Ankara
Suriye'deki iç savaşın başlangıcından bugüne Esed rejiminin kimyasal silah kullanımından sistematik işkence ve tecavüze kadar geniş birçok alanda işlediği insanlığa karşı suçlar, Birleşmiş Milletler (BM) ve bağımsız insan hakları kuruluşlarının raporlarında geniş yer buluyor.
Esed rejimi, 10 yıldır süren iç savaşta işlediği savaş suçlarından Uluslararası Ceza Mahkemesine üye olmadığı ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinde Rusya ve Çin tarafından korunduğu için hukuk önünde hesap vermekten kurtuluyor.
Bu durum karşısında Almanya evrensel yargı yetkisine dayanarak, 24 Şubat'ta aldığı kararla bir ilki gerçekleştirdi.
Evrensel yargı yetkisine sahip ülkeler insanlığa karşı işlenen suçlarda, suçun failini veya faillerini vatandaşlıklarına, suçu nerede işlediklerine veya nerede yaşadıklarına bakmaksızın yargılayabiliyor.
Almanya'da Koblenz Eyalet Yüksek Mahkemesi, Suriye'deki rejimin istihbaratı için çalışan Garib'i, insanlığa karşı suç işlenmesine yardımcı olmaktan 4,5 yıl hapis cezasına çarptırarak tarihi bir karara imza attı.
Mahkemenin verdiği kararın, Mart 2011'de başlayan iç savaşı bastırmak için rejim tarafından kurulan mekanizmalarda yer alan ve savaş suçlusu olarak kayıtlara geçen kişilerin de yargılanmasına örnek teşkil etmesi bekleniyor.
Avrupa’da bir ilk teşkil eden bu yargılama, Esed rejiminin mülteci statüsüyle ülke dışına kaçan diğer savaş suçlularının da yargılanabileceklerine dair umutları artırdı.
Savaş suçlularının listesi
Haziran 2020'de, Pro-Justice (Adalet Yanlısı) grubu tarafından 2019'da yayınlanan "Kara Liste" adlı çalışmadan, Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonunun (SMDK) Uluslararası Ceza Mahkemesi'ne sunduğu savaş suçluları listesinden ve farklı kaynaklardan araştırmalarla elde ettiği isimleri karşılaştırıp bir derleme yapılmıştı.
Bir dönem rejimin üst düzey güvenlik birimlerinde çalışmış ve savaş suçlarına karışmış bazı isimler şöyle:
Rejim lideri ve Suriye Silahlı Kuvvetleri Başkomutanı Beşşar Esed
Korgeneral Fehd Casim el-Freyc
Korgeneral Ali Abdullah Eyyüb
Korgeneral Muhammed Mahmud Mahla
Korgeneral Bassam Haydar
Korgeneral Adnan Cemil İsmail
Korgeneral Hasan Muhammed Muhammed
Korgeneral Bessam Mirhaj el-Hasan
Tümgeneral Mahir Esed
Tümgeneral Cemal Muhammed Yunus
Tümgeneral Refik Mahmud Şihadeh
Tümgeneral Vecih Yahya Mahmud
Tümgeneral Edip Nemr Selame
Tümgeneral Ali Memluk
Tümgeneral Hassan Mirhac Mirhac
Tümgeneral Zuheyr el-Esad
Tümgeneral Muhammed Rahmun
Tümgeneral Muhammed el-Şaar
Tümgeneral Vasil Halid el-Samir el-Avayd
Tümgüneral Salim Harba
Tümgeneral Cemil el-Hasan
Tümgeneral Muhammed Dib Zeytun
Tümgeneral Husam Luka
Tümgeneral Nasır el-Ali
Tümgenera Abdulfettah Suleyman Kudsiye
Tümgeneral Nasır Dib
Tümgeneral Talal Şefik Mahluf
Tümgeneral Zaid Salih
Tümgeneral Gassan İsmail
Tümgeneral Ramadan Muhammed el-Ramadan
Tümgeneral Muvaffak Muhammed Asaad
Tümgeneral Avs Ali Aslan
Tümgeneral Şevki Yusuf
Tümgeneral Cevdet Salibi Mavas
Tümgeneral Muhammed İbrahim Kaddur
Tümgeneral Kifah Milhim
Tümgeneral Nazih Hassun
Tümgeneral Tevfik Yunus
Tümgeneral Ali Vannus
Tümgeneral Riyad Habib Abbas
Tümgeneral Ahmed Muhammed Ballul
Tümgeneral Gassan Halil
Tümgeneral Cuma Muhammed el-Casim
Tümgeneral Malik Hassan
Tümgeneral Fuad Ahmed Hamuda
Tümgeneral Hikmet Musa Salman
Tümgeneral Ekrem Muhammed
Tümgeneral Ali Muhammed Ganim
Tümgeneral Muhammed Ali Subuh
Tümgeneral Badi Süleyman Mualla
Tümgeneral Saci Derviş
Tümgeneral Hassan Ali
Tümgeneral İmad Naffuri
Tuğgeneral Cevdet el-Ahmed
Tuğgeneral Hafız Muhammed Mahluf
Tuğgeneral Abdulselam Fecir Mahmud
Tuğgeneral Suheyl el-Hasan
Tuğgeneral Salih el-Abdullah
Tuğgeneral Salih el-Abdullah
Tuğgeneral Fayiz Beddur
Tuğgeneral Cevdet İbrahim Safi
Tuğgeneral Kusey İbrahim Mihub
Tuğgeneral Sayil Es’ad Davud
Tuğgeneral Luey el-Ali
Tuğgeneral Mazin el-Kanj
Tuğgeneral Malik Alya
Tuğgeneral Muhamemd Zamrini
Tuğgeneral Vefik Nasr
Tuğgeneral Mufid Vardah
Tuğgeneral Yasin Ahmed Dahi
Tuğgeneral Gassan Bilal
Tuğgeneral Gassan Haddad
Tuğgeneral Muhammed Haluf
Tuğgeneral Şefik Massa
Tuğgeneral Naufal el-Huseyn
Tuğgeneral Eksam Mahmud
Tuğgeneral İbrahim al-Wairi
Tuğgeneral İyad İskender Mandu
Tuğgeneral Süleyman el-Tinavi
Tuğgeneral Adnan el-Ahmad
Tuğgeneral Muhamed Yusuf al-Hasuri
Tuğgeneral Malik Ali Habib
Albay Salih Sakr
Albay Sakr Rüstüm
Albay Nizar Fandi
Albay Gayas Dalla
Yarbay Dureyd İsmail Avad
Yarbay Firas Gassan Jazaa
Mühendis Muhammed Ahmed el-Said
Fadi al-Mallah
Ali al-Shali
Musib Nimr Selameh
Tuğgeneral Abdullatif el-Fehd. Hama Askeri İstihbarat Başkanı
Tuğgeneral Burhan Kaddur (ölü). Duma Askeri Güvenlik Daire Başkanı
Tuğgeneral Abdulhamid İdris Hama Askeri İstihbaratı
Tuğgeneral Hafız Cebbur 34. Tugay Komutanı
Tuğgeneral Ali El-Hüseyin 47. Tugay Komutanı
Tümgeneral Muhammed Semmur
Tümgeneral Zuheyr el-Hamed
Tümgeneral Cuma el-Ahmed
Tümgeneral Ali Yunus
Tümgeneral Berakat Berekat
Tümgeneral Mürşid Dahir
Tümgeneral Feysal Munir
Tümgeneral Selim Berekat
Tümgeneral Ahmed el-Ukde
Tümgeneral Ali Es’ad
Tümgeneral Salah el-Ali
Tümgeneral Ahmed Cemil İbrahim
Tümgeneral Ali Durgam
Tümgeneral Muhammed Hayr Bek
Tuğgeneral Atıf Necib
Tuğgeneral Hail el-Esed
Tuğgeneral Abdülselam
Tuğgeneral Şeyh Cabir Hirfan
Tuğgeneral Sair el-Omar
Tuğgeneral Suheyl Ramazan
Tuğgeneral Salah Hallum
Tuğgeneral Heysem Berekat
Tuğgeneral İyad Mahmud
Tuğgeneral Ala Saud
Tuğgeneral Nebih Rabi
Tuğgeneral Şefik Feyaz Dib
Tuğgeneral Münir Celud
Tuğgeneral Muhammed Haluf
Tuğgeneral Hızır el-Hüseyin
Tuğgeneral Taha Taha
Tuğgeneral Zülhimme Şaliş
Tuğgeneral Adnan Asi
Tuğgeneral Adnan Ahmed
Tuğgeneral Suheyl Davud
Tuğgeneral Bedi el-Ali
Tuğgeneral Hakim Muhammed Kencu Hasan
Tuğgeneral Musa Hasan
Tuğgeneral Riyad Abbas
Tuğgeneral Muhammed Receb
Tuğgeneral Habib Safya
Tuğgeneral Edib Semander
Tuğgeneral Ali Hüseyin
Tuğgeneral Ali Nadir
Tuğgeneral Cemal Abbas
Albay Semir Nizam
Albay Edib Kannu
Albay Gassan Nasur
Albay Halil Molla
Albay Malik el-Hadi
Albay Temam Dib
Albay Ali Selim
Albay Temim İsa el-Ahmed
Albay Muhammed el-Abdullah
Albay Mecid el-Abdullah
Yarbay Kinan Muhammed Galiyeh
Yarbay Ahmed Abdulhamid
Yarbay Halid el-Hatib
Yarbay Samir el-Beridi
Yarbay Emced Abbas
Yüzbaşı Samir Abbas Dib
Yarbay Adnan Riyad el-Şami
Kaynak: AA
dikGAZETE.com
