'Atatürk, Afgan halkının kalbindedir'

ANKARA - NAZLI YÜZBAŞIOĞLU

Afganistan'ın Ankara Büyükelçisi Amanullah Ceyhun, ülkesinin Ankara'daki büyükelçiliğine 1921'de Afgan bayrağını bizzat Mustafa Kemal Atatürk'ün çektiğini hatırlatarak, "Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün Afgan halkının kalbinde çok büyük bir yeri var. Afganistan için çok değerli bir isim." dedi.

Ceyhun, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün ebediyete intikalinin 79. yılında Afgan halkının Atatürk'e verdiği değeri, iki ülke arasındaki dostluk bağının ve diplomatik ilişkilerin nasıl inşa edildiğini AA muhabirine değerlendirdi.

İki ülke ilişkilerinin çok derin olduğunu vurgulayan Ceyhun, "İki ülke arasındaki ilişki, Mevlana Celaleddin Muhammed Rumi'nin altın harflerle, samimiyetle, aşkla yüzyıllar önce diktiği bir ilişkidir." ifadesini kullandı.

Afgan Prensinin 1917'de Mahmud Han ile Kurtuluş Savaşı'na destek vermek için Mardin'e yaptığı ziyarete dair fotoğrafı gösteren Ceyhun, Atatürk'ün, Afganistan'ın 1919'un ağustos ayında bağımsızlığını kazanmasından bir sene sonra, henüz cumhuriyet ilan edilmemişken Afganistan'a bir temsilci görevlendirdiğini anlattı.

"Mustafa Kemal" imzasını taşıyan atama belgesini gösteren Ceyhun, şöyle devam etti:

"Gazi Mustafa Kemal Atatürk, Kurtuluş Savaşı'nda Çanakkale ordusuna ve daha sonra Türkiye ordusuna katılmış bir Afgan zatı Türkiye büyükelçisi olarak Afganistan Krallığı'na gönderdi. 18 Ağustos 1920 tarihli bu belge imzalandığında daha Gazi Mustafa Kemal Atatürk, 'Atatürk' lakabını almamış. 'Mustafa Kemal' diye imzalıyor."

Atatürk'ün 10 Temmuz 1921'de, o dönem Ulus'ta bulunan Afganistan'ın Ankara Büyükelçiliği binasına yaptığı ziyaretin fotoğrafını gösteren Ceyhun, "İlişkilerimiz o kadar ilerlemiş ki Gazi Mustafa Kemal Atatürk, Afganistan Büyükelçiliği'nin açılışını yapıyor, (Afgan) bayrağı kendi eliyle çekiyor. Milli Eğitim Bakanı İsmet Yılmaz ile yaptığım bir görüşmede kendisi 'Biz ülke olarak biriz. Bir lider kendi ülkesinin bayrağını çeker. Onun için Mustafa Kemal Atatürk de kendi ülkesinin bayrağını göndere çekmiş.' dedi." diye konuştu.

İkili ilişkilerin tarihi köklerine dikkati çeken Ceyhun, "Her Afgan'ın kalbinde Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün yeri var. Onu çok sevdik. Türkiye'yi seviyoruz. Türkiye dediğimiz zaman aklımıza kardeş bir ülke geliyor. Afganistan'ın büyükelçisi olarak 5 buçuk senedir burada çalışıyorum. Hiçbir zaman Türkiye'yi Afganistan'dan ayrı tutmadım. Birinci ülke, ikinci ülke yok benim için. İkisi de benim ülkemdir, ikisi de benim birinci ülkemdir." dedi.

Atatürk ve Afgan Kralı Emanullah'ın iki ülke ilişkilerine sağlam bir temel attığını söyleyen Ceyhun, Kral Emanullah'ın zor bir dönemde Türkiye'den Afgan ordusunun eğitilmesi için eğitmen istediğini hatırlattı.

İki ülke arasında 1 Mart 1921'de imzalanan Türkiye-Afganistan İttifak Antlaşması'nı işaret eden Ceyhun, "Orada iki çok önemli cümle var. Birisi, 'Bu iki ülkenin kaderi ve saadeti birbirinindir.' İkincisi, 'Eğer bir ülkeye düşman hamle ediyorsa bu, diğer ülkenin de aleyhine bir hücumdur.' Yani, biri diğerinden farklı değildir." dedi.

Kral Emanullah'ın "İki gözüm var. Biri Türkiye, biri Afganistan' sözünü hatırlatan Ceyhun, iki halk arasındaki bu sevginin hala canlı olduğunu vurguladı.

Ceyhun, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 2014'te Afganistan'a yaptığı resmi ziyaretin 1968'den bu yana Afganistan’a cumhurbaşkanı düzeyindeki ilk ziyaret olduğuna dikkati çekerek, şöyle devam etti:

"Türkiye ve Afganistan birbiri için çok şey yapıyor. Bunu bir bedel istemeden yapıyor. Çünkü o kardeşlik, Çanakkale'den geliyor. Çanakkale'de Afgan gençler Türk kardeşleriyle düşmana karşı savaştı. Şehit oldular, nurlar içinde Türk kardeşleriyle birlikte uyuyorlar. Allah'ın rahmeti onların üzerine olsun. Şimdi aynısını, Türk gençleri, kardeşlerimiz Afganistan'da yapıyor. Afgan halkı ve gençleriyle Afganistan'a barışın gelmesi için çalışıyor. Böyle bir duygu var iki ülke arasında."