TBMM-Meltem Öztürk
TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı Mustafa Şentop, TBMM Genel Kurulunda görüşmeleri süren anayasa değişiklik teklifine ilişkin, AA muhabirinin sorularını yanıtladı.
Görüşmelerin, daha öncekilere göre iyi gittiğini ifade eden Şentop, komisyon görüşmelerinde, milletvekillerinin çok daha yakın temas halinde olduğunu belirtti.
Şentop, anayasa değişiklik teklifinin oylamalarında gizliliğin ihlal edildiği eleştirilerine yanıt verdi.
Anayasa Komisyonu Başkanı Şentop, 1982 Anayasası'nın ilk halinde, 175. maddede anayasa değişikliklerinin gizli yapılacağına dair bir şart bulunmadığına işaret etti.
Aynı kanun oylamalarındaki gibi açık yapıldığını anlatan Şentop, şöyle devam etti:
"Bugün olsaydı, elektronik oylamayla yapılacaktı, kimin ne oy kullandığını herkes bilecekti. 1987'de Turgut Özal, 4-5 maddede değişiklik yaptı. Bu değişiklik içinde 175. madde de var. En önemlisi, 1982 Anayasası'nın ilk halinde Mecliste sadece anayasa değişikliği yapılıyor ve üçte iki aranıyor. Bunun dışında başka seçenek ve referandum yok. Özal'ın 1987'de getirdiği, sonra referanduma giden öneride, üçte ikiyle birlikte, beşte üç ve referandum şartı aranıyor.
Gizli oy da 1987'de getiriliyor. Getirme nedenleri çok basit: Darbe dönemi, askerlerin Meclis üzerinde baskısı var. Bu baskıyı biraz hafifletmek, milletvekillerinin iradesini korumak için isteyen kabine girip oyunu kullansın, askerlerden korkan, çekinen varsa diye... Buna imkan vermek için yapılmış bir değişiklik. O zaman bugün, 'Niye gizli oy kullanılıyor' diyen bazı akademisyenler, siyasetçiler o zaman buna, 'Anayasa gibi çok önemli bir konuda millet, seçmen oy verdiği bir milletvekilini hangi yönde oy kullandığını, iradesini, oyunun rengini neden bilemesin, bu seçmenin hakkıdır' diye karşı çıkmışlar. Bu doğru. Hukukta amaçsal yorum var. Hangi amaçla konulmuş ona bakmak lazım. Milletvekilininin iradesini tesir altına almaktan korumak. Burada kabinlerin kurulması, gizli oy verme imkanının sağlanması yeterli. Ama her milletvekilinin oraya girip oy kullanma mecburiyeti yok. İsteyen oyunu, oraya girmeden de kullanabilir. Gizlilik şartının sağlanması yeterli. Ben gizli kullanmak istiyorum diyene, o şartları, imkanları sağlamak yeterli. O şartlara uymak ise milletvekilinin takdirinde. Milletvekili isterse pulları gösterebilir."
Teklifin ikinci tur sonuçlarında da aynı rakamların çıkabileceğini ifade eden Şentop, referanduma, tahminen nisanın ilk veya ikinci haftası gidilebileceğini vurguladı.
