İstanbul
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Dış Ticaret Kompleksi'nde düzenlenen toplantıda 77 maddelik İhracatta 2025 Yılı Eylem Planı'nı açıkladı.
İhracatın Türk ekonomisi için öneminden, yatırım, üretim, istihdam ve döviz getirisi açısından ülke ekonomisine büyük katkılar sağladığından bahseden Bolat, bu nedenle kırmızı çizgilerinin, "mal ve hizmet ihracatını her hal ve şartta artırmayı başarmak" olduğunu söyledi.
Bolat, ihracatı artırırken ithalatı azaltmak için çalışmaları sürdürdüklerini kaydederek, dış ticaret açığını azaltarak cari işlemler açığını düşürmeyi, bu sayede döviz kuru piyasalarında istikrar sağlamayı, öngörülebilirliği artırmayı, fiyatlama noktasındaki belirsizliği ortadan kaldırmayı hedeflediklerini anlattı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 2025 yılı için 390 milyar dolarlık mal ve hizmet ihracatı hedefi koyduğunu anımsatan Bolat, bunu başaracaklarının altını çizdi.
"Enflasyonda birkaç ay içinde yüzde 30'lu rakamları konuşuyor olacağız"
Bakan Bolat, geçen yıl 375 milyar dolarlık mal ve hizmet ihracatı sağladıklarını, mal ihracatında yüzde 2,5'lik artışla 262 milyar dolara ulaştıklarını ve Cumhuriyet rekorunu kırdıklarını ifade ederek, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Mal ithalatında da yüzde 5'e yakın azalışla 344,1 milyar dolara geriledik. Böylece dış ticaret açığımızı 82,2 milyar dolara geriletmiş olduk. Bu önemli bir hamle çünkü 2023'te 106,4 milyar dolardı. Toplamda dış ticaret açığımızı 24,2 milyar dolar azalttık. İhracatın ithalatı karşılama oranı da yüzde 76,1 seviyesinde gerçekleşti. Orada da 5,5 puanlık artış sağladık."
Enflasyondaki gerilemeye işaret eden Bolat, enflasyonun yokuş aşağı inmeye başladığını belirtti.
Bolat, "İnşallah birkaç ay içinde yüzde 30'lu rakamları TÜFE enflasyonunda konuşuyor olacağız. Yani yüzde 40'ın altına gerileyeceğiz. Yıl sonunda da hedef biliyorsunuz yüzde 21 TÜFE enflasyonu. Fiyatlamada istikrar sağlandıkça büyüme hızı artacaktır." diye konuştu.
"Hizmetler ihracatında 61 milyar dolarlık dış ticaret fazlamız var"
Ticaret Bakanı Bolat, hizmet ihracatında aralıkta yıllıklandırılmış olarak 113,6 milyar dolara ulaştıklarını belirterek, "2024'ü 114 milyar dolarlık hizmet ihracatıyla kapatacağız. Yaklaşık 8 milyar dolarlık artış sağlamış olacağız. Hizmetler ticaretinde 61 milyar dolar dış ticaret fazlamız var. Bununla mal dış ticaretindeki 82 milyar dolarlık açığımızı kapatmaktan istifade ediyoruz." ifadelerini kullandı.
Cari işlemler açığındaki düşüşe, dezenflasyon programının çıktısına, kur artışının sınırlı kalmasına, küresel pazarlardaki daralma ve durgunluğa, batı pazarlarındaki ithalatın düşüşüne ve uluslararası korumacılık eğiliminin hız kazanmasına dikkati çeken Bolat, gelecek hafta göreve başlayacak ABD'nin seçilmiş başkanı Donald Trump'ın uluslararası ticarette ve ithalatta alacağı kararların merakla beklendiğini söyledi.
Bolat, 2025 yılına ilişkin ihracat eylem planını tüm sektör paydaşları ve ülkenin önde gelen STK'leri ile istişare ederek ve koordineli bir şekilde hazırladıklarını, onların görüşlerini aldıklarını, mal ve hizmet ihracatını artıracak yeni destek mekanizmaları hazırladıklarını ifade etti.
İhracatta 2025 Yılı Eylem Planı'nın 77 eylem maddesinden oluştuğunu vurgulayan Bolat, bunlar arasında projeler, ticaret diplomasisinin güçlendirilmesi, gümrük süreçlerinin kolaylaştırılması ve ihracat finansmanının uygun hale getirilmesinin bulunduğunu bildirdi.
Bakanlık bütçesinden ihracatçılara 33 milyar liralık destek ayrıldı
Bakan Bolat, eylem planlarındaki ilk bölümün Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu (DFİF) desteklerini, ikincisinin mal ihracatına yönelik destek mekanizmaları ile iyileştirmeleri, üçüncüsünün hizmet ihracatına ilişkin destekleri, dördüncüsünün ticaret diplomasisi ve çok taraflı bölgesel ikili ilişkileri, beşincisinin gümrüklerde alınacak ve ihracatı kolaylaştıracak tedbirleri, altıncısının ise ihracatın finansmanını içerdiğini söyledi.
Türkiye Yüzyılı'nı ihracatın yüzyılı yapmak için çalıştıklarını vurgulayan Bolat, Türkiye'nin 9 aylık büyüme rakamlarına ihracatın sunduğu katkılara dikkati çekti.
Bolat, 2024'te DFİF desteklerini iki kat artırarak 17,6 milyar liraya yükselttiklerini, toplamda 23 bin 215 ihracatçı firmanın bu desteklerden faydalandığını kaydederek, hizmetler ihracatında da DFİF desteklerinin 3 kat artışla 7,1 milyar liraya ulaştığını, toplam 2 bin 240 hizmet ihracatçısı firmanın bu destekden faydalandığını söyledi.
Bakanlığın bütçesinin 2025'te 56 milyar liraya çıkarıldığını anımsatan Bolat, "Bunun içinde 33 milyar lira mal ve hizmet ihracatçılarına DFİF destekleri olarak ayrılmıştır. Tahminimiz 27 bin 700-28 bin civarında ihracatçımız bu desteklerden faydalanacak. İhracatçılarımızın en büyük sıkıntısı olan finansmana erişim noktasında gerçekten bütün imkanlarımızı kullandık. 13,5 milyar lira olan Eximbank sermayesi 18 ayda tam 4 katı artışla 55 milyar liraya yükseltildi." şeklinde konuştu.
Reeskont kredilerinin maliyetinin yeni yıla girerken 6 puan düşürüldüğünü hatırlatan Bolat, "İhracat reeskont kredi finans maliyeti yüzde 29,9'a düşürülmüştü. İnşallah bir hayırlı haber de önümüzdeki ay bu müjdeyi almak için çalışıyoruz. İhracat finansmanındaki maliyet önümüzdeki ay da yeniden düşürülecek, finansman maliyetinde yeni bir indirim müjdesini alacağız. Bu konuda Merkez Bankamız, Hazine ve Maliye Bakanlığımız ve Ticaret Bakanlığı olarak ortak bir çalışma yürütüyoruz." ifadelerini kullandı.
"Bu yıl 8 bin 500 yeni ihracatçımıza yeşil pasaport vermeyi hedefliyoruz"
Ticaret Bakanı Bolat, bu yıl 269 ticaret heyeti programı yapacaklarını, 85 alım heyeti organizasyonu gerçekleştireceklerini belirterek, şu değerlendirmelerde bulundu:
"65 yurt içi fuara, 330 yurt dışı fuara, 1650 bireysel fuar katılımı destekleriyle ihracatçılarımızın yanında olacağız. 50 adet UR-GE projesini hayata geçireceğiz ve küresel tedarik zinciri (KTZ) programı çerçevesinde 40 adet yeni KTZ projesini hayata geçireceğiz. 12 bin adet de pazara giriş belgesine yönelik yeni ve genç ihracatçılara destek vereceğiz. Bunun dışında 61 yeni şirketin 63 markasını da bunları şu anda projelendirilen başvurular kapsamında bu rakamları veriyorum, marka ve Turquality kapsamına alacağız.
Böylece yeni 61 şirket ve 63 markayla birlikte toplamda 355 şirketin 380 markasını desteklemeyi hedefliyoruz. Bu yıl 8 bin 500 yeni ihracatçımıza yeşil pasaport vermeyi, bilgilendirme faaliyetlerimizde 30 bin kişinin katılmasını hedefliyoruz. Yurt dışındaki ticaret ataşelerimiz ve ticaret müşavirlerimizle bilgilendirme faaliyetlerini eksiksiz sürdüreceğiz. Bunun yanında teknoloji ve yeni pazar odaklı faiz ve kar payı desteğimizi de ihracatçılarımızla buluşturacağız."
Bolat, AB'nin Sınırda Karbon Düzenlemesi'ne firmaların hazır olması için verecekleri desteklere vurgu yaparak, şu ifadeleri kullandı:
"Buradaki amacımız sürdürülebilir odaklı, yeşil ekonomiye uyumlu, uluslararası rekabetçiliği yüksek firmalarımızın sayısını artırmaktır. Yurt içi fuarların destek kapsamına alınmasının şartlarını hafifletiyoruz. Prestijli fuar imkanı statüsünü yurt içi fuarlara da sağlayacağız. Bunlar uluslararası nitelikteki yurt içi fuarlar. Böylece prestijli fuar uygulaması ile yurt içi fuarlarda da desteğe esas tutar uygulamasını yüzde 50'den yüzde 70'e yükseltmiş olacağız. Kolay İhracat Platformumuzun ikinci fazını şubatta bir lansmanla faaliyete geçireceğiz ve platformumuzu güncelleyeceğiz. Küresel perakende zincirlerine yönelik özel nitelikli alım heyetleri düzenleyeceğiz. Küresel büyük perakende zincirlerinin ülkemize gelerek ihracatçılarımız ile tedarik noktasında görüşmelerini organize edeceğimiz programlarımızı artıracağız."
Bolat, özellikle Dahilde İşleme Rejimi (DİR) kapsamında ithal edilmek istenen ürünleri üreten yurt içi üreticilere ilişkin verilerin kullanıcılar ile paylaşılması ve yurt içinden girdi teminini teşvik etmek amacıyla bir rehber çıkaracaklarını, böylece yerli tedarik sistemini devreye alacaklarını vurguladı.
"Ticaret Bakanlığının destek yönetim sistemi süreçlerini sadeleştireceğiz"
Ticaret Bakanlığının destek yönetim sistemi süreçlerini sadeleştireceklerini belirten Bolat, gıda ve tarım ihracatındaki teknik engellerin aşılması amacıyla yapılacak çalışmalar hakkında bilgi verdi.
Hizmetler ihracatına yönelik programlardan bahseden Bolat, hizmetler ihracatında ABD, Avrupa, Körfez ülkeleri, Türk cumhuriyetleri, Afrika ülkeleri olmak üzere 42 yurt dışı etkinlik organizasyonu yapacaklarını, 1200 bireysel katılımlı yurt dışı fuar desteği vereceklerini, 20 de bireysel katılımlı yurt içi etkinlik gerçekleştirmeyi planladıklarını anlattı.
Bakan Bolat, ihracatçılara yönelik hususi damgalı pasaport uygulamasını geliştirmek üzere çalışmalara devam edeceklerine işaret ederek, şunları kaydetti:
"Turizm, kara, hava, deniz, demir yolu, lojistik sektörleri, sağlık turizmi, eğitim turizmi, yazılım danışmanlık hizmetleri, yazılım programları ve dizi, film ihracatı gibi birçok alanda 114 milyar dolarlık ülkemize döviz kazandıran hizmetler sektörünü ihracatta destekliyoruz. Yurtdışı Lojistik Dağıtım Ağları projemiz için Türk Eximbank prefinansman imkanını genişletti. Fuar Alanı Yapım Desteği ile yüksek standartlara haiz olacak uluslararası fuar alanlarının yapılmasına imkan sağlayacağız.
Sağlık turizminde 2 milyon sağlık turistini ağırlayarak 3,5 milyar dolarlık bir hizmet ihracatı orada kazanmayı hedefliyoruz. Nisan ayında Uluslararası Sağlık Turizm Zirvesi'ni gerçekleştireceğiz. Eylem Planı'mızın bir önemli ayağı da ticaret diplomasisi, çok taraflı ve bölgesel ikili ilişkiler. Ticaret diplomasi faaliyetlerimiz çok yoğun bir şekilde devam ediyor. Göreve geldiğimizden bu yana neredeyse 200'e yakın diğer ülkelerin bakanlarıyla, heyetleriyle, Türkiye'de ve bizim gittiğimiz programlarda yurt dışında görüşmeler yaptık."
Gerçekleştirilen toplantılara değinen Bolat, planlanan diğer toplantı takvimleriyle ilgili katılımcıları bilgilendirdi.
Bolat, "Bütün bunlar ticaret diplomasisi faaliyetleri. Sayın Cumhurbaşkanımız bizim önümüzde, bütün dünya ülkeleriyle kuzey-güney, doğu-batı demeden yoğun şekilde 'Türkiye'nin mal ve hizmet ihracatını daha fazla ne kadar artırabiliriz, üretime, yatırıma, döviz kazandırmaya faydası olacak hangi faaliyetleri yapabiliriz, bunun koşturmacasını yapıyoruz, sıkıntılı durumlar varsa onları çözmeye çalışıyoruz." ifadelerini kullandı.
"Geçen yıl 71 ülke ile temas, 14 ülke ile KEK ve 8 ülke ile JETCO toplantısı yaptık"
Bolat, 23 ülke ile serbest ticaret anlaşması (STA) olduğuna işaret ederek, şu an 13 ülke grubuyla devam eden STA müzakereleri bulunduğunu bildirdi.
Bu alanda yapılan çalışmalar ve devam eden süreç hakkında bilgi veren Bolat, şunları kaydetti:
"Japonya ile ekonomik işbirliği anlaşması müzakeresi devam ediyor. Geçen yıl başlattığımız Körfez İşbirliği Konseyi ile STA müzakerelerimiz olumlu yönde ilerliyor, Endonezya ile görüşmeler devam ediyor. Birleşik Krallık ile devam eden, son derece başarılı şekilde ilerleyen mal ticareti bazındaki STA'mızı hem tarım hem hizmetlere genişletme anlamında müzakerelerimiz bir tur yapıldı. İngiltere'de yeni hükümet kuruldu, yakında zamanda müzakere turları başlayacak. İran, Azerbaycan, Pakistan, Özbekistan, D-8 ülkeleri ve TPS-OIC olmak üzere yürürlükte 6 Tercihli Ticaret Anlaşmamız (TTA) bulunmaktadır. Maldivler ile ise TTA müzakereleri tamamlanmış olup İstanbul'da imzalanmıştır.
Cezayir ile TTA müzakere sürecimiz ve Özbekistan ile de ürün listelerinin genişletilmesine dönük müzakerelerimiz devam etmektedir. Geçen yıl 71 ülke ile temas, 14 ülke ile KEK ve 8 ülke ile JETCO toplantısı yaptık. Ayrıca, OECD Bakanlar Konferansı, D-8 Ticaret Bakanları Toplantısı, Balkan Yatırım ve İş Forumu ve Türkiye-AB Yüksek Düzeyli Ticaret Diyaloğu gibi 203 üst düzey temas ve 25 uluslararası toplantıya katılım sağladık. Dün AB Ankara Büyükelçisi ziyaretimize geldi ve Gümrük Birliği'nin genişletilmesi, hizmetler sektörünü kapsaması noktasındaki müzakereler noktasında AB'nin olumlu görüşe sahip olduğunu bir kez daha ifade etti."
Bakan Bolat, 2025 yılında yapılması planlanan toplantılar hakkında da bilgi verdi.
"2024 yılı itibarıyla etkilendirilmiş Yükümlü Statüsüne sahip firma sayısı 754"
Bakan Bolat, eylem planının son ayağı olan "Gümrüklerde İhracatı Kolaylaştırıcı Faaliyet ve Projeler" konusuna da değindi.
Gümrüklerin modernize edilmesi, iyileştirilmesi noktasındaki çalışmaların tam gaz devam ettiğini belirten Bolat, yılın yarısında Ağrı-Gürbulak'taki gümrük modernleştirme çalışmalarının tamamlanacağını ve bütünüyle hizmete açılacağını bildirdi.
Bolat, "Bunun yanında Suriye ile olan ticaretimizde önemli bir gümrük kapımız olan Şanlıurfa Akçakale Gümrük Kapımızı modernleştirme çalışmalarımızı devam ettiriyoruz, alanı genişletiyoruz." dedi.
Genişletme iyileştirme çalışmalarının devam ettiği diğer gümrük kapıları hakkında bilgi veren Bolat, "2024 yılı itibarıyla etkilendirilmiş Yükümlü Statüsü (YYS) sahibi firma sayısı 754. Ayrıca, Gümrüklerde İhracat Taşımalarını Kolaylaştıran İzinli Gönderici Uygulaması'na sahip taşımacı firma sayımız 69'a yükselmiştir. İlaveten, İhracatta Yerinde Gümrükleme yetkisine sahip firma sayısı 70 olarak gerçekleşmiştir. Gümrüklerde dijitalleşme çalışmalarımız da hızla devam ediyor." ifadelerini kullandı.
Bakan Bolat, Havayolu İşlemlerinin Dijitalleştirilmesi Projesi'ni Türkiye'deki tüm hava yollarında uygulamayı planladıklarını anlattı.
"Hedefimiz 2030'a kadar e-ihracatın toplam ihracat içindeki payını yüzde 10'lara yükseltmek"
E-ihracatın dev adımlarla ilerlediğini belirten Bolat, "2022'de toplam ihracatımızın sadece yüzde 0,9'u olan e-ihracatta 2024 yılını yüzde 2,7'lik payla kapattık, 2 yılda 3 kat arttı. Hedefimiz 2030'a kadar e-ihracatın toplam ihracat içindeki payını yüzde 10'lara yükseltmek." dedi.
"2025 yılı için ümitliyiz." diyen Bolat, konuşmasını şöyle tamamladı:
"Tepenin büyük bölümü aşılmış durumda ve 2025 yılı baharından itibaren ekonomimizdeki büyüme de hızlanmaya başlayacak ve 2025 yılında depremin kamu bütçesindeki yükünün azalmaya başlamasıyla 2025'in ikinci yarısında ve özellikle 2026'da hem toplumumuzum tüm kesimleri hem de iş dünyamız, üreticilerimiz, ihracatçılarımız iyi bir rahatlama yaşayacaklar. Hükümet olarak bu anlamda gereken kararlılığa, cesarete, vizyona, iradeye sahibiz. Cumhurbaşkanımızın liderliğinde ihracatımızı mal ve hizmet bazında artırarak, Ticaretin Yüzyılı hedeflerine sizlerle birlikte koşmaya devam edeceğiz."
Kaynak: AA
dikGAZETE.com
