olmaması gerektiğini vurgulayan Kırbıyık, şöyle devam etti:

"Şu anda 3-4 tane var. Yeni ruhsat verilmemesini talep ettik. Burası uluslararası bir gözlemevi. Moskova Uzay Ajansı ile ortaklığımız var. ABD'lilerle ortaklığımız var. Tataristan Kazan Üniversitesi ile ortaklığımız var. Böyle bir yeri korumamız lazım."

Kaynak: AA