KİEV, Ukrayna
Avrupa Merkez Bankası uzmanları, Doğu Avrupa’daki demografik eğilimleri ve emek göçünü incelediler.
Buna göre, günümüzdeki en büyük endişe verici durum Ukrayna’da gözleniyor.
Baltık ülkeleri ve Polonya’daki durum ise Ukrayna’ya göre biraz daha iyi.
Avrupa Birliği’nin tahminlerine de atıfta bulunulan raporda Ukrayna, 2040-2050 yıllarına kadar işgücünün yüzde 40’ını kaybedeceği söyleniyor.
Uzmanlar, Ukrayna’dan her ay 100.000’in üzerinde emek göçünün olduğunu belirtiyor.
Ukrayna Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın verilerine göre ise 9 Milyondan fazla insan emek göçü yaptı.
Verileri yakından incelersek, yalnızca 2018 yılında nüfusta 233.000 kişilik bir azalma görülüyor.
Bu da nüfus azalma oranının 2017 rakamlarını da aşması demek oluyor.
Ukrayna Devlet İstatistik Komitesi’ne göre, hayatlarını kaybeden her 100 Ukraynalı başına yalnızca 57 doğum gerçekleşiyor.
Önümüze çıkan bu tablo, modern Ukrayna topraklarında tarihte iki defa yaşandı.
Bunların ilki Birinci Dünya Savaşı ve ikincisi ise küresel çapta büyük ölçekte felaket yaşanan İkinci Dünya Savaşı’ydı.
İkinci Dünya Savaşı ve savaş sonrası yaşanan kıtlık döneminde 10 Milyon kadar bir nüfus azalması yaşanan Ukrayna’da, resmiyette savaşın olmadığı bu “barışçıl” dönemde 9 Milyondan fazla nüfus kaybı yaşadı.
Resmi rakamlara göre, Ukrayna’da yaklaşık 43 Milyon insan yaşıyor.
Çalışma çağına gelen nüfusun ise dörtte biri yurtdışına göç etti.
Bu emek göçünü tercih edenler çoğunlukla aktif olarak çalışmak isteyen, hayatta belirli amaçları olan, istekli ve çalışabilme kapasitesi olan genç ve orta yaşlı nüfusu oluşturuyor.
Ayrıca bu insanlar Portekiz, İtalya gibi ülkelerin yanı sıra komşu ülkeler olan Polonya, Çekya ve Rusya’nın yararına çalışmayı tercih ediyorlar.
Dahası Ukrayna’daki okullardan mezun olan genç nüfus, bu saydığımız ülkelerde eğitim hayatlarına devam etmek istiyor.
Öte yandan, herkes Kiev’in verdiği resmi verilerin büyük ölçüde abartılı olduğunu biliyor.
Ukrayna’da bazı yetkin uzmanlar, daha kötümser değerlendirmelerde bulunuyor.
Devlet İstatistik Komitesi’nin verilerinin abartıldığını ve ülkenin gerçek nüfusunun 30 - 35 Milyon olduğunu iddia ediyorlar.
Ekonomistler, ülkedeki ekmek ve un tüketim analizlerine dayanarak, geçtiğimiz yıl Ukrayna’nın gerçek nüfusunun 25 Milyondan az olduğu sonucuna vardılar.
Daha önceleri bu durumu kabullenmeyen Tüm Ukrayna Anavatan Birliği Partisi lideri Yuliya Timoşenko’nun son sözleri artık onun da ikna olduğunu gösteriyor:
“Ukrayna’daki göç adeta uçuşa geçti. İnsanlar normal maaşları, emekli maaşları, sosyal güvenceleri ve gelecek beklentileri olmadığı bir ülkeden kaçıyorlar.”
Tüm istatistiki kriterlere göre, Ukrayna, Avrupa’nın en fakir ülkelerinden biri olmaya devam ediyor.
Büyük şehirlerdeki maaşlar yaklaşık 300 ABD Doları civarında.
Durumu daha iyi anlatmak gerekirse; aynı durum, komşuları Belarus’da 500 ABD Doları iken Polonya’da 1000 ABD Doları.
Bu durumu ancak ekonomik gerilemeyi durdurarak düzeltmek mümkün.
Bir uzmana göre: “Ekonomiyi IMF kredileriyle değil, parayla doyurmak lazım. Ukrayna Ulusal Bankası (Ukranya Merkez Bankası) faiz oranlarını indirirken; bankalar yatırım kredilerini uygun hale getirmesi gerekiyor.”
Bunun için ülkede yeterli kaynak var. Her şeyden önce, resmi “beyaz” sektöre çok sayıda “gölge” iş olanağı sağlayacak vergi matrahlarında düzenleme yapmak gerekiyor.
Bir başka uzman ise: “Sermaye çekmek için yatırımcıların mülkiyet haklarının dokunulmazlığını garanti etmek ve Ukrayna’nın kıyı bölgelerinde vergi cennetleri oluşturmak gerekiyor. Devlet üreticisi için AB’den yetersiz ihracat kotaları istemek yerine; üretimi geliştirmek ve pazarı yerli mallarla doldurmak adına yerli üreticiyi, yabancı rakiplerine karşı korumalıdır” diyor.
Ukrayna’daki demografik değişimler biraz da Kiev’in savaştan kaçınmak adına son dönemde denge politikası izlediği Doğu Ukrayna’daki durumdan kaynaklanıyor.
Bakıldığında en çok göç veren bölgeler; Donetsk, Dnipropetrovsk, Kirovograd, Harkov, Çerkassi ve Lugansk olarak göze çarpıyor.
Nüfus büyümesi ise sadece başkent Kiev ve bağlı bulunduğu oblastta gerçekleşiyor.
Bunun da açıklaması çok basit. Herhangi bir nedenle Avrupa ve Rusya’ya gidemeyen herkes, iş bulma ve iyi bir maaş şansından dolayı Kiev’e gidiyorlar.
Avrupa Birliği ile vizesiz rejim, Ukraynalılara Avrupa’da bir çalışma hakkı tanımadı ancak nüfus çıkışını hızlandırdı.
Rusya Federasyonu tarafından son dönemde açıklanan Ukraynalılara kolaylaştırılmış vatandaşlık hakkı süreci de önemli bir etki yaratabilir.
Kendi bağımsızlığını ilan eden Donets Halk Cumhuriyeti ve Lugansk Halk Cumhuriyeti’nde yaşayanlara ve Rusya içerisindeki 1.5 Milyon Ukraynalı, Rusya vatandaşlığı alırsa, Ukrayna hemen hemen 6 Milyon insan kaybedecek.
Avrupa ve Rusya’yı sevmeyen potansiyel Ukraynalı göçmenler ise ABD’ye gitmek için istekliler.
Geçtiğimiz yıl, 1.5 Milyondan fazla Ukraynalı, ABD’nin “Green Card - Yeşil Kart” çekilişine katıldı.
Ukrayna ve Rusya arasındaki ekonomik ilişkilerin kopması nedeniyle Ukrayna endüstrisi gerilemeye başladı.
Kentsel nüfus için artık daha az iş var.
İnsanlar, ülke dışında iş aramaya zorlanıyor. Bu nedenle nüfus azalıyor.
Böyle devam ederse, ülkede yalnızca yetkililer, devlet memurları ve kamu şirketleri temsilcileri kalacak.
.
Dimitri Kherson, dikGAZETE.com