WASHINGTON (AA) - Dünya Ekonomik Forumu'nun (WEF) yeni raporu, elektrikli araçlar, dijital finansal hizmetler, yapay zeka, veri, uydu hizmetleri, uzay uçuşları, geniş spektrumlu antiviraller, gen ve DNA dizileri gibi teknolojik ve kurumsal inovasyonu sağlayacak 20 yeni pazarın ekonomileri dönüştürme potansiyeline sahip olduğunu ortaya koydu.
Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının neden olduğu ekonomik gerileme, daha kapsayıcı ve sürdürülebilir bir ekonomik dönüşüm gereksinimini de beraberinde getirdi.
WEF'in "Yarının Pazarları: Yeni Bir Ekonomiye Giden Yollar" başlığıyla yayımlanan yeni raporunda, toplumun ve çevrenin ihtiyaçlarını karşılarken ekonomik büyümeyi sağlayabilecek bir ekonomik dönüşümün ihtiyaç olduğu vurgulandı.
Yeni pazarlar gezegeni koruyacak, insanları güçlendirecek ve bilgiyi geliştirecekAA muhabirinin rapordan derlediği bilgilere göre, teknolojik ve kurumsal inovasyonları beraberinde getirecek 20 yeni pazar ekonomileri dönüştürme potansiyeli taşıyor.
Söz konusu ekonomik dönüşümü sağlayacak yeni pazarlar, "gezegeni koruma", "insanları güçlendirme ve koruma" ile "bilgiyi geliştirmeyi" hedefleyen 3 başlık altında toplanıyor.
Elektrikli araçlar, sera gazı izinleri, hidrojen, plastik geri dönüşümü, ağaçlandırma hizmetleri, su hakları ve kalitesi, geniş spektrumlu antiviraller, bakım, veri, dijital finansal hizmetler, eğitim teknolojisi ve beceri kazandırma hizmetleri, hız yuvarı (hyperloop) tabanlı taşıma hizmetleri, yeni antibiyotikler, hassas tıp, beceri sermayesi, işsizlik sigortası, yapay zeka, genler ve DNA dizileri, uydu hizmetleri ve uzay uçuşları söz konusu yeni pazarlar arasında yer alıyor.
Ekonomiyi dönüştürecek pazarların devlet teşvikleri, özel yatırımlar ve kamu-özel iş birliğiyle desteklenebileceği belirtiliyor.
Elektrikli araç altyapısı kilit yatırım alanlarındanGezegeni korumaya yönelik pazarlar arasında elektrikli araçlar, sera gazı izni, hidrojen, plastik geri dönüşümü, ağaçlandırma hizmetleri ile su hakları ve kalitesi alanları bulunuyor.
İklim değişikliği konusunda artan farkındalık hükümetleri ve tüketicileri elektrikli araçlara yöneltirken, bu araçların kullanımı için gerekli tamamlayıcı altyapının eksikliği kilit yatırım alanlarından biri olmaya devam ediyor.
Sera gazı izinlerinden oluşan ödenekler küresel ekonomide hala yerini bulamazken, hidrojenin, özellikle ulaştırma, ısıtma ve enerji üretiminde yaygın bir şekilde kullanılması da sağlanamıyor.
Plastik geri dönüşümünde ise plastik üretiminin başladığı 20. yüzyıldan bu yana 6,3 milyar metrik ton plastiğin sadece yüzde 9'unun geri dönüşüme kazandırıldığı tahmin ediliyor. Plastik geri dönüşüm pazarı sınırlı kalmaya devam ederken, plastik geri dönüşüm pazarı için yeni tekniklere ve standartlara ihtiyaç olduğu vurgulanıyor.
Ağaçlandırma hizmeti sağlayıcılarının az sayıda olduğu ve endüstrinin henüz profesyonelleşmediği dikkati çekerken, su kaynaklarının yönetimini sağlayacak bir sisteme ihtiyaç duyulduğu belirtiliyor.
Hassas tıp ve ilaç pazarı potansiyel taşıyorİnsanları güçlendirmeye ve korumaya yönelik yeni pazarlar da geniş spektrumlu antiviraller, bakım, veri, dijital finansal hizmetler, eğitim teknolojisi ve beceri kazandırma hizmetleri, hız yuvarı (hyperloop) tabanlı taşıma hizmetleri, yeni antibiyotikler, hassas tıp, beceri sermayesi, işsizlik sigortası olarak sıralanıyor.
Bu pazarlar arasında sağlıkla ilgili olan geniş spektrumlu antiviraller, yeni antibiyotikler ve hassas tıp gibi alanlar öne çıkıyor. Dünyada 300 milyon insanın nadir hastalıklardan etkilendiği tahmin edilirken, insan sağlığını korumaya yönelik yapılacak ilaç çalışmalarının yeni bir pazar potansiyeli sunduğu vurgulanıyor.
İnsanları güçlendirmeye yönelik pazarlardan biri olan dijital finansal hizmetlerin ise yaygın bir şekilde kullanılmasının ekonomik büyümeye katkı sunacağı kaydediliyor. Dijital hizmetler pazarının, 2025 yılına kadar gelişmekte olan ekonomilerin GSYH'sini 3,7 trilyon dolar artırabileceği belirtiliyor.
Küresel ekonomiyi dönüştürmek, insanların yeni işler edinmesi ve yeni beceriler öğrenmesi gereksinimi de beraberinde getiriyor. Bu kapsamda, eğitim teknolojisi ve beceri kazandırma hizmetleri de yeni bir pazar olarak öne çıkıyor.
İlk olarak 2013'te Tesla ve SpaceX'teki bir araştırma ekibi tarafından konsept notu olarak sunulan hız yuvarı tabanlı taşıma teknolojileri ise yük ve yolcu taşımacılığında seyahat süresini önemli ölçüde azaltmayı vadediyor.
Uzaya fırlatma hizmetleri stratejik öneme sahipYapay zeka, genler ve DNA dizileri, uydu hizmetleri ile uzay uçuşları pazarları ise gelişen bilgi başlığı altında yer alıyor.
Bu kapsamda, yapay zeka teknolojisinin ekonomi ve toplumdaki uygulamalarının, değerin yaratılmasının yanı sıra araştırma ve bilgi geliştirme kapasitesini de etkilemesi bekleniyor. Herkesin yapay zekaya erişimini sağlamanın bir yolunun, bu teknoloji için daha verimli ve kapsayıcı bir pazar oluşturmak olduğu kaydediliyor.
Uydu hizmetleri de insanların dünyada ve evrende meydana gelen olaylarla ilgili bilgilerini geliştirmede kilit rol oynuyor. Uydu hizmetlerine yönelik talep artarken, uydu sistemlerinin sağladığı hizmetler konumlandırma, izleme ve iletişim gibi alanlarda sınırlı kalmaya devam ediyor.
Uzay araştırmaları ise insan bilgisini ilerletmek için büyük önem taşıyor. NASA gibi bazı kamuya ait uzay ajansları, uzaya fırlatma hizmetleri için pazarın genişlemesini bekliyor. Uzaya fırlatma hizmetleri, özel sektör araştırma hizmetlerinden uzay tabanlı güneş enerjisine ve uzay madenciliğine kadar bir dizi alanla ilgili pazarın önünü açmak için stratejik öneme sahip bulunuyor.
Muhabir: Dilara Zengin
