İstanbul
Blockchain & Yapay Zeka Akademi Kurucusu Devrim Danyal, "yapay zeka orkestrasyonu"nun ve "yapay zeka ajanları"nın bireysel girişimciliğe sağlayacağı katkıları AA Analiz için kaleme aldı.
***
"Tarih tekerrürden ibarettir." derler. Buna ne kadar inanırsınız ya da şahit oldunuz bilemiyorum ancak ilk çağlardan günümüze kadar yaşanan değişim ve gelişimleri gözünüzün önünden film şeridi gibi geçirdiğinizde izlerine rastlamanız hiç de zor değil. Ana konumuzdan sapmamak adına ara dönemleri atlayacağım. İnsanlığın ilk çağlarda elinde hiçbir imkan yokken yapmaya başladığı keşiflerle hayatını daha kaliteli yaşamaya başlamasının temelinde o imkanları bir arada kullanması var. Bizim de bu durumu fark etmemiz gerekiyor. İlk insanlar avlanmak için mızrak kullanırken biçmek için orak, kesmek içinse bıçak kullanmış. Yiyeceklerini pişirmek için ateşi, ateşi yakabilme adına sürtünmeyi, lokmaları ağzına atabilmek için çatalı keşfetmiş. Bütün bunların hepsinin toplamında, avlanmadan beslenmeye halkaları birbirine bağlı bir zincir ve tüm bu süreçlerin bir arada kullanımında bir orkestrasyonu ortaya çıkarmış ve kendisi bir orkestra şefine dönüşmüş.
Bu analizimizde, günümüz şartlarındaki en inovatif teknoloji çıktısı yapay zeka modellerinin bir arada kullanımını başka bir deyişle "yapay zeka orkestrasyonu"nu (Agentic AI) ve orkestra şefi olarak "bireysel girişimciliği" (Solo Entrepreneur) farklı açılardan ele alalım istiyorum.
Günümüz teknolojisi, bireylerin ve işletmelerin iş yapış biçimini kökten değiştiriyor. Özellikle yapay zeka teknolojilerindeki gelişmeler yalnızca büyük şirketlerin değil, tek başına çalışan girişimcilerin de verimliliklerini artırmalarına olanak tanıyor. Bu noktada, "yapay zeka ajanı" (AI Agent) kavramı öne çıkıyor.
Yapay zeka ajanı nedir?
Yapay zeka artık herkesin odağında. Yapay zeka ajanı, isminin hakkının vererek yaptığı işi sürekli ve mükemmel şekilde yapabilme yeteneğine sahip, görevi neyse onu insandan daha verimli bir beklentiyi karşılayacak şekilde yapmaya odaklı bir yazılım aracı olarak düşünülebilir. Yani yapay zeka ajanları belirli görevleri otomatikleştirmek veya insan müdahalesi olmadan kararlar almak üzere programlanmış yapay zeka sistemleridir. Bu araçlar, belirli görevleri otomatik olarak yerine getirebilmek, veri analizi yapabilmek, karar destek sistemleri oluşturabilmek ve hatta kullanıcıyla etkileşime girebilmek amacıyla tasarlanmıştır. Yapay zeka ajanlarının spesifik çalışmalarına örnek olarak, özerk çalışma modeliyle belirli parametreler dahilinde kendi başlarına görevleri tamamlayabilmelerini, makine öğrenimi algoritmaları sayesinde deneyimlerinden öğrenerek zamanla performanslarını artırmalarını ve insanlarla etkileşimlerinden yola çıkarak kullanıcıların ihtiyaçlarına göre uyum sağlayarak kişiselleştirilmiş destek sunmalarını verebiliriz.
Bu ajanların en büyük avantajlarından biri de insanlarla entegre bir şekilde çalışabilmeleridir. Geleneksel otomasyon sistemlerinden farklı olarak, özellikle karmaşık veri analizi ve öngörü gerektiren durumlarda insan kararlarını destekleyerek önemli bilgiler sunarlar. Yapay zeka ajanları rutin ve zaman alıcı işleri otomatikleştirerek, profesyonellerin daha stratejik işlere odaklanmasını sağlarken aynı zamanda farklı sektör ve iş modellerine uyum sağlayarak süreçlere esneklik sağlar.
Bu birlikte çalışabilirlik, tekil girişimciler için büyük bir avantajdır. Yapay zeka ajanları, girişimciler kısıtlı kaynaklarla çalışırken iş yükünü hafifleterek verimliliği artırır ve rekabet gücünü destekler. Birlikte çalışabilirlik, özellikle farklı yazılım ve donanım sistemlerinin bir arada kullanıldığı işletmeler için kritik öneme sahiptir. Yapay zeka ajanları da bu sistemler arasında köprü görevi görerek veri akışını kolaylaştırır ve iş süreçlerini hızlandırır.
Bu noktada, yapay zeka ajanları genellikle sınırlı bütçe ve kaynaklarla büyük hedeflere ulaşmaya çalışan tüm işletmeler için devreye girerek bu işletmelerin rutin işlerinin otomatikleştirilmesinde yardımcı olabilir. Ayrıca yapay zeka ajanları, girişimcilerin daha stratejik konulara odaklanmalarını sağlama, veri odaklı karar alma yetileri sayesinde pazar trendlerini belirleme, müşteri davranışları ve finansal verileri analiz etme özellikleriyle daha bilinçli iş kararları almalarını sağlayabilir.
Son olarak bu ajanlar, otomatik içerik önerileriyle sosyal medya analizleri ve dijital pazarlama stratejileri geliştirerek tek kişilik işletmelerin de geniş kitlelere ulaşmasını kolaylaştırır. Ayrıca yenilikçi fikirlerin ortaya çıkmasına zemin hazırlayarak rekabetin yoğun olduğu pazarlarda farklılaşmayı da destekleyebilir.
Girişimcilikte paradigma değişimi: Artık "tekil" girişimcilik örnekleri görebiliriz
Klasik girişimciliğin temelinde her zaman bir takım olgusu vardır. Ne kadar fikir tek bir kişiden çıksa da insanlar bu fikri tek başına hayata geçirebilecek ne bilgi birikimine, ne zamana ne de fiziksel yeterliliğe sahiptir. Bu nedenle, özellikle yatırım süreçlerinde yatırımcıların ilk başta baktıkları etkenlerden birisi de takım ve ekibin birlikte çalışabilirliğidir.
İşte paradigma değişimi tam da burada kendini gösteriyor ve artık "takım" girişimciliğinden "tekil" girişimciliğe adım attığımız noktaya geliyoruz. Tüm yapay zeka modellerini sanki bir ekip kurarmışçasına bir araya toplayabilen ve onları birlikte çalıştırabilen iş modeli bu aşamaya geçmemize imkan veriyor. Artık hangi konuda, hangi sektörde neye çözüm getirmek isterseniz her şeyi tek başınıza halletmenizi sağlayan ve ondan otonom olarak istediğiniz notaları, istediğiniz tonda çalmasını isteyebileceğiniz bir "yapay zeka orkestrasına" sahip olabilirsiniz. Başka bir deyişle, artık hem patronsunuz hem "CEO", hem "insan kaynakları" sizsiniz. Kısacası bir şirkette görev alan tüm departmanları tek başınıza yönetebilirsiniz.
Ayrıca, yapay zekayla orkestrasyon becerisi halihazırda işi olan şahıs şirketlerinden, mikro ölçekli firmalara; KOBİ'lerden, dev holdinglere kadar tüm işleyen iş akışlarına istedikleri departmanlar ya da eksik gördükleri iş tanımları için de kazandırabilir.
Yapay zeka orkestrasyonu hayatımıza nasıl yansıyacak?
Bu orkestrasyon sağlık sektöründe "asistan" gibi davranarak hasta randevularının gecikmesi ve yanlış teşhislerin olmasını engellemek adına uzman bir asistan gibi hastanın geçmiş verilerini inceleyebilir. Aynı zamanda, belirtileri analiz edebilir ve doktora en olası teşhisleri sunabilir. Randevu takibini ve doktorların iş yükünü optimize eder. Görüntü analizleriyle kanser gibi hastalıkların daha erken teşhis edilmesini sağlar.
Finans sektörüne bakıldığında, yapay zeka orkestrasyonu "yatırım danışmanı" gibi davranabilir. Bu sayede, yatırımcıların piyasa hareketlerini tahmin etmekte zorlanmasına çözüm olarak, yatırımcıya en iyi opsiyonları sunar ve riskleri yönetmesine yardımcı olur. Aynı zamanda, borsa ve kripto para piyasalarındaki hareketleri analiz edip öngörü sağlar. Son olarak, kredi başvurularını risk analizine göre değerlendirerek dolandırıcılığı önler. Harcama analizleriyle kişiye özel tasarruf ve yatırım tavsiyeleri sunar.
Perakende ve E-Ticarette ise "kişisel alışveriş asistanı" gibi davranarak; tüketicilerin doğru ürünü seçmekte zorlanması ve indirimleri kaçırması sorunlarına karşılık müşteri ihtiyaçlarına uygun öneriler sunar. Müşterinin satın alma alışkanlıklarını analiz ederek en uygun ürünleri önerir. Stok yönetimini optimize eder, taleplere göre envanter düzenlemesi yapar. Chatbotlar aracılığıyla müşteri sorularını yanıtlayarak sürekli bir destek sunar.
Yapay zeka, eğitim sektöründe "özel ders öğretmeni" davranarak; geleneksel eğitimde olduğu gibi herkesin aynı hızda ilerleme zorunluluğunu dikkate almaz. Bu noktada, her öğrencinin öğrenme hızı ve seviyesine göre bir müfredat ayarlayarak öğrencinin zayıf noktalarına göre kişisel öğrenme programı oluşturur. Dil öğrenimi gibi konularda interaktif ve kişisel deneyimler sunar. Aynı zamanda öğretmenlere de sınav analizi, geri bildirim ve performans değerlendirmesi yaparak rehberlik eder.
Hukuk Alanında "deneyimli bir avukat asistanı" gibi davranarak; hukuki süreçlerin uzun ve karmaşık olması, belgelerin yoğunluğu gibi problemleri gidermek adına yasal belgeleri inceleyerek en önemli noktaları özetler ve yönlendirir. Hukuki belgeleri tarayarak olası sorunları ve eksiklikleri tespit eder. Davalar için benzer yargı kararlarını analiz edip avukatlara öneriler sunar. Müşterilere chatbotlar aracılığıyla hukuki bilgilendirme yapar.
Üretim ve sanayide ise "fabrika müdürü" gibi davranabilir. Yani, üretim hatalarından kaynaklanan maliyet artışlarında makinelerin verimli çalışmasını sağlayıp arızaları önceden tespit eder. Üretim hatlarında sensörlerden gelen verileri analiz ederek hata oranlarını düşürür. Makine bakımını tahmin ederek üretim kesintilerini önler. Tedarik zinciri optimizasyonu yaparak hammadde ve stok yönetimini iyileştirir.
Taşımacılık ve lojistikte "deneyimli bir trafik kontrolcüsü" gibi davranarak; trafik sıkışıklıkları ve teslimat gecikmelerini öngörür ve teslimatları en verimli rota üzerinden yönlendirir. Trafik durumunu analiz ederek en hızlı ve güvenli rotaları belirler. Kargo takibini otomatikleştirerek teslimat sürecini optimize eder. Otonom araçları yönlendirerek sürücü hatalarını minimize eder.
Yapay zeka medya sektöründe "kişisel editör" gibi davranarak; içerik üreticilerinin kitlelerine uygun içerik planlamasında en iyi içerik stratejisini önerir ve trendlere göre yönlendirme yapar. Kullanıcı eğilimlerini analiz ederek trend içerikleri belirler. Otomatik metin ve video özetleme yaparak haber ve makale üretimini hızlandırır. Kitle analizleri yaparak hangi içeriğin daha çok ilgi çekeceğini tahmin eder.
Gayrimenkul ve inşaat sektöründe "emlak danışmanı" gibi davranarak; ev almak isteyenlerin en uygun lokasyonu ve fiyatı belirler ve en iyi yatırım fırsatlarını belirlemek için pazar analizi yapar. Bölgesel fiyat analizleri yaparak yatırım potansiyeli yüksek yerleri önerir. Konut kredisi ve finansman planlarını kişiye özel optimize eder. İnşaat süreçlerini takip ederek maliyet ve zaman planlamasını iyileştirir.
Son olarak, turizm ve konaklama alanında "kişisel seyahat asistanı" gibi davranarak; seyahat planlamasında en uygun fiyatları ve rotaları belirlemenin zor olmasına çözüm getirerek en uygun uçuş, otel ve aktiviteleri önerir. Kullanıcının tercihlerini analiz ederek kişiselleştirilmiş tatil önerileri sunar. Hava durumu, etkinlikler ve fiyat değişimlerine göre en iyi seyahat zamanlamasını belirler. Müşteri hizmetleri botları ile otel ve uçuş rezervasyonlarında anlık destek sağlar.
Tüm bu sektörler ve örnekler arttırabilir. Kısacası, yapay zeka ajanları ve orkestrasyonu her alanda işin uzmanı gibi davranarak gerekli donanımları sağlar. Buradaki önemli soru şudur: Siz orkestranızın şefi olmak istiyor musunuz? Cevabınız "evet" ise siz de zaman kaybetmeden yapay zekayı öğrenmeye başlayın. Hemen ardından yapay zeka ajanlarınızla birlikte henüz keşfedilmemiş karasularında, hava sahalarında, toprak parçalarında belki de uzayın boşluklarında inovasyonlarınızı hayata geçirmeye başlayabilirsiniz.
[Devrim Danyal, Blockchain & Yapay Zeka Akademi Kurucusu ve Gelecek Teknolojileri Eğitmenidir.]
* Makalelerdeki fikirler yazarına aittir ve Anadolu Ajansının editoryal politikasını yansıtmayabilir.
Kaynak: AA
dikGAZETE.com
