Bir zamanların gözde mesleğiydi şimdi adı bile bilinmiyor

Traktörün icadı ile yok olma aşamasına kadar gelen hamut mesleği, Türkiye’de bir elin parmaklarının sayısını geçemeyecek kadar yerde üretiliyor.
Hayvan gücünün yerini teknolojinin almasıyla birlikte, traktörün artık kırsal kesimlerde de yoğun bir şekilde kullanılması, Hamut mesleğini yok etti. Hamut mesleğinin, Türkiye geneli, bir elin parmaklarının sayısını geçemeyecek kadar ilde yapıldığını söyleyen ustalar, Sadece Gaziantep için değil, bütün doğu illerine hamut gönderdiklerini ifade etti. Gaziantep’te hamut mesleği yapan ustalar, Hamut mesleğini, yan meslek olarak sürdürdüklerini, 10 yıl önce 1 yılda 1500 tane sattıklarını, şimdi ise yılda 200 300 tane ancak satabildiklerini kaydetti. Sadece Hamut mesleği ile geçinemeyen Gaziantep’teki Ustalar, hamutun yanı sıra saraciye, zincir, kemer, ve av malzemeleri gibi eşyalar da yapıyor.
Hamut mesleğinin Gaziantep, Tokat, Bursa ve Yozgat’ta yapıldığını belirten Hamut Ustası Ekrem Dorum, Türkiye’de bu kadar az ilde üretilmesine karşın, kullanımı çok az olduğundan dolayı ülkeye yettiğini belirtti.

“HAMUTA OLAN TALEP YOK DENECEK KADAR AZ”
Teknoloji biraz geliştiği için, artık hamuta olan talebin yok denecek kadar az olduğunu ifade eden Ekrem Usta, “Bunların öyle piyasada pazarı da çok az, belli bölgeler alıyor. Şu anda yani eskisi gibi hamuta ya öyle bir talep kalmadı. At arabası kalktığı için, ancak köylerde bu kara sabanla tarlayı sürenler kullanıyor. Onun dışında da pek bir şey yok. Bunlar Gaziantep’in köyleri, Şanlıurfa’nın köyleri, ilçeleri, Mardin ve ilçeleri, Diyarbakır bölgesi, Gaziantep merkez olduğu için çevre illerden gelip buradan alıyorlar. Diyarbakır merkez olduğu için çevresindekiler gelip alıyor. Erzurum, Ağrı bu bölgeler alıyor. Batı bölgesine eskisi gibi pek talep yok. Hatay ve Adana bölgesinde talep var” şeklinde konuştu.

“HAMUT SATILIRSA ÜRETİRİZ, SATILMIYORSA BAŞKA İŞLE UĞRAŞIRIZ”
Haftada sadece 10-15 tane hamut ürettiklerini de vurgulayan Hamut Ustası Ekrem Dorum, “20 liraya kadar hamut var, 80 liraya da var. Yılda 500 tane satılıyorsa 1 sene sonra bu sayı 450’ye düşüyor, 1 sene sonra da 400’e düşüyor. Yani talep her yıl daha da azalıyor. Zaten yeni yetişen nesil yok. Olan da bununla gidiyor yani. Yani geleceği olmadığı için pek yetişen nesil de yok. Bunlar mesleğinin son şeyleri. Diyelim ki biz burada hamut yaptığımız zaman satılıyorsa biz onu devam ederiz. Ama yaptığımız şurada kalıyorsa döner başka işle uğraşırız” ifadelerine yer verdi.

“AT ARABASININ KALKMASI BİZİM BİTİŞİMİZ OLDU”
Hamut’un ağaçtan ve kamıştan yapıldığını, aynı zamanda bir hamutun yapılışı yaklaşık 3 saat sürdüğünü dile getiren Hamut Ustası Doğan Çobanoğlu ise, bakırcılık gibi mesleklerin turizm sektörüne girdiğini, hamut da ise öyle bir şey olmadığını söyledi. Hamut Ustası Çobanoğlu, “Yani böyle tarihi bir şey olmadı hamut unutulmaya yüz tuttu. Kimsede ne destekledi nede bir şey etti. Bizde bu mesleğin son nesliyiz. Bizden sonrada bu meslekte kimse yetişmez. Çünkü çırakta gelmiyor. At arabasının kalkması bizim bitişimiz oldu. Traktörün çıkması at arabasını öldürdü. Eskiden her şeyi çütten sürerlerdi. E şimdi çüt işi bitti. Ama genellikle at arabası ile tarlaya marlaya gitmeye, bahçeye kullanıyorlar ama oda eskisi gibi yok” ifadelerini kullandı.
(İHA)