Domateste önce fiyata sonra kaliteye bakılıyor

ANKARA (AA) - MERVE ÖZLEM ÇAKIR - Türkiye'de tüketilen önemli gıda ürünlerinden domatesin fiyatı nisanda yüzde 61,03 artarak zam şampiyonu oldu. Martta 2,55 olan domatesin fiyatı geçen ay ortalama 4,1 liraya yükselirken, özellikle büyükşehirlerde bazı marketlerde satış fiyatı 10 lirayı geçti. Domatesin üretici fiyatları ise martta 1,48 lira iken nisanda 2,24 liraya çıktı.

Domatesin kilogram fiyatı pazar ve marketlerde, çeşidine göre 2,5 lira ile 12 lira arasında değişiyor. Antalya Toptancı Hali'nde domates fiyatları geçen hafta 1,3-3,20 lirayken, bu hafta orta irilikteki sofralık domates 1 - 2,20 lira, salkım domates 1,3 - 2,3 lira, kokteyl domates 1,2 - 2 lira, kiraz domates 1,5 - 3 lira ve biftek (beef) domates 1,5-2 liradan satılıyor. Bu rakamlardan da fiyatların düşmeye başladığı görülüyor. Halde domatesin ihracat fiyatı ise 0,7 - 1,2 lira arasında seyrediyor.

Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ruhsar Yanmaz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, domatesin dünyada en fazla üretilen sebze olduğunu, Türkiye'nin dünya üretimi içinde yaklaşık 12 milyon tonluk üretimiyle 4'üncü sırada yer aldığını kaydetti. Yanmaz, dünyada domates çeşidi sayısının 20 binin üzerinde olduğuna dikkati çekerek, Türkiye'de ise kayıtlara girmiş, ticari üretimi yapılabilen 400’ün üzerinde domates çeşidi bulunduğunu belirtti.

Günümüzde tüketicilerin gelir düzeylerine göre isteklerinin de değiştiğini, genellikle insanların alışveriş tercihlerinde önce fiyatı sonra kaliteyi ön planda tuttuğunu dile getiren Yanmaz, şöyle konuştu:

"Örneğin gelir düzeyi yüksek kesimler pazarda sınıflandırılmış, paketlenmiş, sağlıklı ürünleri tercih ederken, gelir düzeyi düşük kesim kalite yerine ucuz olmasını tercih etmektedir. Gelir düzeyi düşük tüketici grubu en çok orta irilikteki sofralık domatesi satın alırken, gelir düzeyi yüksek tüketiciler salkım ve kiraz domatesi tercih ediyor. Son yıllarda 200-250 gram ağırlıkta, piyasada biftek (beef) olarak geçen çok dilimli kırmızı domatesler ile köy domatesi adı altında yassı, çok dilimli pembe veya sapa yakın kısmı yeşil olan çakır domateslere de talep artıyor. Ayrıca kış ayları içinde kiraz veya kokteyl domatesi de pazarda giderek daha fazla görülmektedir. Ülkemizdeki tüketiciler çoğunlukla kırmızı renkli domatesleri tercih etmekte, ancak daha lezzetli olduğu düşünülerek pembe ve siyah domatesler de alıcı bulabilmektedir."

Üretilen 12 milyon ton domatesin 3 milyon tonunun tarlada, hasatta ve hasat sonrasında tüketicinin eline geçinceye kadar kayba uğradığını belirten Yanmaz, bu durumda üretim altyapısının iyileştirilmesi, üretimde kaliteye göre sınıflandırma ve fiyatlandırma ile ambalajlamanın modernleştirilmesinin gerektiğini vurguladı.