Ankara
Kaska entegre kumanda sistemleriyle, pilotların uçuş ve görev esnasında ihtiyaç duyduğu özet bilgi gözlerinin önüne getiriliyor.
Bugünkü sistemlerin ilk ortaya çıkışı 50 yıl öncesine dayansa da günümüzde benzer sistemleri geliştirip üretebilen ülke sayısı bir elin parmaklarını geçmiyor.
Kaska entegre kumanda sistemleri genel olarak kask ve gösterge modülleri, kafa takip sistemi ve elektronik birim bileşenlerinden oluşuyor.
Kask modülü temel bir uçuş kaskından beklenen tüm fonksiyonları yerine getiriyor. Gösterge modülü semboloji olarak adlandırılan uçuş ve silah sistemleriyle ilgili bilgilerle platformdaki sensörlerden gelen videoların pilota gösterilmesini sağlıyor. Kafa takip sistemi de pilotun baktığı yöne yönlendirilmiş silah ve sensör sistemleriyle muharebe etkinliğinin artmasına imkan veriyor. Sistemin beyni olarak tanımlanabilecek elektronik birimde de bu fonksiyonlar için gerekli işlemler gerçekleştiriliyor.
Kaska entegre kumanda sistemleri daha çok hava araçlarında kullanılıyor ve kullanıldığı platforma göre farklı özellikler kazanabiliyor. Örneğin, helikopter platformları için fırlatma koltuğu uyumluluğu bulunmazken uçak platformları için bu en önemli konuların başında geliyor.
Pilot, uçağın gövdesi yokmuş gibi görecek
Taşıdıkları önem nedeniyle kaska entegre kumanda sistemlerinin milli olarak geliştirilmesi gerekiyor. Yurt dışından tedarik edilmeleri durumunda, düşük performanslı ürünlerin verilmesi, güncelleme olanağı olmaması ya da bunlar için yüksek bedeller talep edilmesi gibi durumlar söz konusu oluyor.
Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığınca yürütülen ve Türkiye'nin ilk yerli savaş uçağı olacak Milli Muharip Uçak projesinin kaska entegre kumanda sistemi, T-129 Atak helikopterinde olduğu gibi, ASELSAN tarafından geliştiriliyor.
Binoküler (iki optik kanallı) ve vizör yansıtmalı olarak geliştirilen sistemde, renkli ekran ve sayısal gece görüş teknolojileri ilk kez kullanılacak. Böylelikle, semboloji bilgisinde renklere özel gruplandırmalar (dost, düşman ve benzeri) yapılabilecek. Kafa takip sistemi olarak ise hibrit (optik-ataletsel) bir sistem tasarlanıyor.
Gerek kullanım konforu gerekse görüntülemenin düzgün olması açısından iç kask pilota özel üretilecek. Bunun için pilotun kafa yapısı taranacak ve tarama sonrası oluşan veriye göre iç kask işlenecek. Oksijen maskesi ve yüz formu uyumu açısından vizör de pilota göre kişiselleştirilecek.
Kulaklıklarda aktif gürültü bastırma (ANR-Active Noise Reduction) teknolojisi bulunacak, uçağın iç konuşma sisteminden gelen 3 boyutlu ses stereo olarak aktarılarak pilotun farkındalığı artırılacak. Uçakta bulunan elektro-optik sistemlerden oluşturulan 360 derece görüntüden yüksek hassasiyetli bakış hattı bilgisi kullanılarak elde edilen görüntü vizöre yansıtılacak ve sanki uçağın gövdesi yokmuş gibi kullanım hissi sağlanacak.
Kaynak: AA
dikGAZETE.com
