Demokrasilerin işleyişini belirleyen dinamiklerin başında gelen seçimlere katılım oranları, dünyada seçmenlerin sandığa yeteri kadar gitmediği bir tablo çiziyor.
Dünyaya "demokrasi ihraç eden" ABD ile "demokrasinin beşiği" olarak nitelenen Avrupa'da seçimlere katılım oranlarının ortalamada yüzde 65 seviyesini aşmakta zorlandığı görülürken, seçimlerde yüzde 80'den fazla kişinin sandık başına gittiği Türkiye, halkının geniş katılımıyla demokratik olgunluğunu sandığa yansıtan ülkeler arasında öne çıkıyor.
Demokrasilerin "olmazsa olmazı" seçimler, halkların devlet yönetimi üzerindeki iradesini yansıtmasına olanak sağlıyor ancak seçmenlerinin yarısının bile sandığa gitmediği çok sayıda ülke bulunuyor.
ABD'deki kongre ve başkanlık seçimlerinde katılım oranlarının düşüklüğü dikkati çekiyor. Ülkede 2004'deki başkanlık seçiminde yüzde 60,1, 2008'de yüzde 61,6, 2012'de yüzde 58,2, 2016'da ise yüzde 60,1 katılım sağlanabildi.
ABD'de kongre ara seçimlerinde katılım oranları, başkanlık seçiminden de düşük bir görünüm sergileyerek yüzde 50 seviyesini aşamıyor.
2006'da yüzde 40,1 katılımın gerçekleştiği ABD'nin kongre ara seçimlerinde katılım oranları, 2010'da yüzde 41, 2014'te yüzde 36,7, 2018'de ise yüzde 49,6'da kaldı.
Rusya ve Avustralya
Avustralya'da 2016'da yapılan son genel seçimde 15 milyon 676 bin 659 seçmen oy kullandı. Bu seçimdeki katılım oranı yüzde 95, 2013'te yapılan bir önceki seçime katılım oranı ise yüzde 92 olarak gerçekleşti.
Rusya'da 2000 yılından bu yana yapılan genel seçimlerde katılım oranı yüzde 65-70 aralığında seyretti.
Ülkede 2000 ve 2004'te düzenlenen genel seçime katılım sırasıyla yüzde 68,7 ve yüzde 64,38 oldu.
Rusya'da 2 Mart 2008'de seçmenlerin yüzde 69,81'i, 4 Mart 2012'de yüzde 65,34'ü, 18 Mart 2018'de yüzde 67,54'ü sandığa gitti.
Arjantin, Brezilya ve Kolombiya
Kolombiya'da geçen yıl yapılan başkanlık seçimlerinde ülke tarihinde 1974’ten beri en yüksek katılım oranı sağlanmasına rağmen seçmenlerin sadece yüzde 53,4'ü oy verdi.
"Tropik Trump" olarak anılan Brezilya'nın yeni Başkanı Jair Bolsonaro'nun kazandığı seçimlerde katılım yüzde 79,7 olarak açıklanırken, Arjantin'de 2017 genel seçimlerinde katılım yüzde 76,47 oldu.
Pakistan
Pakistan'da 105 milyon 950 bin kayıtlı seçmenin olduğu geçen yılki genel seçimlerde yüzde 51,7 katılım olurken, bu oran, seçmenlerin yüzde 55'inin sandık başına gittiği 2013 seçimlerine göre yüzde 3,3 düşüş sergiledi.
Endonezya, Malezya, Tayland ve Afganistan
Endonezya'da 17 Nisan'da yapılan son genel seçime 193 milyon kayıtlı seçmenden yaklaşık yüzde 81'i katıldı.
Ülkede 2014’te yapılan başkanlık ve milletvekili seçiminde katılım oranı ise sırasıyla yüzde 69,58 ve yüzde 75,11 oldu.
Malezya’da 9 Mayıs 2018’de düzenlenen genel seçimlerde katılım oranı yüzde 82,32 olarak belirlendi.
Kayıtlı 14 milyon 940 bin seçmenden 12 milyon 299’u oy kullandı. 2 milyon 641 bin kişi oy kullanmazken 217 bin oy boş veya geçersiz sayıldı.
Tayland’da 24 Mart genel seçimlerinde katılım yüzde 74,69 olarak kaydedildi.
51 milyon 239 bin kayıtlı seçmenden 38 milyon 268’i oy kullandı. 12 milyon 971 bin seçmen oy kullanmazken 2 milyon 130 bin oy geçersiz sayıldı.
Afganistan'da 20 Ekim 2018'de yapılan milletvekili seçimlerinde yaklaşık 9 milyon kayıtlı seçmenden 4 milyon 218 bin kişi katıldı.
Mısır
Mısır’ın demokratik yollarla seçilmiş ilk Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi’nin 3 Temmuz 2013'te askeri darbeyle devrilmesinin ardından seçimlere katılım oranlarındaki ciddi düşüş dikkati çekti.
Resmi verilere göre, katılım oranları yüzde 40 seviyelerinin üstünde gösteriliyor.
Cumhurbaşkanlığı görev süresinin 6 yıla çıkarılmasını öngören 20 Nisan'daki referandumda katılım 44,33 olarak gerçekleşti. Ancak gözlemciler bu rakamların gerçeği yansıtmadığını ifade ediyor.
Irak, Lübnan ve İran
Irak'ta geçen yıl yapılan genel seçimlere katılım 44,52 olarak açıklanırken, bu sürece şaibe ve hile karıştığı iddiası kamuoyunda tartışmalara neden oldu.
Lübnan'da geçen yıl yapılan genel seçimde seçmenlerin yüzde 49'u sandığa giderken, İran'da seçimlere katılım yüzde 58 ile yüzde 70 aralığında seyrediyor.
İsrail
Yaklaşık 6 milyondan fazla seçmenin kayıtlı olduğu ülkede seçimlere katılım oranındaki düşüş ivmesi dikkati çekiyor.
Ülkede 1969’da seçimlere katılım yüzde 81 iken bu oran 2006'daki seçimlerde yüzde 63’e kadar düştü.
Nisanda yapılan genel seçimlerde ise seçmenlerin yüzde 67'si oy kullandı. Bu oran 2015’te yaklaşık yüzde 72'ydi.
Tunus ve Cezayir
Tunus'taki seçimler, bulunduğu coğrafyaya göre en özgür ve demokratik seçim olma özelliğini taşıyor. Genel seçimlere katılım oranları yüzde 50-60 aralığında gerçekleşiyor.
Cezayir'de özellikle cumhurbaşkanlığı seçimlerinin şeffaflığı ve güvenilirliği kamuoyunun yoğun eleştirilerine neden oluyor.
Ülkede 2017'de yapılan parlamento seçimlerinde boykot çağrıları üzerine katılım yüzde 38'de kalırken, 2014'teki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde bu oran yüzde 51 olarak kaydedildi.
Almanya
Almanya’da 2017 yılında yapılan federal seçimlerde katılım yüzde 76,2 iken, bir önceki 2013 seçimlerine katılım ise yüzde 71,5 seviyesinde oldu.
Diğer yandan, 2014 yılındaki Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerine Almanya’daki katılım yüzde 48,1 seviyesinde kaldı.
İngiltere
İngiltere’de 2017 yılında yapılan erken genel seçime katılım yüzde 68,7 oldu. Ülkede 2016 yılında yapılan Brexit referandumunda ise seçmenlerin yüzde 72,2'si oy kullandı.
Avusturya, Fransa ve İspanya
Avusturya’da 2017 yılında yapılan genel seçime katılım yüzde 80 seviyesinde oldu.
Ülkede 2014 yılında yapılan AP seçimlerine katılım ise yüzde 45,4 seviyesinde kaldı.
Fransa’da 2 yıl önce yapılan cumhurbaşkanlığı seçiminde katılım ilk turda yüzde 77,7, ikinci turda yüzde 74,56 olarak belirlendi. Yüzde 74,56'nın ülkede 1969 yılından bu yana kaydedilen en düşük ikinci tur katılım oranı olduğu açıklandı.
İspanya’da 2016 yılında yapılan genel seçimlerde katılım yüzde 66,5 olarak belirlendi.
Ülkede son üç genel seçimde katılım oranı yüzde 70’in altında kaldı. Öte yandan, 2014’teki AP seçimlerine ise İspanya’daki katılım yüzde 43,81 oldu.
İtalya
İtalya’da ise 2018 yılında yapılan son genel seçimde katılım yüzde 72,93 olarak kaydedildi.
Bu oranla, genel seçimlere katılımın bir öncekine göre hep düşüş gösterdiği İtalya'daki bu eğilim teyit edilmiş oldu.
Öte yandan, 2014 yılındaki AP seçimlerine ise İtalya’daki katılım yüzde 57,22'de kaldı.
AB ülkeleri içinde seçimlere en yüksek katılımın kaydedildiği ülkelerden biri İtalya olmasına rağmen, İtalyanların her yeni AP seçimine bir öncekine kıyasla daha az ilgi gösterdiği görülüyor.
İtalya’da AP seçimlerine 2004’te katılım yüzde 71,72, 2009’da yüzde 65,05 oldu.
Hollanda, Hırvatistan ve Slovenya
Hollanda’da ise 20 Mart’ta yapılan eyalet meclisi seçimlerine katılım yüzde 56 olarak belirlendi. AB’nin en genç üyesi Hırvatistan’da ise 2016 yılında düzenlenen genel seçime katılım yüzde 52,6 oldu.
Slovenya’da ise geçen yıl yapılan genel seçime katılım yüzde 51,5 seviyesinde kaldı. Bu arada, son olarak 2014 yılında yapılan AP seçimlerine ülkeler bazında katılım ortalaması yüzde 42,54 olarak belirlendi.
Balkan ülkeleri
AB üyeliğini hedefleyen Batı Balkan ülkelerinden Bosna Hersek, Sırbistan, Karadağ, Kuzey Makedonya, Arnavutluk ve Kosova’da da seçimlere katılım oranları AB ülkelerine kıyasla düşük seyrediyor.
Katılım oranları Bosna Hersek’te 2018’de yapılan genel seçimde yüzde 53,26, Sırbistan’da 2017’deki cumhurbaşkanlığı seçiminde yüzde 54, Karadağ’da 2018’de yapılan cumhurbaşkanlığı seçiminde yüzde 63,9, Kuzey Makedonya’da 21 Nisan’da yapılan cumhurbaşkanlığı seçimi ilk turunda yüzde 41,79, Arnavutluk’ta 2017’deki genel seçimde yüzde 46,77 ve Kosova’da 2017’de yapılan genel seçimde yüzde 41,3 olarak belirlendi.
Öte yandan Kuzey Makedonya’da ülkenin adının değiştirilmesi için geçen yıl yapılan istişare referandumuna katılım ise sadece yüzde 36,91 oldu.
Afrika
Nijerya’da 23 Şubat’ta yapılan seçimde katılım oranı yüzde 34,75 olarak gerçekleşirken, Senegal'de 24 Şubat'ta yapılan cumhurbaşkanlığı seçiminde yüzde 66,27, Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nde geçen yıl 30 Aralık'ta yapılan cumhurbaşkanlığı seçiminde ise yüzde 47,46 katılım olmuştu.
Türkiye
Türkiye'de seçmenlerin sandık başına gitme oranlarının, diğer ülke demokrasilerine göre yüksek olduğu gözleniyor. Geçen sene 24 Haziran'da yapılan 27. Dönem Milletvekilli Genel Seçimi'nde kayıtlı seçmenlerin yüzde 86'sının sandık başına gittiği Türkiye'de 1 Kasım 2015'te 26. Dönem Milletvekili Genel Seçimi'nde ise yüzde 85,23 katılım sağlandı.
Türkiye'de 10 Ağustos 2014'te yapılan cumhurbaşkanlığı seçiminde seçmenlerin yüzde 74,13'ü sandık başına giderken, 24 Haziran 2018'de düzenlenen cumhurbaşkanlığı seçiminde yüzde 86 katılım gerçekleşmişti.
Diğer yandan, 31 Mart Mahalli İdareler Seçimi'nde ise seçmenlerin yüzde 83,99'u sandık başına gitti.
Kaynak: AA
dikGAZETE.com
