'Enerjideki dönüşüm için yıllık 7 milyar dolar yatırım gerekli'

Türkiye'de, enerji sektöründeki dönüşümünün devamı için 2030'a kadar yıllık ortalama 5,3 ila 7 milyar dolarlık yatırıma ihtiyaç duyulduğu bildirildi.

SHURA Enerji Dönüşümü Merkezi tarafından 100'ün üzerinde paydaşın katılımıyla hazırlanan "Türkiye'de Enerji Dönüşümünün Finansmanı Raporu", düzenlenen basın toplantısıyla açıklandı.

Türkiye'de enerji dönüşümü finansmanı hakkında en kapsamlı çalışma özelliğini taşıyan rapora göre, Türkiye'nin enerji talebi 2002-2018 döneminde yüzde 90'ın üzerinde arttı.

Artan talebi karşılamak üzere enerji sektörüne yapılan 110 milyar dolarlık yatırımın 75 milyar dolarını elektrik üretim projeleri oluşturdu. Bu dönemde sadece enerji dönüşümü için yapılan yatırımların yıllık ortalama seviyesi 3,5 milyar dolar, finansmanı ise yıllık ortalama 2 milyar dolar olarak hesaplandı.

Ayrıca, aynı dönemde enerji verimliliği için de 10 milyar dolar yatırım yapıldı.

Söz konusu yatırımlar sonucunda Türkiye'nin kurulu elektrik üretim kapasitesi bu yıl haziran sonu itibarıyla 90 bin 400 megavat seviyesine ulaştı. Yenilenebilir enerji kaynakları, toplam kurulu elektrik kapasitesinin yarısını oluşturdu.

Türkiye'nin birincil enerji yoğunluğu endeksinde ise bu dönemde yıllık bazda ortalama yüzde 1,65 iyileşme sağlandı. Enerji verimliliğinin önemli bir göstergesi olan bu oran, diğer ülkelere kıyasla Türkiye'de daha yavaş gelişme gösterdi.

Rapora göre, Türkiye'de 2004-2018 döneminde enerji yatırımları için yurt içi ve yurt dışı kuruluşlardan önemli miktarda finansman sağlandı.

Geçen yıl sonunda yurt içi bankalardan enerji sektörüne aktarılan finansman miktarı gayri nakdi krediler dahil 45,5 milyar dolara ulaşırken, yurt dışı finansal kuruluşlardan da doğrudan özel sektör yatırımlarına 11,9 milyar dolar finansman bulundu. Böylece sektöre toplam 57,4 milyar dolar finansman desteği sağlanmış oldu.

Rapora göre, yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik üretimini kademeli olarak artıran Türkiye'de, enerji sektöründeki dönüşümün devamı için 2030'a kadar yıllık ortalama 5,3 ila 7 milyar dolarlık yatırım yapılması gerekiyor. Bu yatırımın karşılanması için ise sektörün yıllık 3,6 ila 4,5 milyar dolar arasında finansman ihtiyacı bulunuyor.

Elektrik sektörüne 2030'a kadar yapılacak yatırımlarla yenilenebilir enerji kaynaklarının toplam elektrik üretimi içindeki payının yüzde 50'ye yükseleceği hesaplanıyor.

Kamu, finans kuruluşları ve yatırımcılar için başarılı finansman modellerinin nasıl oluşturulacağının da incelendiği rapora göre, enerji sektörünün dönüşümü için yatırım ve finansman ihtiyacı 5 temel eylemle karşılanabilir.

Bunlar, enerji dönüşümü perspektifinin ve piyasa mekanizmasının güçlendirilmesi, finansman kaynaklarının çeşitlendirilmesi, enerji verimliliği finansmanının artırılması, yenilenebilir enerji finansman modellerinin geliştirilmesi ve dağıtık yenilenebilir enerji sistemleri için finansman modellerinin geliştirilmesi olarak sıralandı.

Kaynak: AA