'Ertuğrul Fırkateyni faciası duygusal ehemmiyeti yüksek bir olay'

ANKARA - TEVFİK DURUL

Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Doktor Öğretim Üyesi Sinan Levent, Türk-Japon ilişkilerinin simgesi olan 128 yıl önceki Ertuğrul Fırkateyni kazasının iki ülke dostluğuna temel teşkil ettiğini kaydederek, "Türk-Japon dostluğunun başlangıcı olarak kabul edilen Ertuğrul Fırkateyni faciası, iki ülkeyi ve halkını birleştirmesi bakımından duygusal ehemmiyeti yüksek tarihi bir olaydır." dedi.

Japonya Siyasi Tarihi Uzmanı Levent, Ertuğrul Fırkateyni'nin Japonya'ya gönderilmesi ve batmasının 128. yıl dönümünde, bu hadisenin Türk-Japon ilişkileri açısından önemi ve beraberinde getirdiği dostluğu AA muhabirine değerlendirdi.

Bu olayın, tarihte iki ülke arasında ilişkileri başlatmaktan ziyade Türk-Japon ilişkilerinin dostluk temeline taşınmasında büyük bir hizmette bulunduğunun altını çizen Levent, bu dostluğu geliştirmek adına gerçek dışı bir hikayeleştirmeden de kaçınılması gerektiğini belirtti.

Levent, "On bin kilometre uzaklıkta olmasına rağmen, günümüzde iki ülke, uluslararası arenada iktisadi ve siyasi konular başta olmak üzere kültürel manada da her zamankinden daha yoğun ve sıkı bir ilişkiye sahiptir." değerlendirmesini yaptı.

"Türk-Japon dostluğunun başlangıcı olarak kabul edilen Ertuğrul Fırkateyni faciası, iki ülkeyi ve halkını birleştirmesi bakımından duygusal ehemmiyeti yüksek tarihi bir olaydır." ifadesini kullanan Levent, "Yaklaşık 150 senelik bir süreç içerisinde pekiştirilen ikili münasebetlerin, gelip geçici bir rabıtadan ibaret olmadığı ve Ertuğrul özelinde Japon halkının çabalarıyla oluşan dostane birikimin bir meyvesi olduğu sonraki nesillere aktarılmalıdır." diye konuştu.

Levent, geleceğe dönük ikili ilişkilerin gelişimi konusunda da bu tarihi olayın, bilhassa genç jenerasyonlara doğru ve detaylı bir şekilde aktarılması gerektiğini vurgulayarak, Japonya'nın, Türkiye'nin Orta Doğu ve Balkanlar'daki tarihsel ve kültürel birikiminden faydalanmasını bildiği gibi, Türkiye'nin de Asya-Pasifik bölgesel ilişkilerinde Japonya'nın konumundan faydalanması gerektiğini kaydetti.

Sultan 2. Abdülhamid, 1887'de Japonya Prensi Komatsu'nun bir savaş gemisiyle İstanbul'u ziyaret etmesinin ve kendisine hediyeler sunmasının ardından Japonya'ya heyet göndererek, karşı ziyaret yapılmasını emretti.

Bu ziyaret için seçilen Ertuğrul Fırkateyni, 2. Abdülhamid'den Japon İmparatoru Meiji'ye mücevherli imtiyaz nişanı ve diğer hediyeleri götürmek amacıyla yola çıktı.

Temmuz 1889'da İstanbul'dan ayrılan Ertuğrul Fırkateyni, güzergahı boyunca birçok limana uğradı. Fırkateyn, 11 ay sonra 7 Haziran 1890'da Japonya'nın Yokohama Limanı'na ulaştı.

Osmanlı heyeti Japonya'da kaldığı 3 ay boyunca birçok temasta bulundu. Japon Deniz Kuvvetlerinin tayfun uyarısına rağmen, Ertuğrul Fırkateyni 15 Eylül 1890'da Yokohama Limanı'ndan ayrıldı.

Kuşimoto açıklarında tayfuna yakalanan fırkateyn, 16 Eylül 1890'da kayalara çarparak battı. Kazadan sadece 69 denizci kurtuldu, 550'nin üzerinde Osmanlı leventi ise hayatını kaybetti.

Fırkateynin trajik sonu, Türk-Japon dostluğunun başlangıcı olurken, kazanın yaşandığı Kuşimoto'da 1891'de şehitler için anıt dikildi. 1937'de Türkiye tarafından restore edilen anıt önünde her yıl düzenli anma törenleri yapılıyor.

Kaynak: AA